Hayatımızın Olmazsa Olmazı Çatal ve Kaşığın Tarihi

Çatal ve Kaşık Kaç Yılında Bulundu

Çatal kaşık kullanımı günümüzde sofra adabının gereklerinden biri olarak bilinir. Peki, çatal kaşık kullanmadan önce yemekler nasıl yeniyordu? Çatal kaşık kullanımına insanlar nasıl yaklaşmıştır? Cevapları ve daha fazlasını haberin devamında bulabilirsiniz.

İşte hayatımızın olmazsa olmazları kaşık ve çatal hakkında bilgiler;

Çatal ve Kaşığın Tarihi

İnsanların temizlik konusunun farkına varmaya başladığı Rönesans başına kadar yemek yerken el kullanıldı. O zaman da, yemek yerken kullanılan parmak sayısı kişinin statüsünü gösteriyordu; asiller üç parmaklarını (yüzük parmakları hariç) kullanırken normal insanlar beş parmağını kullanarak yemek yiyordu.

Latince çatal anlamına gelen kelime nereden türemiştir? Çiftçilerin hasadı havaya atıp savurmada kullandıkları dev çatalların ismi, Latince çatal kelimesinin kökenidir ve bu çatalların çok küçükleri Çatalhöyük'te yapılan kazılarda bulunmuş ama ne işe yaradıkları milattan 400 yıl öncesinde sofrada yemek yemede kullanılıp kullanılmadığından tam emin olunamamıştır.

11. yüzyılda Toskana'da ortaya çıktığı, çatal hakkında kesin olarak bilinendir ve bu çatallar iki uçludur. Ancak bazı insanlar 17. yüzyıla kadar çatal kullanmamak için direnmeye devam etmiştir. Özellikle de erkekler, çatal kullanmayı kadınsı bir davranış olarak görmekteydi.

Fransız İhtilali'nin hemen öncesinde ise Fransa'da dört uçlu çatallar kullanılmaya başlanmıştır ve zamanla çatal kullanmak asilliğin ve lüksün sembolü olmuştur. Aynı zamanda çatal kullanımı ile birlikte, sofrada herkes için ayrı tabak ve bardak kullanımı da yaygınlaşarak toplumun her kesiminde görülür hale geldi.

İnsanların çatal kullanmaya gösterdiği tepki kadar büyük bir tepkiyi kaşığa göstermemelerine şaşırmak yanlış olur çünkü sıvı şeyleri yerken kaşık önemli bir yardımcı olmuştur. En eski zamanlara ait kazılarda da taş, ağaç, kemik ya da madenden yapılan kaşık veya bunun benzeri nesnelere rastlanır ve kaşıktaki asıl önemli gelişmeler ise sapının şeklinde gerçekleşmiştir.

Çatalı Sol Elle Tutma Alışkanlığı Nereden Gelir?

Çatal bıçak ile yeme kültürünün kökeni saray ve asil sınıfına dayanan Avrupa kültürüne dayanır. Amerikalılar ise bu konuda da rahatına düşkündür. Mesela eti bıçakla sağ ellerini kullanarak kestikten sonra sol ellerindeki çatalla bıçağı temizleyip masaya bırakırlar ve çatalı sağ ellerine alıp öyle yerler. Bunu yemek boyunca tekrarlamak yemek yeme süresini uzatacaktır. Bazı toplumlarda yemek yavaş yendiğinde saygıyken bazı toplumlarda ise bu tam tersidir.

Bazı görüşler ise Amerikalıların bu davranışının altında rahatlığın değil alışkanlığın yattığını söyler. 1700'lü yılların ortalarına kadar Amerika'da sadece kaşık ve bıçak kullanılıyordu. Bıçak hem kesme hem de eti batırıp ağza götürme işlemini gerçekleştiriyordu. Kaşık ise ete bastırarak kesmeye kolaylık sağlıyordu. Bu dönemde bıçakların uçları yuvarlaklaşmaya başladığı için kesme işleminden sonra kaşık sol elden diğerine alınıp yiyecek ağza götürülüyordu. İşte, bu görüşe göre çatal kullanımı başlayınca da bu alışkanlığın devam ettiği düşünülür.

Avrupalılar ise kaşık aşamasına hiç geçmeden yemeği ağza götürme işlemini doğrudan bıçaktan çatala geçerek yaşadılar. Genellikle sağ elini kullanan insanlar için bıçağı sol elle hareket ettirip eti kesmek zordu fakat sol elle çatalı tutup ağza götürmek daha rahat gerçekleştirilebilen bir eylemdi. Bu asil sınıftan halka da yayıldı.

Avrupa'da olduğu gibi oradan yayılan kültürlerde de bıçağın yemek boyunca sağ elde kalıp çatalı sol elle kullanmak bir gelenek halini aldı.