Forex Terimler Sözlüğü - Forex Rehberi

Forex terimleri hakkında ayrıntılı bilgileri bu yazı dizimizde bulabilirsiniz.

Forex Terimler Sözlüğü

Forex piyasasına hakim olabilmek için, piyasada kullanılan terimleri iyi bilmek ve ne anlama geldiklerini bilmek gerekiyor. Hangi terimin ne için kullanıldığı, kullanım zamanlarının hangi aralıklar olduğu hakkında bilgi sahibi olanlar, piyasada daha fazla kazanç elde etmekle birlikte piyasaya hakimiyet kurma konusunda da daha avantajlıdırlar.

Abriaj nedir?

Bir paranın, madenin veya değerin farklı piyasalarda eş zamanlı olarak değişik fiyatlarda olması durumunda abritaj yapılarak para kazanılır. Örneğin Bitcoin üzerinden işlem yapacaksınız. “A” borsa platformunda BTC fiyatı 6,410 dolar iken eş zamanlı olarak “B” borsa platformunda ise 6,300 dolardan işlem görmektedir. Bu durumda “B” borsasından Bitcoin satın alınarak “A” platformuna transfer edilerek satılır ve bu işlemden kâr elde edilir. Tabi bunu yaparken dikkat edilmesi gereken iki platformun da işlem hızının iyi olmasıdır. Aksi halde fiyatlar anlık yükseldiğinde kâr etmek yerine zarar edebilirsiniz. Abritaj yapmak için kullanılacak iki borsa platformunun büyük ölçekli olması gerekmektedir. Büyük borsalarda işlem hızı daha iyi olduğu için abritaj yapmak daha kolaydır. Ancak bu işlemin bir hayli zor olduğunu da kabul etmek gerekiyor. Çünkü günümüzde dünyanın birçok borsa platformu iç içe durumdadır yani fiyatlar arasındaki farkı bulmak ve al-sat yaparak risksiz kazanç elde etmek biraz zordur. 

Ayı piyasası nedir?

Ayı piyasası terimi, sadece forex alanında kullanılan bir terim değildir. Bunun yanında hisse senetleri, tahvil piyasası, kripto para piyasasında da sık kullanılan bir tabirdir. Bir paranın, madenin,  kripto paranın düşüş trendine girmesi ve uzun süre düşüş trendi yaşaması, paranın ayı piyasasında olduğunu gösterir. İngilizce “bearish market” olarak adlandırılan ayı piyasasını anlamak için paranın veya üzerinde işlem yapılacak herhangi bir döviz, altın, gümüş veya farklı bir madenin, düşüş trendi bandında olması gerekmektedir. Bunun yanında bir de bir önceki tepe fiyatının da yüzde 20 aşağı yönlü hareket etmesi gerekmektedir. 

Ayı piyasasının ne kadar süreceğini kestirmek güçtür. Ancak genel kanı, fiyatların uzun süre düşüş trendinde olduğunu anlatır. 

Bayrak Formasyonu Nedir?

Forex ve kripto para piyasasında en sık kullanılan terimlerden biri de bayrak formasyonudur. Bu formasyon, değerin kısa vadeli bir dönüş yaparak yeniden yoluna devam edeceği anlamına gelir. Piyasanın acemileri genellikle bayrak formasyonu ile flama formasyonunu karıştırırlar. Bu iki terim birbirinden farklıdır. Bayrak formasyonu, “geri dönüş formasyonu” değildir. Çok sert yukarı yönlü hareketten sonra kısa vadeli bir konsolidasyon oluşması ile gerçekleşir. Grafik üzerinde çizim yapıldığında bayrağa benzeyen bir şekil çıktığı için “bayrak formasyonu” olarak adlandırılır.

Boğa piyasası nedir?

Finans piyasalarında sıklıkla karşılaşılan terimlerden biri de boğa piyasasıdır. İngilizce “bullish market” olarak adlandırılan bu piyasada, yatırım aracının ileriye dönük iyimser bir ortamda seyredeceğine işaret eder. Bu piyasaya “boğa piyasası” denmesinin nedeni, boğaların her şeyi boynuzlarıyla yukarıya kaldırıldığına inanılan inançtan kaynaklandığı bildirilmektedir.

Kripto patra, forex ve diğer finans piyasalarında sıkça duyulan boğa piyasası üç aşamadan oluşmaktadır. 

1. Toplama aşaması
2. Alım dalgası
3. Doygunluk

Toplama aşaması

Küçük yatırımcılar, büyük yatırımcılara göre daha az risk alırlar. İşlem yapılacak mal veya değerin düşüş trendine girmesi, küçük yatırımcıların cesaretini kırar ve satışa başlarlar. Bu durumda, büyük yatırımcılar, (kripto para piyasasında “balina” olarak adlandırılan büyük yatırımcılar) küçük yatırımcıların düşük fiyattan sattıkları mal ve değerleri satın alırlar. Bu aşamaya “toplama aşaması” adı verilmektedir. 

Alım dalgası

Toplama aşamasından sonra gelen alım dalgası, piyasaların artık stabil durumda olduğunu gösterir ve küçük yatırımcılar da büyük yatırımcılar gibi mal, hisse, döviz veya kripto para alımı yaparlar. Bu aşama, piyasaların olumlu yönde hareket edeceğini gösterir. 

Doygunluk

Hacim bakımından satıcıların yeteri kadar aldıkları değer veya mallar artık alıcı bulmaz. Bu durumda boğa sezonunun sonuna geldiği anlaşılır ve düşük fiyattan alınan mal veya değerleri daha yüksek rakamlardan satılarak elden çıkartılır. Bu aşamaya verilen isim “doygunluk aşaması”dır.

Forex Spread Nedir?

Forex terimler sözlüğünde en sık rastlanılan terimlerden biri de “Spread” terimidir. Forex Spread, döviz çiftlerinin (paritelerin) alış fiyatı ile satış fiyatı arasındaki farka verilen isimdir. Pip cinsinden ölçülen alış (ask), satış (bid) fiyatları çoğu zaman paritede 4. Basamaktaki değişikliği (on binde birinci basamak) ifade etmektedir. 

(Pip; bir paritede yaşanan en düşük fiyat değişimidir.)

Spread Oranı nedir?

Büyük bankaların verdiği fiyatlardan oluşan Forex Spread oranları, sabit değildir ve sürekli olarak artabilir veya azalabilir. 

Hareketli Ortalama Nedir?

Piyasa ile ilgilenen ve teknik analiz ile al-sat işlemi yapan uzmanların en sık kullandıkları araçlardan biri de “hareketli ortalama” aracıdır. Bu araç, fiyatların gecikmeli olarak mevcut yönü gösteren bir araçtır. Bollinger bantları, MACD ve ichimoku gibi indikatörler hesaplanırken Forex piyasalarında ve kripto para piyasalarında hareketli ortalamalar grafiklerde yer alır ve buna göre hesaplamalar yapılır. 

Hareketli ortalama nasıl hesaplanır?

Hareketli ortalama geçmiş fiyat hareketlerinden oluşur ve trend takibi açısından son derece önemli bir indikatördür. Destek ve direnç noktalarının hesaplanmasında yardımcı olan ortalama, uzun vadeli veya kısa vadeli yatırımcılar tarafından kullanılır. 100 günlük hareketli ortalama ile 10 günlük hareketli ortalama arasında büyük bir ağırlık farkı vardır. Anlık al sat yapanlar, genellikle 4 saatlik ortalamaları baza alırlar. 

Ichimoku Nedir?

Destek ve direnç trendlerini belirlemede yardımcı olan Ichimoku indikatörü (bulutu), 1696 yılında Japon gazeteci Goichi Hosoda tarafından geliştirilmiştir. Forex piyasasında teknik analiz yapılırken sık kullanılan indikatör, “eşitlik grafiği” olarak da adlandırılmaktadır. Bu indikatörü daha iyi anlamak için Ichimoku Kinko Hyo analizinde kullanılan terimlerin ne anlam ifade ettiğini bilmek gerekir. Çünkü grafik yapılırken bu terimlerle sıklıkla karşılaşılmaktadır. 

Tenkan Sen: kısa vadeli hareketlerden oluşan Tenkan Sen, yükseliş ve düşüşlere karşı hassastır. Grafikte 2 geçmiş ve 9 periyottur. 

Kijun Sen: Tenkan Sen’den sonra gelen destek ve direnç seviyelerini gösterir. 

Tenkan Sen ile Kijun Sen’in kesişmesi ile AL-SAT sinyalleri belirir. Buna ek olarak  Tenkan-Sen’in ve Kijun-Sen’in birbirlerine olan uzaklıkları veya yakınlıklarından trend dönüşümü hakkında fikir elde edilir. 

Senkou Span A: 9-periyot hareketli ortalamasının 26- periyot hareketli ortalamasının toplanmasından sonra elde edilen değer 26-periyot ileri kaydırılması ile elde edilir. Yani bir diğer tabirle 26-periyodun ağırlıklı ortalamasını gösterir. 

Senkou Span B: 52 periyod içerisindeki en yüksek ve en düşük değer toplanarak ikiye bölünür ve böylelikle 26-periyotun ileri kaydırılmasıyla Senkou Span B elde edilir. Başka bir ifadeyle 52 periyodun orta noktasıdır yani yüzde 50 geri çekilme oranıdır. 

Ichimoku Bulutu: Bu terim de grafik üzerinde sık karşılaşılan durumlardan biridir. Ichimkou bulutu, Senkou Span A ile Senkon Span B arasında kalan bölgeye verilen isimdir. 

Ichimkou bulutu değerlendirirken fiyatlar bulutun içerisinden geçiyor ve bulutu delmeyi başarıyorsa trendin o yönde devam edileceği anlaşılmalıdır. Başka bir ifadeyle paritenin bulutun aşağı yönüne iniyorsa fiyatlarda iniş, tam tersine ise yükseliş olacağı anlamı çıkartılmalıdır. Tabi buradan net sonuca ulaşmak için bulutun kalınlığı da önemli bir yer tutmaktadır. Bulutun kalın olduğu noktalarda destek ve direnç trendlerinin daha az olduğu ince ise daha fazla olduğu anlaşılmalıdır. 

Chikou Span: Bu terimin veya grafiğin oluşabilmesi için kapanış fiyatlarının 26 periyot geri çekilmesi gerekmektedir. Bir diğer tabirle Chikou Span, kapanış fiyatlarının 26 periyot geri çekilmesiyle elde edilir. 

İkili Dip ve İkili Tepe Formasyonu Nedir?

Forex piyasalarında ve kripto para piyasalarında grafik çizerken oluşan formasyonlardan biri de ikili dip ve ikili tepe formasyonudur. Bu formasyon kendi arasında ikiye bölünmektedir;

Çift dip tepe (İkili tepe formasyonu)

Çift dip (ikili dip formasyonu)

Çift dip tepe formasyonu: Çift tepe veya diğer adıyla ikili tepe formasyonu, grafikte görüldüğünde güçlü bir yükseliş trendinin sonuna geldiği anlamı çıkartılır. 

Çift dip: Çift dip tepe formasyonu ile tam zıt olan bu formasyon grafikte görüldüğünde güçlü bir düşüş trendinin sonuna geldiği anlaşılır. 

Her iki formasyon da AL-SAT sinyalleri vermektedir. 

Kaldıraç Nedir?

Kaldıraç, aracı kurumların uyguladığı ve küçük yatırımlarla büyük yatırım miktarlarının üzerinde işlem yapılmasını sağlayan bir sistemdir. Forex piyasalarında sık kullanılan bu terim, yüksek risk barındırmakla birlikte yüksek kazanç da barındırmaktadır. Bir diğer ifadeyle, küçük bakiyelerle büyük bakiyeler üzerinden işlem yapmayı sağlayan bir araçtır. Türkiye’de Forex piyasasında Sermaye Piyasası tarafından uygulanmasına izin verilen maksimum kaldıraç oranı 1/100 olarak belirlenmiştir. 

Kaldıraç nasıl kullanılır?

Yatırımcıların kaldıraç kullanmaları için herhangi bir maliyete katlanmadan işlem yapabilirler. İşlem yapılırken aracı firmaların uygulamalarına bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Kaldıraç oranı düştükçe teminat oranı artar ve kaldıraç, kâr ve zararı etkileyen bir parametre değildir. 

Lot nedir?

Forex piyasasında sık kullanılan terimlerden biri de “lot” terimidir. Bu terim, Borsa İstanbul’da işlem yapan bir yatırımcı için 1 TL nominal değerli parayı ifade etmektedir. Ancak Forex Lot, piyasada işlem yapan yatırımcılar için farklı büyüklükte değerleri ifade eder. Lot kavramı, emtialara göre değişiklik gösterebilir. Yani altın, gümüş veya USOIL, UKOIL gibi emtialarda lot değeri değişiktir. 

MACD Göstergesi Nedir?

MACD göstergesi, 1970’li yıllarda Gerald Appel tarafından geliştirilmiştir. Günümüz Forex ve kripto para analizi yapılırken sık kullanılan gösterge, fiyatların iki farklı hareketli ortalaması arasındaki ilişkiyi gösteren indikatöre verilen isim “MACD”dir. 26 günlük üssel hareketli ortalamanın 12 günlük üssel hareketli ortalamadan çıkartılması ile elde edilen grafik, AL-SAT sinyalleri için kullanışlı bir indikatördür. Göstergede yer alan sinyal çizgisi, alış ve satış sinyalleri için tetikleyici olarak değerlendirilmektedir. 

Marjin nedir?

Kripto para piyasasında ve Forex piyasalarında sık kullanılan terimlerden biri de “marjin” terimidir. Marjin kelime anlamı olarak “teminat” manasına gelmektedir. Piyasalardaki anlamı ise bir pozisyon açılırken kullanılan “başlangıç teminatı” yani başlangıç marjinidir. İşlem yaparken daha ne kadar pozisyon açılabileceğini anlamak için ise “serbest teminat” veya “serbest marjin” yani görünen paramız bölümüne bakılır. 

Momentum Osilatörü

Momentum, içinde bulunulan trendin hızını ölçen bir osilatördür. Momentumun kullanım amacı, içinde bulunan trendin hız kazanıp kazanmayacağını belirtir. Forex piyasasında teknik analiz yapılırken sıklıkla momentuma ihtiyaç duyulur. Momentum hesaplanırken, geçmiş dönem fiyatlarının oransal olarak değiştiği ifade edilir. 

Omuz Baş Omuz Formasyonu

Omuz baş formasyonu, teknik analiz yapılırken en çok kullanılan ve AL-SAT sinyalini en iyi şekilde veren formasyonlardan biridir. Bu formasyon, farklı şekilde kendini gösterebilmektedir. Omuz – Baş – Omuz formasyonu, en sık kullanılan formasyon iken oluşumunda çıkartılan anlam, yukarı trendin bitişini gösterir ve oluştuğu zaman trendine yeniden döneceğini anlatır. Güvenirlik derecesi yüksek olan bu formasyon, traderler tarafından forex piyasasında ve kripto para piyasasında teknik analiz yapılırken karşılaşılan durumlardan biridir. 

Parite

Emtia, döviz, maden ve hisse alım satımlarında sık duyulan terimlerden biri olan parite, ülke para birimlerinin birbirine oranlarını ifade etmektedir. Ülkenin faiz oranları ve ekonomik koşullar pariteleri etkileyen etkenler olarak görülmektedir. 

Parite nasıl hesaplama

Örneğin; 1 Euro 4 TL, Dolar 2 TL ise Euro Dolar paritesi 4/2= 2 sonucu çıkacaktır. 

Parabolic SAR

Forex ve kripto para piyasasında teknik analiz yapılırken kullanılan Parabolic SAR, kısa vadedeki görünümü analiz etmek için kullanılır. Forex piyasasında çift yönlü işlem yapma imkanı sunan indikatör, bu özelliği sayesinde sık kullanılmaktadır. SAR, “Stop and Reverse” yani “dur ve ters pozisyon al” anlamına gelmektedir. 

Pivot Noktaları

Fiyatın tepki gösterebileceği temel seviyeleri belirlemek için kullanılan pivot noktaları, direnç ve destek noktalarını görme eğilimindedir. Forex piyasasında sıklıkla kullanılan pivot noktalarını kullanırken kesin noktaları tanımlamak için kullanılan bazı yöntemler bulunmaktadır. Bunlar arasında en sık kullanılan pivot noktaları; Geleneksel, Fibonacci, Woodie, Klasik, Camarilla ve DM gibi noktalardır. 

RSI İndikatörü

Teknik analiz yapılırken sık başvurulan indikatörlerden biri de RSI indikatörüdür. “Relatif” (göreceli) güç endeksi olarak da tanımlanan bu indikatör, kısa ve orta vadede trendin yönü hakkında bilgi almak için kullanılan bir indikatördür. Referans değeri 30-70 arası olan RSI’de 30 referans değerinin altında ise “aşırı satım” bölgesine girildiği anlaşılır, 70 referans değerinin üstünde ise de “aşırı alım” bölgesine girildiğini gösterir. 

Stokastik İndikatörü

Belirli bir periyot içerisinde yüksek ve düşük değerlerin mevcuttaki fiyata olan yakınlığını inceleyen Stokastik indikatörü, 1950 yılında George Lane tarafından geliştirilmiştir. Fiyatın hızını ölçmeye yarayan bu indikatör, fiyatları takip etmek için kullanılmaz. İndikatör, daha çok ayı ve boğa piyasalarının dönüşlerini tespit etmek amacı ile kullanılır. 

Swap nedir?

Türkçe karşılığı “değiş-tokuş” olan swap, forex piyasalarında en sık kullanılan terimlerden biridir. Farklı faiz tür ve oranlarına sahip sabit veya değişken faiz oranlarının birbiri ile takas edilmesine denmektedir. 

Takoz Formasyonu

Teknik analiz yapılırken karşılaşılabilen formasyonlardan biri de takoz formasyonudur. Bu formasyon üçgen formasyon ile birbirine çok benzemesine karşın görevi ve amacı farklıdır. Takoz formasyonu, fiyatların gittikçe daha az genişlikte hareket ettiğini gösterir. Yani iki çizginin birbirine yakınlaşması beklenmeden fiyatların kırılacağını belirtmektedir. 

Trend Çizgisi 

Forex ve kripto para piyasasında teknik analiz yapılırken en çok ihtiyaç duyulan araçlardan biri de trend çizgileridir. Alçalan trend, yükselen trend ve horizontal trend olmak üzere üç farklı trend çizgisi bulunmaktadır. 

Alçalan trend: Fiyatların aşağı yönlü ne kadar daha dip seviyeye gelebileceğini gösterir.

Yükselen trend: fiyatların yukarı yönlü olarak ne kadar daha ilerleyeceğini gösterir. 

Horizontal trend: Tepe ve dip sevilerinde çok sığ hareketlerin oluşmasında ortaya çıkar ve bu ismi alır. 

Üçgen Formasyonu

Formasyonlar arasında yine sıklıkla karşılaşılan bir diğer formasyon, üçgen formasyonudur. Bu formasyon da kendi arasında üçe ayrılmaktadır. Yükselen üçgen formasyonu, alçalan üçgen formasyonu ve simetrik üçgen formasyonudur. 

Önerilen İçerik; Forex Eğitimi

Neoldu.com / Yazı Dizisi