Çocuk Felci Nedir, Belirtileri Nelerdir? Tedavisi

 Çocuk Felci Nedir?

Çocuk felci, virüsün vücuda girmesi sebebiyle meydana gelen bir hastalıktır. Çocuk felci bir enfeksiyon hastalığıdır. Aynı zamanda bulaşıcı bir hastalıktır. Bu virüs genellikle hijyen durumu kötü olan bölgelerde görülmektedir. Bir çocuktan başka bir çocuğa dışkı yoluyla bulaşmaktadır. Omuriliğin ön kordonlarının iltihaplanması sebebiyle oluşmaktadır.

Bu hastalık tıp dilinde poliomelitis olarak adlandırılmaktadır. Çocuk felcine neden olan virüs 3 farklı tür de görülmektedir. Bu durum farklı şekillerde kendini göstermektedir. Bağırsaklarda çoğalır ve vücudun diğer bölgelerine yayılır.

Bu durum nezle benzeri bulgularla ortaya çıkar. Virüs omuriliğe geçiş yaparak, kasların hareket etmesini sağlayan sinir hücrelerine zarar verir. Omuriliğe geçiş yaparak sinir hücrelerinde tahribata neden olan bu virüs hayat boyu sürecek felçlere neden olmaktadır.

Sinir hücreleri yenilenmediği için, kaslar çalışamaz ve bu durum kalıcı hale gelir. Bu hastalık genellikle yaz ev sonbahar mevsiminde görülmektedir. Çocuk felci sadece bebek ve çocukların yaşadığı bir hastalık değildir. Yetişkinler de çocuk felci hastalığına yakalanabilir.

Hastalığa neden olan virüs vücuda girdikten 7 ya da 21 gün sonra ortaya çıkmaktadır. Hastada çeşitli belirtiler görülmektedir. Hastalık belirtileri görülen kişi tedavi edilemezse ilk olarak kol ve bacaklarda felç görülür. Bu hastalığın ilk evresinde hasta herkesten uzak ortamda kalmalıdır.

Çocuk Felci Belirtileri

Sağlam görünen bir çocukta bile 38 derece ateş olur. Belirti ateşle izah edilmez. Çocukta; baş ağrısı, neşesizlik, iştahsızlık vardır. Oyun oynamak istemez.

Ateş üç gün içinde düşerek, tamamen normal bir duruma gelir. Daha sonra tekrar ateşi 38-39 dereceyi gören çocuk, aşırı bir baş ağrısı çeker. Bazı vakalarda nezle hali görülebilir.

Ertesi gün boyun tutulması ve ense sertliği vardır. İkinci gün boyun tutulması artar, sırt kaslarında sertlik vardır. Hastada hafif dalgınlık vardır. Sesten ve gürültüden hoşlanmaz. Kollarda bacaklarda ağrılar görülür.

Bu ağrılar felcin ineceği tarafta daha belirgindir. Üçüncü günün sonunda ateş daha çok yükselir. Baş ağrısının, boyun tutulmasının ve sırt kaslarındaki ağrı çok daha belirgindir.

Soluk alma sıkıntılıdır. Bu halden sonra, hastanın bir koluna ve bir bacağına felç iner. Felcin bazen iki bacağa iner. Felç, ilk önce geldiği yerde kalır. Sonraki günlerde başka bir yere inmez.

Çocuk çok ufaksa, yürümeye başlamamışsa, felci fark etmek güçtür. Dikkatle, kolunu, bacağını oynatabildiğine dikkat edilmelidir. Felçli çocuk oturamaz, boyun kaslarından dolayı boynunu dik tutamaz.

Çocuk felci hastalığı ateşe, boğaz ağrısına ve baş ağrısına neden olur. Hastalıkta ilk olarak ateş görülür. Ateş yükselir ve belirti daha da netleşir. Ateşle birlikte boğaz ağrısı görülür. Mide bulantısı yaşanır, bununla birlikte kişide yemek yememe durumu oluşur. 

Mide bulantısı görülen kişilerde sıklıkla kusma da yaşanmaktadır. Yorgunluk ve halsizlik hissi oluşur. Baş ağrısı da bu durumlara eklenmektedir. Aynı zamanda ense bölümünde ağrılar hissedilir ve sertlik oluşur. 

Çocuk Felcinden Korunma Yöntemi

Bu hastalık kalıcı bir hastalıktır. Kişinin tüm hayatı boyunca yaşayacağı bir durumdur. Bu nedenle çocuk felci hastalığından korunmak için gerekenlerin yapılması gerekmektedir. Çocuk felcinden korunmak için aşı yöntemi uygulanmaktadır.

Bu hastalıktan korunmak için Salk aşısı ve Sabin aşısı yapılmalıdır. Bu aşı ilk olarak bebek 6 aylık olmadan önce yaptırılmalıdır. İkinci aşı ilk aşıdan 2 ay sonra yapılmalıdır. Üçüncü aşı ise ikinci aşıdan 6 ay sonra yapılmalıdır. Bu aşılar 5 ve 15 yaşlarında tekrarlanmalıdır. Aşıların doğru şekilde ve düzenli yaptırılması en iyi korunma yöntemidir.

Çocuk Felci Hangi Yaşta Görülür?

Çocuk felci, 3 ve 5 yaşından küçük çocukların hastalığıdır. Hastalığa, yaş ilerledikçe yakalanma oranı azalır. 20 yaşından yukarı olanlarda seyrek görünürken, 30-40 yaşlarında bile bu yaşlara yakalananlar vardır. Amerikan Cumhurbaşkanlarından Delano Roosevelt, 29 yaşındayken bu hastalığa tutulmuş, bacaklarında, karnında kalan felci ancak iradesinin kuvvetiyle yenmiştir.

Çocuk Felcinde Mikrop Nasıl Vücuda Girer?

Çocuk felcini yapan, virüs cinsi bir mikroptur. Çok ufak bir virüstür. Boyu, milimetrenin on milyonda biri kadardır. Eskiden, mikrop insan vücuduna burun yoluyla girip, koku alma sinirleriyle beyine, omuriliğe ulaştığı sanılırdı.

Bu yanlış sanı yüzünden, hekimler tedbir almakta geç kalmışlardır. Son yıllarda deneye dayanan çalışmaları sonunda çocuk felci daha çok dışkı, pislik bulaşması yoluyla yayıldığı anlaşılmıştır. Pis sular, kirli yiyecekler bu mikrobun başlıca aracısıdır ve böylece vücuda sindirim organlarından girer. Bu mikrop da, tifo, dizanteri, kolera gibi ağız yolundan girer.

Çocuk Felci Tedavisi

Çocuk felci tedavisi farklı yöntemlerle uygulanmaktadır. Bu durumda hastanın hastalık derecesi ve yaşı önem taşımaktadır. Doktorun uygun gördüğü tedavi şekli uygulanmaktadır. Tedavi düzenli ve doktorun önerdiği şekilde devam etmelidir. Tedavi dikkate alınmalı ve önemsenmelidir. Tedavi süreci uzun ve zorludur.

Bazı tıbbi ilaçlar kullanılarak tedavi uygulanmaktadır. Aynı zamanda fizik tedavi yöntemi de sıklıkla uygulanan bir yöntemdir. Fizik tedavide sıcak banyolar, sıcak tatbikat, ultraviyole, elektrik tedavisi, egzersiz, masaj ve beden eğitimi gibi yöntemler uygulanmaktadır. Eğer gerekli ise cerrahi müdahale de uygulanmaktadır.

Çocuk felci Türkiye'de var mı?

Çocuk felci vakamız son olarak 1998 yılında görüşmüştür. 2024 yılında Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi ile birlikte ülkemiz çocuk felcinden arındırılmış ülke sertifikasını başarıyla almıştır. 17 yıldan beri ülkemizde çocuk felci vakası bulunmamaktadır.

Çocuk felci aşısı ne zaman çıktı?

1952 yılında ABD, tarihte görülen en korkutucu çocuk felci salgını ile karşı karşıya kalmıştır. 55000'i aşkın çocukta bu vaka görülmüş, birçok çocuk bu hastalık yüzünden felç kalmıştır. Nadir de olsa bazı çocuklar hayatını kaybetmiştir. Uzun uğraşlar sonucunda Salk, öldürülmüş virüsten aşı elde etmeyi başarmıştır. Aşı, çocuk felci hastalığını tamamen önlemektedir. Aşıyı elde etmek 2 yıl sürmüştür.

Çocuk felci yetişkinlere bulaşır mı?

Çocuk felci yetişkinlerde görülebilecek bir hastalıktır. Özel hijyen koşullarının kötü olduğu bölgelerde bir çocuktan diğer çocuğa geçme ihtimali yüksektir. 15 yaşının altındaki çocuklarda ve 5 yaşından küçük çocuklarda görülür. Yetişkinlerde de görülebilmektedir.

Çocuk felci aşısı ücretsiz mi?

Çocuk felci aşısı ücretsiz olarak uygulanabilen bir aşıdır. 2, 4, 6, ve 18. aylarda birer doz vurulmalıdır. Aile hekiminize başvurup randevu aldığınız zaman çocuğunuza çocuk felci aşısını ücretsiz bir şekilde yaptırabilirsiniz.

Çocuk felci ölümcül mü?

Çocuk felci hastalığı nadir olsa da ölüme sebebiyet verebilmektedir. Virüsler sinir sistemi ulaşır, kişiyi felç eder. Bu durumda kas ağrıları, ani felç, tam felç, refleks kaybı, şiddetli spazmlar görülebilmektedir.

Çocuk felci kimlerde görülür?

Çocuk felci dünya çapında görülen bir hastalıktır. Aşılamaya yeterli  özen gösteren ülkelerde neredeyse hiç yoktur. Sonbahar ve yaz aylarında kendini gösteren bu hastalık, erkeklerde daha sık görülmektedir.

Çocuk felci aşısı kaç yaşında yapılır?

Çocuk felci aşısının mutlaka yaptırılması gerekir. Aşı zamanları kaçırılmamalı, zamanında yaptırılmalıdır. Çocuklara 2 aylıkken, 4 aylıkken ve 6 aylıkken çocuk felci aşısı vurulur. 18. ayda 4. doz vurularak çocuğun hastalığa karşı dirençli hale gelmesi sağlanır.