Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları

Yayınlanma: 14 Ekim 2015 Çarşamba 16:22

Güncelleme: 15 Ekim 2015 Perşembe 09:33

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları

Dünyada onlar kadar bahtsız bir araba yok. Hangi araba kendi toplumu, kendi halkı tarafından bu kadar ezilip, nankörlüğün ötesinde hakaretlere uğradı? Peki ya hangi yabancı arabaya bu kadar sitem edilebildi?

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 1 — Hızla gelişen dünyada sağlam bir gelecek adına, 16 Haziran 1961’de devrim gibi çalışmalar yapmaya karar veren Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, Türk otomobil üretimi için çalışmalar için Ulaştırma Bakanlığı’na özel bir emir verdi.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 2 — Ulaştırma Bakanlığı ise bu işi TCDD İşletmesine vererek gerekli koşulları oluşturmaya çalıştıracaktı. TCDD yetkilileri de ülkenin önde gelen mühendislerinden 20’siyle Ankara’da saatler süren büyük bir toplantı gerçekleştirdi.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 3 — “Ordunun cadde binek ihtiyacını karşılayacak bir otomobil tipinin geliştirilmesi” amacıyla hazırlanacak olan projeye tüm mühendislerden tam destek geldi. Oluşabilecek tüm olumsuzları bilmelerine rağmen, Türk tarihinde devrim yaratacak olan bu araçların projesi için tek bir endişe ve tereddüt yaşamadan işe koyuldular.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 4 — Eskişehir’de bulunan Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi Tesisleri (TÜLOMSAŞ)’nde yapılma kararı alındı. Devletin 1.400.000 lira bütçe ayırdığı bu projede aracın vidasından motoruna kadar her şey Türk malı kullanılacaktı. Ayrıca çaycıdan başmühendise kadar bütün çalışanlar da Türk olacaktı.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 5 — 129 gün gibi çok az bir süreleri olan Türk mühendisler geceli gündüzlü, aracın vidasından motoruna kadar her şeyini üretmeyi başardı. 4 adet 50 beygirlik A4L (yandan sübaplı) tipi, üç er adet 60 beygirlik A4T (üstten sübaplı) ve 70 beygirlik B3T (üstten sübaplı) tipi toplam 10 motor, 3 adet A tipi ve 4 adet B tipi toplam 7 şanzıman olmak üzere toplamda 4 adet sedan otomobil imal edildi.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 6 — Her şey hazırdı. Peki ya ismi ne olacaktı? Mühendisler burada ortak bir karar ile Türk’ün makus tarihini değiştirecek olan bu arabaya “Devrim” adını vermeyi kararlaştırdı.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 7 — Türk tarihine altın harflerle gececek olan tamamen Türk yapımı olan bu arabalar konusunda toplum içerisinde büyük bölünmeler yaşandı çünkü medya artık tüm işini bırakıp, Devrim arabaları kararını eleştiriyor, halkı manüple ediyordu.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 8 — Ciddi medya oyunlarının döndüğü o zamanlarda, sürekli olarak bu proje için ayrılan 1.400.000 lira eleştiriliyordu. Bu kadar ciddi bir paranın arabaya değil sanayi fabrikalarına yatırılması gerektiği düşünülüyordu. Ancak kimse hesaba katmıyordu, her yıl 25.000.000 lirayı atların eğitimi için harcandığını.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 9 — Arabaların nasıl olacağı bilinmezken, medya tarafından kötülenmeye başlanmıştı. Bu araçların istenmemesi konusunda medya oldukça ciddi bir şekilde kullanıldı. Yapılan küçük bir hata bile medya tarafından o kadar büyütülüyordu ki, asrın sorunu haline geliyordu ama tüm baskılara rağmen, mühendislerimiz tarafından Devrim arabalarımız üretildi.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 10 — 29 Ekim 1961’de düzenlenecek olan Cumhuriyet Bayramı’na tüm dünyaya kafaya tutarcasına Cumhurbaşkanı Gürsel, töreninde Türk yapımı arabaya binecekti. Tüm basın ve hatta tüm dünya oradaydı. Cumhuriyet Bayramı törenine yerleştirilen otomobillerin siyahıyla Cumhurbaşkanı Gürsel gezeceğini söylemişti.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 11 — Cumhurbaşkanı Gürsel’in bineceği araba her şeyiyle kontrol edildi ve hazırda bekletiliyordu. Tüm dünyanın gözü kulağı o arabadaydı. Vakti geldi ve Cumhurbaşkanı Gürsel arabayı istedi. Tüm nefesler tutuldu. Türkiye’de kan dökülmeden bir devrim yaşanacaktı.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 12 — Ancak dış güçler yine boş durmamıştı. Cumhurbaşkanı Gürsel’in bineceği aracın benzini 200-250 metre sonra bitti. Bütün dünyanın gözü oradaydı ve rezil olunmuştu. Bir Türk başarısının daha cezası kesilmişti. Bu olay ülkeyi ikiye ayırmıştı. Devrim arabası o törenden sonra yok olması için Eskişehir’de uygun görülen bir garaja çekildi.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 13 — Türk tarihinin makul tarihini değiştirmek için canlarını hiçe sayarak işe koyulan mühendisler:
Y. Müh. Emin Bozoğlu
Y. Müh. Hakkı Tomsu
Y. Müh. Nurettin Erguvanlı
Y. Müh. Mustafa Ersoy
Y. Müh. Celal Taner
Y. Müh. Mehmet Nöker
Y. Müh. Hüsnü Kayaoğlu
Y. Müh. Necati Peköz
Y. Müh. Nurettin Erguvan
Y. Müh. Ercan Türer
Y. Mimar Kemal Elagöz
Y. Müh. Gültekin Sabuncuoğlu
Y. Müh. Salih Kayasağın
Y. Müh. Kemal Serdaroğlu
Y. Müh. Şecaattin Sevgen
Y. Müh. Kemalettin Vardar

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 14 — Y. Müh. Şahin Karadağ
Makina Mühendisi. Celal Taner
Y. Müh. Faruk Akyol
Y. Müh. Samim Özgür
Y. Müh. Salih Kaya Sağın
Y. Müh. Hamdi Tahıllıoğlu
Y. Müh. Ferdi Mertcan Keskin
Makine Müh. Hamit İşeri
Y.Müh. İsmet Özkan
Y.Müh. Mustafa Seyrek
Y.Müh. Hasan Dinçer
Latif Dinçer
Metalurjist İsmail Sıdal
Y.Müh. Yavuz Yücel.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 15 — Bu resimde gördüğünüz Devrim arabası şimdilerde Eskişehir’de sergileniyor. Ancak 4 devrim aracından sadece bir tanesi günümüze kadar ulaştı. Diğer 3 arabaya ise nerede, ne olduğu bilinmiyor. Elimizde kalan bu son Devrim’imizin teknik özellikleri ise şöyle:

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 16 — *4 silindirli, 4 zamanlı, 2070 cm3 hacminde benzinli motor,
*Silindir çapı 81 mm
*3600 devri/dakika azami motor devri,
*Azami hız 135 km/saat,
*Uzunluk 4500 mm, genişlik 1800 mm, yükseklik 1550, ağırlık 1250 kg.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 17 — Devrim aracı sergilendikten sonra basın tarafından oldukça aşağılandı. Türk mühendislerinin beceriksiz olduğundan "Araba Bizim Ne Haddimize!" başlıklarıyla "Devrim" arabaları yerle bir edildi. "Batılı gibi araba üretip, doğulu gibi benzin ikmalini unuttunuz" cümleleri Devrim'in en kara cümleleriydi. Ancak yıllar sonra yapılan çalışmalarda aslında Devrim arabalarının da bizlere söyleyecekleri vardı.

Bir Devrin Üstü Kapatılışı: Devrim Arabaları 18 — Devrim'in bize söyleyeceklerini Muhittin Şimşek "Cumhuriyet Dönemi Endüstrileşme Maceramız Yarım Kalan Devrim Rüyası" adlı kitabında yazdı. Kitapta, yapılan çalışmalar sonucunda 4.5 aya yakın bir sürede elimizde hiçbir şey yokken üretilen bu arabalar, aslında Japon otomobilleri ve Doğu Avrupa'da yılda bir tane çıkarılan araba modellerinden oldukça ileri düzeydeydi. Devrim'in bize söyleyecekleri kitabın devamında yer alıyor. İşte bir Devrim'in haince kapanış hikayesi...
Selam olsun Devrim'e....

YORUMLAR