Afyonkarahisar Tarihi

Afyonkarahisar İli Tarihi

Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde İç Batı Anadolu Bölümü'nde yer alan Afyonkarahisar özellikle termal turizmi ile ön plana çıkan illerimizden biridir. Bölgenin dört bir yanında ilkçağ uygarlıklarından itibaren birçok topluluğun inşa ettiği tarihi eserler bulunmaktadır. Yemekleri, tarihi ve doğal güzellikleri ile adından söz ettiren Afyonkarahisar'ın tarihinde öne çıkan gelişmeler şu şekildedir:

• Afyon'un ilk sahipleri Hititlerdir. Afyon kalesini yapan Hitit imparatoru "Mürsil"dir.
• Hititlerden sonra Sakarya boylarında hüküm süren Frikler (Frikyalılar) Afyon’a sahip oldular. Frikyalılar bu şehre "Sineda" ismini vermişlerdir.
• Frikyalılardan sonra Lidlar (Lidyalılar) bu bölgeye sahip oldular.
• M. Ö. 6 yüzyılda bölge Perslerin eline geçti. M.S. 4. yüzyılda Makedonya Kralı Büyük İskender’in istilasına uğradı. M.S. 2. yüzyılda Bergama Krallığı ile birlikte Roma İmparatorluğu'na katıldı.
• Roma İmparatorluğu M.S. 395 senesinde ikiye ayrılınca burası Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğunun elinde kaldı.
• Müslümanların meşhur kahramanlarından Battal Gazi'nin Afyon'da Bizanslılarla savaşırken 739 senesinde şehid olduğu rivayet edilmektedir.
• Bizanslılar, Afyon'a "yüksek kale" manasına gelen Akronium (Akroenos) ismini verdiler.
• 1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu Fatihi ve Anadolu'daki Türk devletinin kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah bütün Anadolu gibi Afyon'u da feth etti.
• Birinci Haçlı Seferinde haçlı orduları Afyon'u geri aldılar.
• Selçuklu sultanı Alaeddin, Afyon şehrini imar ettirdi.
• Moğolların Anadolu genel valisi Timurtaş, taht şehri Konya'yı işgalden sonra Afyon'u kuşatmış fakat Selçuklu veziri Sahib Ata şehri teslim etmemiştir.
• Germiyanoğlu Yakub Beyin ölümü ve vasiyeti üzerine Afyon, Osmanlı toprağı oldu.
• 1914'te bağımsız sancak olan Afyon, Cumhuriyet devrinde Afyonkarahisar ismiyle il olmuştur.
• Osmanlı devrinde yolların birleştiği ve ikmallerin yapıldığı bir üs olarak kullanılmıştır.

Afyonkarahisar'ın Tarihi ve Turistik Yerleri

1. Afyon Zafer Müzesi

Afyon'un merkezinde bulunmaktadır. 1985 yılından itibaren müze olarak hizmet vermektedir. Cumhuriyet döneminde M. Kemal Atatürk, İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak'ın Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nden evvel burayı karargah edinmeleri açısından önemlidir.

Örenyerler (Eski Yapılar)

1. İhsaniye Ayazini Kasabası (Metropolis)

Afyon-Eskişehir karayolu üzerinde bulunmaktadır. Roma ve Bizans Dönemleri'ne kaya mezar odaları, Bizans Dönemi'ne ait kiliseler ve kaya yerleşimleri bulunmaktadır.

2. İhsaniye Döğer Yerleşim Yeri

Bu bölge Afyonkarahisar'a bağlı İhsaniye kazasında yerleşmektedir. İlk Çağ uygarlıklarından Frigler zamanından bu yana yerleşim için istifade edilmiş ve farklı medeniyetleri barındırmıştır. Afyon gezinizde buradaki MÖ 6 ve 7. yüzyıla ait Kapıyaka 1-2, Aslankaya, Roma İmparatorluğu ve Bizans'a ait tapınak ve anıtlar bulunmaktadır.

3. Synnada

Şuhut ilçe merkezinde bulunan kent, Roma ve Bizans dönemlerinde Frigya'nın başkenti olmuştur.

4. Apameia Kibotos Antik Kenti

Apameia Antik Kenti ülkemizdeki en eski yerleşim merkezlerinden biri olarak bilinmektedir. Efes'ten sonra ikinci büyük kent olduğu bilinmektedir.

5. Dokimaia Antik Kenti (İscehisar)

İscehisar ilçe merkezinde, Makedonyalılar tarafından kurulmuş bir kenttir.

6. Yedi Kapı Kaya Yerleşim Yeri

Bolvadin-Emirdağ karayolu üzerinde yer almaktadır. Yerleşimde Geç Roma ve Erken Bizans Dönemi'ne ait çalışmalar devam etmektedir.

Pentapolis Kentleri

1. Bruzus

Sandıklı ilçesi Karasandıklı köyünde bulunan kent Pentapolis olarak adlandırılan beş kentten birisidir ve kentlerin kuzeyinde yer almaktadır.

2. Eucarpeia

Sandıklı ilçesi Emirhisar köyünde bulunan Pentapolis kentlerinden biridir.

3. Hierapolis

Sandıklı ilçesi, Koçhisar köyünde bulunan Pentapolis kentlerinden biridir.

4. Otrus

Hocalar ilçesi Yanıkören köyünde kurulmuş Pentapolis kentlerinden biridir.

5. Stectorıum

Sandıklı ilçesi Menteş kasabasında kurulan Pentapolis kentlerinden biridir.

6. Ococleia

Şuhut ilçesi Karacaören köyünde bir kenttir.

7. Lysias

Şuhut ilçesi Arızlı köyünde bir kenttir.

8. Metropolis

Dinar ilçesi Tatarlı kasabasında kurulmuş, bir kenttir; Campus Metropolitanus veya Frig Metropolisi adıyla bilinir.

9. Cidyessus

Sincanlı ilçesi Küçükhöyük kasabasında Höyük mevkiindedir.

10. Prymnessus

Merkez ilçe Sülün köyünde Frigler tarafından kurulmuş büyük kentlerdendir. Afyon Arkeoloji Müzesinde bulunan devasa boyutlu Herkül heykelinin bulunduğu antik kenttir.

11. Sanaus

Dazkırı ilçesi Sarıkavak köyünde kurulmuş bulunan bir kenttir.

Kaleler

1. Afyon Kalesi

Afyon merkeze gelen herkes bu kaleyi görür. Hititlerden kalma bir eserdir. 226 metre yüksekliğe konuşlandırılan kalenin tarihi M.Ö. 1350'lere kadar uzanmaktadır.

2. Sandıklı Kalesi

Germiyanoğulları Sultanı Yakup Bey tarafından yaptırılmış olan kale, Eski Tunç Çağı'ndan beri yerleşim yeri olmuştur. Günümüze ulaşmış tek parçası, 8-10 metrelik sur duvarıdır.

3. İscehisar - Kırkinler ve Seydiler Kalesi

İscehisar ilçesi, Seydiler köyü içinde bulunan kalede, Bizans Çağı'nda yapılmış yerleşim yeri, kilise, şapel ve mezar olarak kullanılmış kaya kütleleri vardır.

4. Avdalas Kalesi

Avdalas Kalesi, Doğu Roma (Bizans) döneminde yerleşim alanı olarak kullanılıyordu. Çok farklı bir yapıya sahip olan kale, şehrin tarihine ışık tutuyor.

5. Bayramaliler Kalesi

İhsaniye ilçesinin Döğer beldesi ile Bayramaliler köyü arasındadır. Bizans döneminde yerleşim yeri olarak kullanılmıştır.

Camiler

1. Ulu Cami

Afyon'daki en geniş camidir. Caminin yapımı 1272 yılında başlamış ve tam 5 yıl sürmüştür. Afyon'un en büyük ibadet mekanı olan Ulu Camii, hem mimarisi hem de mistik atmosferiyle görenleri etkisi altına alıyor. Efsunlayıcı bir yapıya sahip olan cami halen ibadete açıktır.

2. İmaret Camii

1472 yıllarında Fatih Sultan Mehmet'in vezirlerinden Gedik Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır. Osmanlı döneminin en güzel eserlerinden biridir.

3. Mısri Camii

Bölgedeki en hareketli camilerden biridir. İnsanlar çoğunlukla ibadetlerini bu büyüleyici mimari eserde yapmayı tercih ediyor. 1593 senesinde yapılmıştır. Mısri Camii'nin mihrabı eşsiz güzellikteki mozaik çinilerle bezenmiş ve çok etkileyici bir görünüm kazanmıştır.

4. Ot Pazarı Camii

1590'da Tellalzade Süleyman Çavuş yaptırmış, yıkılan minaresi 1958'de yenilenmiştir. Mihrabı sonradan yapılmış ve beyaz mermerle kaplıdır.

5. Yeni Cami

Çarşı içindedir. 1711 yılında Abdi Çavuş tarafından yaptırılmıştır. 1839 yılında onarılmış ve Yeni Cami adını almıştır.

6. Türbe Camii

1710 yılında mevlevihane olarak kurulmuştur. 1844 yılında Abdülmecit’in ve 1905 yılında II. Abdülhamit’in emriyle onarılmıştır. Günümüzde cami olarak hizmet vermektedir.

7. Sandıklı Ulu Camii

Sandıklı ilçe merkezinde, çarşı içinde önce mescit iken sonradan camiye dönüştürülmüştür. Cami, Bahaddin Ömer Bin Alaaddin tarafından Mimar Aydemir'e 1379 yılında yaptırılmıştır.

8. Sinan Paşa Camii

Sincanlı ilçesindedir. 1525 yılında Lala Sinan Paşa tarafından yaptırılmıştır. Bahçesinde Lala Sinan Paşa türbesi vardır.

9. Rüstem Paşa Camii

Bolvadin ilçesindedir. Sadrazam Rüstem Paşa 1500-1560 yıllarında Mimar Sinan'a yaptırmıştır.​

Mezarlar ve Tapınaklar

1. Göynüş Vadisi Açık Hava Tapınağı

İhsaniye İlçesi yer alan Göynüş Kalesi, Aslantaş ve Yılantaş üzerinde aslan kabartmaları bulunan mezar odaları olup, Maltaş Kybele Açık Hava Tapınağıdır.

2. Sarıçayır(İscehisar) Kaya Mezarları

Bu mezarlar Doğu Roma İmparatorluğu zamanından kalmadır. Aile ve şahıs mezarları olarak yapılan bölümlerden kurulmuştur. Aynı zamanda mezar kayalarında bazı süs ve işlemeler göze çarpmaktadır.

3. Şuhut - Bininler Kayalığı

Senir köyü yakınlarında bir kayalık olup, hayvan üniteleri ve insanların barınma yerleri olan bir yerleşim yeridir.

Köprüler

1. Bolvadin - Kırkgöz Köprüsü

Bolvadin ilçesinde yer alan Kırkgöz Köprüsü, kuzey ve güney olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Güney bölümü Bizans İmparatoru I. Manuel Kommen tarafından, kuzey bölümü ise, Mimar Sinan tarafından yapılmıştır.

2. Altıgöz Köprüsü

Akarçay üzerinde bulunan altı kemerli köprüdür. 1214 yılında Akkoyunlular tarafından yapılmış, Osmanlı devrinde tamir edilmiştir.

3. İscehisar Köprüsü

Bizans dönemine ait olduğu düşünülmektedir. Geniş açıklıklı yüksekçe hafif sivri kemerli bir köprüdür. Bazalt ve devşirme mermer parçalardan yapılmıştır.

Mağaralar

1. Kurtini Mağarası

Sandıklı ilçesinde yer almaktadır. Mağaranın bilinen uzunluğu 300 metredir. Daha uzun olduğu tahmin edilen mağaranın tavanının göçmesiyle ikinci bölüme girilememiştir.

2. Buzluk Mağarası

Adı üzerinde "Buzluk Mağarası" mağaranın içi çok soğuktur. Bu bakımdan mağaranın derinliklerinde buzlar sarkıtlar oluşturmaktadır. Ancak bu eşsiz görüntü sadece yazın görebilirsiniz.

3. İnsuyu Mağarası

Dipes köyü, Karakaya yöresindedir. İki kat ortalama onar metrekarelik odalar halindedir. Sarkıt ve dikitlerle dolu olan mağaradaki berrak ve tatlı suyun bazı akciğer hastalıklarına iyi geldiği söylenmektedir.

Önerilen İçerik; Kayserinin Tarihi

Neoldu.com / Sosyal Fayda