Dünya Tarihinde Yaşanmış En Korkunç 25 Deprem

Deprem doğal afeti ile ilgili kayıt tutulmaya ilk kez 1881’de Japonlar tarafından başlanılmıştır. Teknolojik gelişmeler ışığında, bilimin de ilerlemesiyle birçok ülke sismometre kullanımına önem vermiş, ardından gelişmiş sismik istasyonlar kurulmuştur. 2000’li yıllardan sonra ise dünya genelinde depremler anlık olarak tespit edilebilir hale gelmiştir. Dijital ortamda kayıt altına alınmış depremlerden yola çıkarak bu içeriğimizde tarihte yaşanan en büyük 25 depremi sizler için bir araya getirdik.

Dünyanın En Büyük 25 Depremi

İşte insanlık tarihinin en büyük depremleri;

1. Büyük Şili Depremi - Şili (1960)

Büyük Şili Depremi, 22 Mayıs 1960 tarihinde 9.5 büyüklüğüyle tüm zamanların ölçülmüş en büyük depremidir. Depremin merkez üssü başkent Santiago de Chile'nin yaklaşık 700 km güneyindeki Valdivia şehridir. Deprem Büyük Okyanus'da yayılan tsunamiye sebebiyet verir. 10.000 Kilometre mesafedeki Hilo, Hawaii ve Güney Afrika'nın sahil bölgelerini tahrip eder. Deprem kurbanlarının sayısı 5.000 kişi tahmin edilir.

2. Şensi Depremi - Çin (1556)

Şensi Depremi veya Hua ilçesi Depremi yaklaşık 830.000 kişinin ölümüne sebep olarak en çok kişinin ölümüne sebep olmuş deprem olarak tarihe geçmiştir. 23 Ocak 1556 sabahında Şensi, Çin'de meydana gelmiştir. Şensi, Şansi, Henan, Gansu, Hebei, Shandong, Hubei, Hunan, Jiangsu ve Anhui illerinin 97'den fazla ilçesi etkilenmiştir.

3. Hint Okyanusu Depremi ve Tsunamisi (2004)

2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunamisi, 26 Aralık 2004 günü meydana gelmiş, merkezi Endonezya'nın Sumatra adasının batı kıyısı açıklarında olan depremdir. Batma nedeniyle meydana gelen deprem, Hint Okyanusu'na kıyısı olan karaları vuran, yüksekliği 30 metreye kadar çıkan tsunamiler üretti ve bu nedenle on dört ülkede 230.000'den fazla kişi öldü. Bu, tarihteki en çok ölüme yol açan doğal afetlerden biriydi. Endonezya en ağır zararı alan ülkeydi, onu Sri Lanka, Hindistan ve Tayland izledi. 9.1 ila 9.3 olan büyüklüğüyle, bugüne kadar ki en büyük üçüncü depremdi. Süresi 8.3 ila 10 dakika arasında değişen deprem, bugüne kadar görülmüş en uzun süreye sahipti ve tüm gezegeni 1 cm hareket ettirdi, Alaska'ya kadar depremleri tetikledi.

4. Aleppo Depremi - Suriye (1138)

11 Ekim 1138 yılında Suriye'nin Halep şehrinde meydana gelen depremde yaklaşık 300.000 kişi hayatını kaybetmiştir.

5. Tangshan Depremi - Çin (1976)

28 Temmuz 1976'da günü meydana gelmiş depremin merkezi Çin'in Tangshan şehridir. 7,8 şiddetindeki deprem sonucu 180.000 bina yıkıldı ve 240.000 kişi öldü.

6. Haiyuan Depremi (1920)

1920 yılında gerçekleşen ve Gansu depremi olarak da bilinen deprem 7.8 büyüklüğündeydi. Can kaybının 200.000 üzerinde olduğu felaket, Gansu bölgesi olarak da adlandırılan Lijunbu Haiyuan ve Ganyanch’ı yerle bir etti. Sadece Haiyuan’da 73 bin kişi yaşamını yitirdi. Xiji bölgesindeki Sujiahe köyü tamamen toprağın altına göçtü. Deprem, Norveç’ten bile hissedildi.

7. Haiti Depremi (2010)

2010 Haiti Depremi merkez üssü başkent Port-au-Prince'e 25 km uzaklıkta ve 7,0 büyüklüğünde olan ve zaman olarak, 12 Ocak 2010 da gerçekleşen deprem. Deprem yerin 13 km altında meydana geldi. Birleşik Devletler Jeolijik Araştırma kurumu 5,0 ve 5,9 şiddetindeki bir seri ondört artçı depremi kaydetti. Depremden yaklaşık üç milyon kişinin etkilendiğini ve ölü sayısının da 50.000-100.000 arasında olduğunu tahmin ediyor.

8. Xining - Çin (1927)

Çin'in Xining vilayetinde, 1927 yılında, 7.9 büyüklüğünde gerçekleşen deprem. Yaklaşık 200.000 ölü ve 500'den fazla okul ve işyerinde büyük zararlar oluştu.

9. Damghan - İran (856)

Depremin şiddetinin 8.0 olduğu tahmin ediliyor. Deprem yaklaşık 200.000 kişinin öldümüne yol açtı.

10. Töhoku Depremi (2011)

Tōhoku depremi ve tsunamisi 11 Mart 2011'de, Japonya'nın Tōhoku bölgesinde 9,0 büyüklüğünde gerçekleşen depremdir. 9.0 büyüklüğünde olan deprem Japonya'da yaşanan en büyük deprem olduğu; dünyada ise en büyük ilk beş depremin arasında olduğu açıklandı. Tsunami ülkede çok büyük zarara yol açtı. Depremde 15,828 kişi hayatını kaybetti ve 3760 kişi hâlen kayıp olarak belirtiliyor. Kara ve demiryolları ağır hasar gördü, çeşitli yerlerde yangınlar çıktı ve bir baraj yıkılarak bölgeyi su basmasına neden oldu. Kuzeydoğu Japonya'da 4.4 milyon ev elektriksiz, 1.5 milyon ev ise susuz kaldı, deprem sonucu gıda sıkıntısı da meydana geldi.

11. Kanto Depremi (1923)

Kanto Depremi veya Büyük Kanto Depremi, 1 Eylül 1923 günü meydana gelen depremdir. 4 dakika sürmüştür. Jeologlar günümüzde Büyük Kanto Depremi'nin 7.9 olduğunu tahmin etmektedir. Tarihteki en yıkıcı depremlerden biri olan Büyük Kanto Depremi sırasında 100.000 ile 140.000 kişi arasında tahmini ölü vardır. Japonya'nın en büyük adası Honşu üzerinde bulunan Kantō bölgesinin neredeyse tamamının yerleşim alanları kullanılmaz duruma gelmiştir. Deprem sonrasında, Tokyo harap olmuştu. Deprem nedeniyle, 1930'lara kadar Osaka'nın nüfusunu ikiye katlayan, yoğun bir iç göç olmuştur.

12. Aşkabat Depremi - Türkmenistan(1948)

6 Ekim 1948 yılında meydana gelen yıkıcı deprem, 7.3 büyüklüğünde olmuştur. 110.000 kişinin öldüğü deprem sonucunda kent tamamen zarar görmüş ve daha sonra yeniden inşa edilmiştir.

13. Messina - İtalya (1908)

28 Aralık 1908 yılında 7.2 büyüklüğünde meydana gelen deprem sonucunda 70.000 ila 100.000 arasında insanın hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.

14. Chihli - Çin (1290)

27 Eylül 1290 yılında meydana gelen depremin 6.8 büyüklüğünde olduğu tahmin ediliyor. Deprem sonucunda yaklaşık 100.000 kişinin hayatını kaybetti.

15. Siçuan Depremi - Çin (2008)

Çin Halk Cumhuriyeti'nin Siçuan eyaletine bağlı Ngawa Tibet-Çiang Özerk İlinin Vençuan ilçesinde 12 Mayıs 2008 tarihinde meydana gelen 7,8 şiddetli depremdir. Deprem Çin'in ekonomik merkezleri Pekin ve Şangayda da hissedildi. Dış ülkelerde ise başta Vietnam, Tayland, Hindistan ve Pakistan'da dahi hissedildi. Yaklaşık 70.000 kişinin öldüğü depremden sonra Çin'de 3 günlük yas ilan edildi. Bu deprem Çin'de 1976 yılında meydana gelen ve yaklaşık 250.000 kişinin öldüğü Tangshan Depremi'nden sonraki şiddeti ve can kaybı en büyük olan depremdi.

16. Keşmir Depremi - Pakistan (2005)

Pakistan'da 8 Ekim 2005'te meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki deprem 1dk 19sn sürdü. Ölü sayısı resmi kayıtlarda yaklaşık 75.000 kişi olarak belirtilmiştir. Ölenlerin 73.338'i Pakistan'da 1.400 kadarı da Hindistan'da bulunmaktadır. Merkez üssünün İslamabad'ın 95 kilometre kuzeydoğusundaki Keşmir bölgesi olduğu bildirilmiştir. Deprem, Hindistan ve Afganistan'da da etkili olmuştur.

17. Azerbaycan Depremi (1667)

1667 yılında meydana gelen deprem, 6.9 şiddetinde meydana gelmişti. Deprem sonucunda yaklaşık 80.000 kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.

18. Tabriz - İran (1727)

26 Nisan 1727 yılında İran'da meydana gelen bu depremin şiddeti tam olarak bilinmese de yaklaşık 77.000 kişinin hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.

19. Lizbon Depremi (1755)

Büyük Lizbon Depremi 1 Kasım 1755 günü meydana gelen depremdir. Tarihteki en yıkıcı depremlerden biri olan Lizbon Depremi sırasında 60.000 ile 100.000 kişi arasında tahmini ölü vardır. Depremi bir tsunami ve kentin pek çok yerinde başlayan yangınlar takip etmiş ve Lizbon'un neredeyse tamamının yerleşim alanları kullanılmaz duruma gelmiştir.

20. Peru Depremi (1970)

Yungay'da 31 Mayıs 197'de gerçekleşen deprem sonucu, 3 milyon insan etkilenmiştir. 8.0 büyüklüğündeki deprem daha sonra çığ felaketine de yol açmıştır. Sadece Yungay'da 20.000 kişinin ölümüne yol açtı.

21. Sicilya - İtalya (1693)

11 Ocak 1693 yılında 7.4 büyüklüğünde meydana gelmiştir. Yaklaşık 60.000 kişinin ölümüne yol açan deprem 70 kasaba ve şehri de yerle bir etmiştir.

22. İran Depremi (1990)

1990 İran depremi ya da Manjil-Rudbar depremi, 21 Haziran 1990'da İran'da, büyük hasara yol açtı. Deprem, 7.4 büyüklüğündeydi. Rudbar, Manjil ve Lushan şehirleriyle 700 köy ciddi zarar gördü, 300'den fazla köy de depremden etkilendi. Hazar Denizi'nin güneybatısındaki Gilan ve Zanjan illerinde, 7 milyon dolarlık hasar meydana geldi. Yüz bin kerpiç ev büyük hasar gördü ya da yıkıldı. Ayrıca, 40.000 kişi öldü, 60.000 kişi ise yaralandı. 500 bin kişi evsiz kaldı.

23. Kahramanmaraş Depremi - Türkiye (2023)

Kahramanmaraş depremi, "Asrın felaketi" olarak adlandırılan büyük bir depremdir. Depremin şiddeti 7.7 ve 7.6 olarak kaydedilmiştir. Bu deprem, Kahramanmaraş başta olmak üzere 10 ilde büyük hasara yol açmıştır.

Deprem sonrasında arama kurtarma çalışmaları gece gündüz sürmüş ve enkaz altında kalan vatandaşların kurtarılması için yoğun çaba harcanmıştır. Maalesef, depremde şu ana kadar 50 bin 674 kişi hayatını kaybetmiş ve yaklaşık 150 bin 879 kişi yaralanmıştır.

Depremin etkisiyle birlikte acil yardım ve destek çalışmaları hızla başlatılmıştır. Kurtarma ekipleri, sağlık personeli ve gönüllüler depremzedelere yardım etmek için mobilize olmuştur. Yardım kuruluşları ve toplumun geneli de afetzedelere yardım etmek için çaba göstermektedir.

Kahramanmaraş depremi sonucunda zarar gören bölgelerin yeniden yapılandırılması ve depremzedelerin ihtiyaçlarının karşılanması uzun bir süreç gerektirir. Devlet ve diğer paydaşlar, felaketin etkileriyle mücadele etmek ve toplumun iyileşmesine yardımcı olmak amacıyla uzun vadeli planlar ve kaynaklar oluştururlar.

24. Gölcük Depremi - Türkiye (1999)

1999 Gölcük Depremi, İzmit Depremi, Marmara Depremi ya da 17 Ağustos 1999 depremi, 17 Ağustos 1999 sabahı gerçekleşen, Kocaeli/Gölcük merkezli deprem. 7,5 büyüklüğünde gerçekleşen deprem, büyük çapta can ve mal kaybına neden olmuştur. 17 Ağustos depremi, tüm Marmara Bölgesi'nde, Ankara'dan İzmir'e kadar geniş bir alanda hissedildi.

Resmi raporlara göre, 17.480 ölüm, 23.781 yaralı oldu. 505 kişi sakat kaldı. 285.211 ev, 42.902 iş yeri hasar gördü. Resmi olmayan bilgilere göre ise yaklaşık 50.000 ölüm, ağır-hafif 100.000'e yakın yaralı olmuştur. Ayrıca 133.683 çöken bina ile yaklaşık 600.000 kişiyi evsiz bırakmıştır. Yaklaşık 16 milyon insan, depremden değişik düzeylerde etkilenmiştir. Bu nedenle Türkiye'nin yakın tarihini derinden etkileyen en önemli olaylardan biridir. Deprem gerek büyüklük, gerek etkilediği alanın genişliği, gerekse sebep olduğu maddi kayıplar açısından son yüzyılın en büyük depremlerinden biridir.

25. Nankaido - Japonya (1498)

Japonya'nın Nankia kıyıları, 20 Eylül 1498 tarihinde meydana gelen geldi. 8.6 büyüklüğünde gerçekleşen deprem, 26.000 ila 31.000 kişinin hayatına mal oldu ve büyük bir tsunamiye yol açtı.