Kullanılmış ve Kullanılmaya Devam Eden Takvim Çeşitleri

Geçmişten Günümüze Kullanılan Takvimler

Türkler tarih boyunca 5 tane takvim kullandılar. Bunlar 12 hayvanlı Türk takvimi, celali takvim, hicri takvim, rumi takvim ve miladi takvimdir. İnsanlar zamanı ölçerken Güneş'den ve Ay’dan yararlanmışlardır. Güneş’i kullananlar Dünya’nın Güneş etrafında bir tam dönüşünü esas alıp, güneş takvimini oluşturmuşlardır. Tarihte ilk Güneş takvimini Mısırlılar kullanmıştır. Ay’ın Dünya etrafında 12 kez dönmesini esas alanlar ise Ay takvimini kullanmışlardır. İlk Ay takvimini ise Sümerliler kullanmışlardır. Her toplum kendi takvimini oluştururken kendileri için önemli saydıkları bir günü başlangıç olarak kullanmışlardır. Örneğin; Romalılar Roma’nın kuruluşunu, Müslümanlar Hicreti, Hristiyanlar Hz. İsa’nın doğumunu kabul etmişlerdir.

İşte geçmişten günümüze dünyada kullanılmış ve hala kullanılan takvimler;

1. 12 Hayvanlı Türk Takvimi

Bu takvim Türk toplumunun kullandığı en eski takvimdir. Bu takvimde Güneş Yılı esas alınmıştır. 12 Hayvanlı takvimde her sene bir hayvan ismiyle anılır. Tüm takvimler gibi on iki hayvanlı Türk takvimi de, zamanı sistemli bir bütün hâline getirme, doğru belirleme ve sabit kurallara göre kullanma ihtiyacından ortaya çıkmıştır. 12 Hayvanlı Türk takvimi, tarihte ilk kez Türkler tarafından kullanıldığı bilinen, Güneş yılını esas alan ve her yıla bir hayvan isminin verildiği bir takvimdir. Bu takvimde toplamda 12 tane hayvan vardır ve her on iki yılın sonunda tekrar aynı hayvan yılına geri dönülmektedir. Her yılın hangi hayvana denk geldiğine göre belirgin özellikleri vardır. 12 Hayvanlı Türk Takvimi'nde şu hayvanlar şu yılları belirtmektedir;

• Sıçan Yılı
• Sığır Yılı
• Pars Yılı
• Yavşan Yılı
• Balık Yılı
• Yılan Yılı
• At Yılı
• Koyun Yılı
• Maymun Yılı
• Tavuk Yılı
• İt Yılı
• Domuz Yılı

2. Celali Takvim

Celalı takvim Büyük Selçuklular tarafından hazırlandı. Melihşahın hazırlattığı takvimde Güneş Yılı esas alınır. Celali Takvim’in oluşturucusu Ömer Hayyam’dır. 1079 yılından itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Miladi takvime göre 15 Mart 1079 yılına rastlayan Nevruz Yılbaşı ve yeni tarihin başlangıcı olarak kabul edilir. Celaleddin lakabına nispetle yeni bir takvim oluşturuldu ve adına da Celali Takvim denildi. Güneş yılı esasına dayanan bu takvim ilmi bakımdan Gregoryen sistemi kadar güvenilir ve hassas olmuştur. 15 Mart 1079 tarihinde başlayan takvim 365 gün 1/4 saat ve 12 ay şeklinde yani günümüzde kullandığımız Miladi takvim ile oldukça benzerlik göstermektedir. Ancak Celali takvimin kullanımı diğer Müslüman devletlerle olan ilişkilerde aksaklıklar yaşanmasına sebep olmaktaydı. Hicri takvimi kullanan diğer devletler ile yaşanan zaman farkı hayatın işleyişinde etkili olmaktaydı.

3. Hicri Takvim

Hicri takvimde Ay Yılı esas alınır. Başlangıcı Hz. Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicreti olan 622 yılı esas alınır. Hicri Takvim Hazreti Muhammed’in (s.a.v.) Milattan sonra 622 senesinde Mekke’den Medine’ye hicreti ile başlamıştır. Hicri takvimin bir diğer adıda Kameri takvimdir. Bu takvim ayın dünyanın etrafında dönüşüne göre hesaplanmaktadır. Bir yıl 12 aydan oluşmaktadır, bu ayların isimlerine aşağıda yer verilecektir. Kameri ayların her biri ortalama “29.5 gün” sürer ve bir Hicri yıl 354 günde tamamlanmaktadır. Hicri takvimde 6 tane 29 günden, 6 tane 30 günden oluşan 12 ay bulunmaktadır.

4. Rumi Takvim

Rumi takvimde Güneş Yılı esas alınır. Rumi Takvim; Miladi 1840 - Hicri 1256 yılına kadar Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicretini başlangıç kabul eden ve ayın dünya çevresinde dolanımını esas alan 354.367 günlük Kameri Takvim sistemi üzerine, Miladi 1840 - Hicri 1256 yılından itibaren de dünyanın güneş etrafında dolanımını esas alan 365.2422 günlük Şemsi Takvim sistemi üzerine kurulmuş karma bir takvim sistemidir.

5. Miladi Takvim

Miladi takvim Jülyen takviminin yerine Papa XIII. Gregory tarafından yaptırılan takvim. Milad'ı tarih başlangıcı ve Dünya'nın Güneş etrafındaki dönüş süresi olan 365 gün 6 saatlik zamanı "1 yıl" olarak kabul eder.

Miladi ve Rumi Takviminin Birbirine Çevrilmesi

Birçok kişi miladi takvimin rumi takvime göre çevirisini merak etmektedir. Aynı zamanda bu durumun tam tersi de oldukça merak edilmektedir. Peki bu iki takvimin denk geldiği tarihleri nasıl bulabiliriz? İşte, miladi ve rumi takvimin birbirine çevrilmesi...

Miladi Tarihin Rumi Tarihe Çevrilmesi

Miladi tarih eğer ocak veya şubat aylarında bir tarih ise, yıl kısmından 585 rakamı (diğer aylar için 584 rakamı) çıkarılır. Ay kısmından da 13 rakamı çıkarılır ve Rumi tarih bulunur.

Rumi Tarihin Miladi Tarihe Çevrilmesi

Rumi tarih eğer ocak veya şubat aylarında bir tarih ise, yıl kısmına 585 rakamı (diğer aylar için 584 rakamı) eklenir. Ay kısmına da 13 rakamı eklenir ve Miladi tarih bulunur.

Hicri Takvim ile Miladi Takvim Arasındaki Farklar

• Hicri Takvim Ay yılını, Miladi Takvim Güneş yılını esas alır.
• Bu yüzden ikisi arasında 11 gün fark vardır.
• Başlangıç tarihleri farklıdır.
• Hicri takvimde başlangıç tarihi Hazreti Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicret ettiği tarih olan 622 yılıdır.
• Miladi takvimde ise başlangıç Hz. İsa’nın doğum tarihi 0 yılıdır.