Etkili Beden Dili Kullanımı ve Sözsüz İletişim

Kişiler arası iletişimde önemli etkili iletişim araçları kendi içinde üç temel açıdan ele alınır; yazılı, sözel ve sözsüz. Sizler için beden dilinin hayatımıza olan etkisini bir araya getirdik.

Beden Dili Nedir?

Beden dili, insanların sözlü olmayan yollarla iletişim kurmasını sağlayan fiziksel davranışlar ve ifadelerdir. Bu davranışlar, jestler, mimikler, duruş, el hareketleri, göz teması ve diğer bedensel sinyaller gibi farklı şekillerde ortaya çıkabilir.

Beden dili, insanların iletişiminde önemli bir rol oynar çünkü sadece sözcüklerle değil, beden dilimizle de duygularımızı, düşüncelerimizi ve niyetlerimizi ifade ederiz. Örneğin, birinin söylediği sözlerin gerçek anlamını beden dilinden anlamak mümkündür. Bir kişi, "Tamam" dediğinde, beden dili, özellikle yüz ifadesi, ses tonu ve vücut duruşu, gerçekten tamam mı dediğini yoksa bir şeylerin ters gittiğini mi ima ettiğini anlamamızı sağlar.

Beden dili ayrıca bir kişinin güvenilirliğini, samimiyetini ve inandırıcılığını da ortaya çıkarabilir. Mesela, el sıkışma tarzı, bakışları, duruşu gibi faktörler bir kişinin kendine güveni ve kararlılığı hakkında ipuçları verir.

Beden dilini kullanmak, hem sosyal hem de iş yaşamında etkili bir iletişim sağlamak için önemlidir. Özellikle iş yaşamında, bir kişinin beden dili iş görüşmesinde, sunumda veya bir toplantıda güçlü bir izlenim bırakmasına yardımcı olabilir. İyi bir beden dili, kendine güvenen ve profesyonel bir imaj çizmenize de yardımcı olur.

Beden Dili İletişimde Neden Önemlidir?

Beden dili, iletişimde sözsüz bir şekilde mesajlar göndermenin güçlü bir aracıdır. Bir kişinin beden dili, sözlü olarak ifade edilen mesajlara ek olarak, iletişim kurulan kişilere söylenmeyen şeyleri de anlatır. Beden dilinin doğru kullanımı, etkili bir iletişim kurmak için önemlidir çünkü sözlü ifadelerinizi destekleyerek, iletişim sırasında ne hissettiğinizi ve düşündüğünüzü yansıtabilirsiniz.

Beden dilinin önemli bir yönü, insanların duygularını göstermesine yardımcı olmasıdır. İnsanlar bazen sözcüklerle anlatamadıkları duygularını beden dilleriyle ifade ederler. Örneğin, birinin kızgın olduğu veya mutlu olduğu, yüz ifadesi, vücut dili ve ses tonu gibi faktörlerle anlaşılabilir. Bu nedenle, beden dilinin doğru kullanımı, iletişim sırasında doğru mesajların anlaşılmasına yardımcı olur.

Beden dili ayrıca, sözlü ifadelerinizin inandırıcılığını artırabilir. Sadece sözcüklerinizi kullanarak bir mesajı iletmek, karşı tarafın sizi tam olarak anlamasına yardımcı olmayabilir. Ancak, doğru bir beden dili kullanarak, söylediğiniz şeyleri destekleyen bir ifade ve ton kullanabilirsiniz. Bu, mesajınızın daha inandırıcı olmasına ve karşı tarafın sizi daha iyi anlamasına yardımcı olur.

Kendinizi doğru bir şekilde ifade etmenize ve kendinizi daha iyi anlatmanıza yardımcı olabilir. Kendine güvenen bir beden dili iletişim kurmanın yanı sıra, kişinin kendine olan güvenini ve kararlılığını da yansıtır. Bu, karşı tarafın size karşı daha güvenli ve saygılı olmasını sağlar.

Beden Dilinde Mimikler

Mimiklerin kullanımı kişi daha bebekken, dünyaya gelişinin ilk üçüncü ayından itibaren kazanılmakta ve hissedilen duyguların en temel dışa vurumu olarak tüm yaşam süreci boyunca etkin bir biçimde kullanılmaktadır.

Yüz ifadelerinin çeşitliliğini daha iyi açıklayabilmek, anlamlandırabilmek ve iletişim açısından taşıdıkları önemi anlayabilmek için, yüzün bazı bölgeleri üzerinde, özellikle de göz ve göz hareketleri üzerinde durulması gerekmektedir.

1. Göz ve Göz Hareketleri

Mimiklerin arasında gözlerin ayrı bir yeri vardır. Gözler, hemen her toplumda insanın “ruhun aynası” olarak nitelendirilmektedir. İnsanlar bilincinde olmasalar da başkalarının bakışlarına önem vermektedirler.

Bir görüşmenin sonucunu etkileyebilecek ve iletişim kurulan kişi tarafından doğru bir şekilde yorumlanabilecek dört temel bakış yönü söz konusudur. Bu bakışlar; iş, sosyal, mahrem (flört) ve yan bakış yönüdür.

2. İş Bakış Yönü

İş ile ilgili konuşmalar gerçekleştirilirken, karşıdaki kişinin alnı ve gözleri arasında bir ovalin bölgenin olduğu varsayılır. Bakışlar bu bölgeye yöneltilerek, ikna edicilik boyutu artar.

3. Sosyal Bakış

bakış yönü, karşıdaki kişinin göz seviyesinin altına düştüğünde sosyal bir ortam oluşmaktadır. Birisine bakma ilgili yapılan deneyler, sosyal içerikli bir karşılaşma sırasında bakanın bakışlarının, karşıdakinin yüzünde gözler ve ağız arasındaki bir üçgene baktığını göstermiştir.

4. Mahrem (flört) Bakış

Bu bakışta gözler, çenenin altından kişinin vücuduna doğru yöneltilmektedir. Kadın ve erkekler bu bakışı birbirleri ile ilgilendiklerini göstermek için kullanırlar.

5. Yan Bakış

İlgi ve saldırganlık duygularını iletmede kullanılmaktadır. Hafif kalkmış kaşlar ve bir gülümseme ile desteklenmekte ise, ilgi, aşağıya dönük kaşlar, çatık alın ya da aşağıya dönük ağız köşeleri ile birlikte, şüpheli, saldırgan ya da eleştirel bir tavır anlamına gelmektedir.

Beden Dili Kullanımında Jestler

Jestler, genel olarak, baş, eller, kollar, bacakların hareketleri ve vücudun genel duruşu (postür) ile ilgili tüm hareket biçimlerini kapsayan bir beden dili alandır.

1. Baş Hareketleri

Başın çeşitli duruş biçimleri iletişim sürecince iletişimin içeriğini etkin olarak belirleme ve aktarma gücüne sahiptir. Gövde Ayakta durulması ve yüzün iletişimde bulunulan kişiye döndürülmesi, konuşulan ya da dinlenen kişiye karşı açık bir merkezin oluşturulması olarak yorumlanmaktadır.

Kişi ceketini ya da yeleğini düğmeleyerek, kollarını kavuşturarak, iskemleye ters oturarak ya da karşıdaki kişi ile yüz yüze konuşmak yerine omuzlarının üzerinden bakarak konuşuyorsa, merkezini kapalı tutmaktadır.

Kişinin göğsü dışarıda, omuzları geride ve çenesi dışarıya yönelirken, merkez saldırgan, omuzlar aşağı düşmüş bir konumda ise, merkez uysal bir görünüm sergilemektedir. Genelde açık bir merkez, karşıdaki kişiye karşı dost ve olumlu bir tavır içinde olunduğunu yansıtmaktadır.

2. Eller

İnsanların ellerini kullanışlarının üç temel şekli vardır. Birinci şekilde avuç içi açık olarak havaya bakmakta, ikinci şekilde avuç içi yere dönük tutulmakta ve üçüncü şekilde avuç kapalı, parmak ilerde bir şeyi işaret ediyor konumda durmaktadır.

İnsanlar avuç içlerini bilinçsiz olarak duygu, düşünce ve iç dünyalarına ilişkin bilgi aktarmada yoğun bir biçimde kullanmaktadırlar. Örneğin, birisi karşısındaki kişiye açılmaya ya da gerçeği söylemeye başladığında avuçlarının tamamını ya da bir kısmını karşısındaki kişi açmaya başlamaktadır. Çünkü çoğu insan avuçları açıkken yalan söylemekte zorlanmaktadır.

Ellerin açık avuçların yukarı baktığı ‘dilenci’ pozisyonunda, kişi karşısındakiler üzerinde bir otorite yaratmak istememekte, aksine iletişim kurmak ya da ikna etmeyi arzular. Elin ‘diktatör’ konumu, avucun dış bölgesi karşısındaki kişiye gösterilmesi durumudur .Sert bir anlam içerdiği gibi, konuşan kişinin karşısındaki konuşan kişilerin kendisini dinlemesi için yapabileceği jestlerdendir.

3. Kollar

Kollarla yapılan jestler, genel olarak, kişinin karşısındaki ile bir ilişkiye girme isteminde olup olmadığının göstergeleri olarak yapılan beden dili dışavurumlarıdır.

Pasif bir şekilde, hareketsiz, vücudun iki yanından aşağıya sarkıtılan kollar ve eller, kişinin dış dünya ile ilişkiye girmek istemediğinin bedensel işaretleridir. Benzer biçimde büyük bir hayal kırıklığı yaşandığı zaman da kişi, içinde bulunduğu ruh halini düşmüş omuzlar, kollar ve ellerle ortaya koymaktadır. Bunun tam tersi bir durum, duygusal açıdan açık insanların hareketlerinde gözlemlenmektedir.

Kollarla yapılan hareketler arasında, kolların kavuşturulması, üzerinde en fazla tartışılan jestleri başında yer almaktadır. Kişi kendisini tehdit ya da tedirgin eden bir durum/kişi karşısında, bu olumsuz tavırları sözsüz bir mesajla kollarını kavuşturarak, bir barikat oluşturarak bertaraf etmeye çalışmaktadır.

4. Bacaklar

Bacak hareketleri, jestlerin bir alt dalı olarak beden dili dışavurumları kapsamında incelenmektedir. Bu doğrultuda bacaklar ile yapılan hareketler, otururken bacakların konumu, ayakta iken bacakların konumu olarak iki ana başlık altında incelenmektedir.

Otururken Bacakların Konumu: İnsanlar otururken bacaklarını çeşitli biçimlerde yerleştirmektedirler. Bu yerleştirişler arasında en sık kullanılan bileklerin kilitlenmesi, bacak bacak üstüne atma, “sandalyeye binme”, hazır olma ve sahiplenme hareketleridir.

Ayakta Dururken Bacakların Konumu: Bacaklar ayakta dururken de, kişinin içinde bulunduğu duygusal yapıyı ya da düşündüklerini sözsüz olarak açıklamak üzere çeşitli konumlarda tutulmaktadır. En genel şekli ile bacaklar ayakta iken, kavuşturulabilir ya da karşıdaki kişiye yönelik olarak açılabilir.

Sözsüz İletişim ve Alt Dalları

Sözsüz iletişim; duyguları, düşünceleri ifade etmede başvurulan, konuşulan ve yazılan kelimelerin dışında kalan tüm vücut hareketlerini, susma ve sesin tonu gibi özellikleri, seçilen aksesuarları ve bunların model ve renklerini, mekan kullanımını ve kişiler arasında tutulan mesafe ile ilgili tüm uygulamaları içeren bir iletişim türüdür. Bu doğrultuda sözsüz iletişim üç alt dala ayrılarak incelenebilmektedir:

Sessiz İletişim (Beden Dili): Sadece görsel olanı, yani gözün gördüğü beden hareketlerini kapsamaktadır. Sessiz iletişim çoğu zaman beden dili ya da vücut dili olarak da adlandırılmaktadır.

Sesli İletişim: Duyulabilen, konuşma ile ortaya çıkan ve dilden bağımsız olan ama dil ile yakından ilgili olgular (vurgular ve konuşmalar) ve bağımsız ifadeler (sesli gülmek veya içini çekmek) sözsüz iletişimin bu yönü kapsamında ele alın-maktadır.

Nesnel İletişim: Kişilerin görüntülerini tamamlayan unsurlar (kıyafet, seçilen renkler, kullanılan aksesuarlar, kişinin çekicilik düzeyi, kullanılan ya da sahip olunan koku, zamanı kullanma vb. konular) sözsüz iletişim nesnel iletişim yönü kapsamında incelenmektedir.

Beden dili ne demektir?

Beden dili, sözcüklerin kullanılmadığı ancak duygu, düşünce ve niyetlerin gösterildiği sözsüz bir iletişim biçimidir. Beden dili, yüz ifadeleri, jestler, mimikler, duruş, hareketler ve ses tonu gibi faktörleri içerir.

Beden dilinin önemi ne?

Beden dili, sözlü ifadelerinizi destekleyerek, iletişim sırasında ne hissettiğinizi ve düşündüğünüzü yansıtmanıza yardımcı olur. Ayrıca, doğru bir beden dili kullanarak mesajınızın daha inandırıcı olmasını sağlayabilirsiniz.

Beden dili nasıl öğrenilir?

Beden dilini öğrenmenin en iyi yolu, başkalarının beden dili kullanımını gözlemlemek ve yavaş yavaş uygulamak ve denemektir. Ayrıca, beden dilinin farklı anlamlarını ve etkilerini öğrenmek için okuma ve araştırma yapmak da faydalıdır.

Beden dilini doğru kullanmanın avantajları şunlardır:

• İletişim sırasında doğru mesajların anlaşılmasına yardımcı olur.
• Mesajınızın daha inandırıcı olmasını sağlar.
• Karşı tarafın sizi daha iyi anlamasına yardımcı olur.
• Kendine güvenen bir beden dili iletişim kurmanın yanı sıra, kişinin kendine olan güvenini ve kararlılığını da yansıtır.

Beden dilinin kültürler arasındaki farklılıkları var mıdır?

Evet, beden dili kültürler arasında farklılık gösterir. Örneğin, bir hareket veya jest bir kültürde hoş karşılanırken başka bir kültürde olumsuz bir anlam taşıyabilir. Bu nedenle, farklı kültürlerle iletişim kurarken beden dilinin farklılıklarını dikkate almak önemlidir.

Beden dili nasıl okunur?

Beden dili, kişinin yüz ifadeleri, jestleri, mimikleri, duruşu ve hareketleri gibi faktörlerine dikkat ederek okunabilir. Bununla birlikte, beden dili okumak, her zaman doğru bir sonuç vermeyebilir ve herkesin beden dili farklı olabilir.