Çocuğun Cinsel İstismara Uğradığı Nasıl Anlaşılır?
Son zamanlarda okuduğumuz ve izlediğimizin haberlerin çoğunluğu çocuk kaçırmaları, çocuk cinayetleri, taciz ve tecavüzleri ile ilgili… Yitip giden tazecik canlar sadece o aileleri değil hepimizi de derinden yaralıyor. Birçok çocuk taciz ya da tecavüze uğrama durumunda sesini çıkartmıyor. Peki, taciz ya da tecavüze uğrayan çocuklarla nasıl iletişime geçilmeli, onlara nasıl davranılmalı ve çocukların yaşadığı bu psikolojik durumla üstesinden gelmeleri nasıl sağlanmalıdır?
Çocuk, doğduğu andan itibaren büyüme süreci içerisinde ailesiyle kurduğu etkileşim sonuçları özümseyerek kişilik ve ruhsal yapısının temellerini oluşturur. Çocuk, anne ve babasında yalnızca maddi açıdan değil, aynı zamanda manevi bakımda da muhtaçtır. Çocuğun sevgi dolu ve huzurlu bir aile ortamında büyümesi sosyal ilişkilerini ve topluma olan uyumunu düzenler. Bundan dolayı anne ve babanın çocuklarına karşı gösterdikleri tutum ve davranışlar, çocuğun yetiştiği çevre ve diğer yetişkinlerle olan iletişimi, sağlıklı bir kişiliğin oluşması açısından oldukça önemlidir. Çocukların aileleri ya da çevreleri tarafında cinsel istismara uğramaları onların psikolojik ve sosyal yaşamlarını olumsuz olarak etkileyebilmektedir.
Cinsel Çocuk İstismarı Nedir?
Çocuğun kendisinden en az 6 yaş büyük bir kişi tarafından, cinsel haz almak amacıyla zorla cinsel etkileşime maruz bırakılmasıdır. Ensest, tecavüz, çocuk istismarı ve fuhuş malzemesi yaparak teşhir eden, cinsellik kışkırtan, cinsel ilişki ya da istismar içeren unsur içeren filmleri seyrettirme, cinsel organını okşama, oral sekse kadar değişen eylemlerin yapılması gibi eylemler cinsel istismar olarak adlandırılır.
Temas Olmadan Yapılan Cinsel İstismar Türleri;
- Seksi Konuşma: İstismarcının, çocuğun cinsel özelliklerine yönelik ya da çocuğun üzerinde gerçekleştirmeyi istediği cinsel faaliyet olarak anlatıldığı ve başka cinsel öneri ve yorumların bulunduğu konuşma türleridir.
- Teşhir: İstismarcının kurbana göğüs, penis, vajina gibi özel bölgelerini gösterdiği ve / ya da kurbanın önünde masturbasyon yaptığı istismar türüdür.
- Röntgencilik: İstismarcının açıkça ya da gizli olarak kurbanı soyunurken ya da istismarcıyı tatmin edecek şekilde hareket ederken gözlenmesidir.
Hangi Yaş Grubunda Çocuk Cinsel İstismarı Daha Sıktır?
Cinsel istismara maruz kalan çocuklar yaşa göre dağılım göstermektedir. Yapılan incelemelere göre; %30’unun 2-5, %40’ının 6-10, %30’unun 11-17 yaş grubundan olduğunu görüyoruz. Yani yapılan çocuk cinsel istismarın çoğunu %70’ini küçük yaş çocuklar oluşturmaktadır. İstismara maruz kalan çocuklarda kızların erkeklere oranı 1/3’tür. İstismarcıların %96’sı erkek ve % 80’i ise çocuğun tanıdığı birisidir.
Çocuğunuzun Cinsel İstismara Uğradığını Nasıl Anlarız?
Çocuklarınızın cinsel istismara maruz kaldığını nasıl anlayabiliriz? Çocukların çoğu cinsel istismara uğradığını anlatmaktan utanır, korkar. Bunun için bu konuda siz ebeveynlere çok önemli görevler düşmektedir. Çocuğunuzun hareketlerinden, konuşma tarzından ve gün içerisinde yaptıklarını detaylı bir şekilde inceleyerek bunu ortaya çıkartabilirsiniz. Çocuğunuzun cinsel istismara uğradığını anlamanın en etkili yolu beden dilidir. Çoğu kişi kendini beden dili ve davranışlarıyla ele verir. Çocuğunuz her ne kadar iyi olduğunu söylerse söylesin, onun yüzündeki mutsuzluk, endişe, korku aslında size anlatmak istediği bir şeylerin olduğuna ancak bunu anlatmaktan korktuğuna işaret eder. Çocuklar genellikle tehdit ve cezalar nedeniyle olayları gizleme eğilimindedirler. İstismarcılar hediyeler yoluyla çocuğu kandırıp susmalarını sağlayabilirler. Çocuğunuzun böyle bir durumunda şüphelendiğiniz anda onunla bu konu hakkında rahat ve sessiz bir ortamı seçerek, çocuğun söylediği her şeyi ciddiye alarak ancak onu sorguya çekmeden konuşmanız gerekir.
Cinsel İstismara Uğrayan Çocuklarda Görülen Belirtiler
Rahatsız edici düşünceler, yaşadığı olaydan dolayı uykuya dalma güçlüğü, görülen korkunç rüyalar, son zamanlardan artan öfke patlamaları, dikkat güçlüğü ya da sürekli dalma hali, olayı hatırlatacak cisimlere karşı psikolojik sıkıntı, korku, olayı anımsatan yerlerden uzak durmak, yaşına uygun olamayacak cinsel davranışlarda bulunma, mastürbasyon yapma, cinsel içerikli oyunlar oynama, erişkin kişileri ayartıcı davranışlarda bulunma gibi; cinsel istismara uğrayan çocukların %50’sinde travma sonrası stres bozukluğu görülmekte, düşük benlik kaygısı ve intihar davranışları görülmektedir.
Çocuk Cinsel İstismarın Psikolojik Sonuçları Nelerdir?
Cinsel istismarların çocuk üzerinde yıkıcı etkilere yol açtığı bilinen bir gerçektir. Bunlardan en temeli zedelenmiş bir cinselliktir. Yaşanılan istismar hem cinsel duyguların hem de cinsel tutumların normal gelişmelerinde sapmalara neden olur. Özellikle çocukların birden fazla cinsel istismara maruz kalmaları halinde ilerleyen yıllarda kişinin beden imajının bozulmasına, cinselliği ve kendi bedenini pis algılamasına neden olur. Bu nedenle sağlıklı bir cinsel gelişim sürdüremezler.
Çocuğu istismar eden kişi onun sevgisinden yararlanmış ve ona hediyeler sunmuşsa bu durum kişide ahlak karmaşası yaratır. Çocuk, hırpalanarak, zorlanarak itilmesi halinde bu deneyim ilerleyen dönemlerde kişinin cinsellikten korkmasına neden olur. Erkeklerde bu durum eşcinsellik karmaşası yaratabilir. Kızlarda ise cinselliğe karşı ilgilerini kaybedilebilir ya da yaşıtlarına oranla cinsellik tutkuları artabilir. Psikolojik olarak çöküntüye uğrayan kişilerin evliliklerinde yaşadığı en büyük sorunlardan biri olan Vajinismus (cinsel ilişkiye girme korkusu) sorunu da çoğunlukla çocukluk döneminde karşılaşılan tecavüz ve taciz olaylarından ibarettir. Çocukluğunda cinsel istismara uğrayan çocuklar hayatı boyunca bu derin izleri hep üzerlerinde taşırlar. Ebeveynler, bu durumda en büyük görev sizlere düşüyor. Çocuklarınızın yaşadığı bu zorlu olayda sizlerin desteğine ihtiyaçları vardır. Alacağınız en sağlıklı karar, iyi bir uzmandan yardım almak olacaktır.
Cinsel İstismara Uğrayan Çocuğa Nasıl Davranılmalı?
Cinsel istismara uğrayan çocuğun ailesi ona hassas bir şekilde yaklaşmalı, ona kendisini suçlu hissettirmemelidir. Fiziksel ve ruhsal gelişiminin sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi için mutlaka alanında uzman kişilerden yardım almasını sağlamalıdır. Eğer aile bu durum karşısında çocuğunun dediklerine inanamaz, çocuğun kendisini değersiz hissetmesine neden olursa bu durum çocuğun içe kapanmasına, sonrasında da kişilik bozukluklarına neden olabilecektir. İlerleyen dönemlerde kişinin topluma ters düşen, kötü alışkanlıklara eğilimi artabilir.
Çaresizlik içine düşen çocuğun mücadele etme yeteneğini kaybetmesine, bir nevi boyun eğmesine neden olur. Eğitim hayatından da uzaklaşan çocuk, kendini çevresinden soyutlayabilir.
Çocuğunuzun illa cinsel istismara uğramasına gerek yoktur. Unutmayınız, yetiştirdiğiniz çocuklar ilerleyen zamanların yetişkinleri olacaktır. Onlara aşıladığınız her güzel bilgi, davranış onların da çocuklara vereceği en değerli birikim olacaktır. Çocuklarınızın istismardan korunmasını istiyorsanız yapmanız gereken en temel şey geleceğe güvenilir, sapkılıktan uzak bireyler yetiştirmektir. Bunun için çocuklarınızı ciddiye almalı, onlara her konuda bilgi aşılamalı ve onların kendilerini ifade etmelerine imkân tanımalısınız.
İstismara Uğrayan Çocuk, Yaşanılanları Belgelemek İşlemleri Esnasında Neler Yaşar?
Çocuk tacizcileri çocuğun olup biteni söylememesi konusunda tehdit edebilir, onu konuşmaması gerektiği yönünde korkutabilir. Böyle bir durum içinde olan çocuk, sadece kendisini güvende hissetmesini sağlayacağı ailesi ve profesyonel uzmanlarla rahatça konuşabilir.
Mahkemeye yansımış olaylarda, çocuğun ifade vermeden önce mutlaka uzmanlar tarafında nyardım alması gerekir. Çocuk bu olayı anlattığı zaman kendisine zarar gelmeyeceğini, güvenliğinin sağlanması konusunda tedbirlerin alınacağına inanmalı. Bu olayı anlatması halinde artık zarar almaması sağlanmalıdır. Muayenede olumsuz etkilenmemesi için ebeveynlerin desteği oldukça önem taşıyor. Öncesinde çocuk uzman yardımıyla muayeneye hazırlanması gerekmektedir.
Çocukların Güvenliklerinin Sağlaması Konusunda Öneriler;
Sizler her daim çocuklarınızın yanında olmayacağınız için onlara kendilerini korumasını öğretmeniz yaşanılacak bu kötü olaylardan korunmasının önüne geçebilir. İşte, çocuklarınızın istismarcılardan korunması için alacağınız önlemler;
- Güvenliklerini sağlamayı öğretin; çocuklara güvende olma hakları olduğunu ve kimsenin bunu ellerinden alamayacaklarını söyleyin.
- Bedenlerin Korumayı Öğretin; çocuklara bedenlerinin kendilerine ait olduğunu, özellikle uzuvlarına kimsenin dokunmaması gerektiği yönünde öğretici açıklamalar yapınız.
- Hayır Demeyi Öğretin; çocukların kim olursa olsun kendisinin bedenini incitmeye hakkının olmadığını söyleyiniz.
- Yardım İstemeyi Öğretin; birisinin ona kötü davranışlarda bulunması üzerine rahatsız olduğu konularda yardım istemesi gerektiğini öğretin.
- Onlara Güvendiğinizi Öğretin; çocuğunuzun istediği herhangi bir yardımda ona yardım edin.
- Sır Saklamak; hiçbir zaman, kötü etkileneceği bir durumda sır saklamaması gerektiğini öğretin. Eğer biri ona sır saklaması gerektiğini söylemişse mutlaka size bildirmesi gerektiğini anlatın.
- Yabancılarla Konuşmamayı Öğretin; çocuklarınızın güvenliğini korumak için onlara kendilerine zarar verecek kişilerden uzaklaşması gerektiğini öğretin, kendisine kötülük gelmesi halinde bağırması ve eğer kişi tarafından tutuluyorsa da elinden kurtulmak için çırpınması gerektiğini söyleyin.
Taciz, tecavüz gibi gördüğünüz olayları anında güvenlik yetkilileri ile paylaşınız. Unutmayınız, o kişi ve onun gibiler bir gün sizin çevrenizden birine de zarar verebilir..! En önemlisi insanlık adına susmamak, korkmamak gerekir!