Guatr Nedir? Guatr Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
Guatr, boynun alt kısmında bulunan ve kelebek şeklindeki tiroid bezinin büyümesidir. Tiroid bezi, büyümeyi kontrol eden hormonları üretmekle birlikte sindirim sistemi, kalp, beyin ve vücut ısısına kadar vücudun birçok alanında etkin rol oynamaktadır. Bu içeriğimizde guatrın ne olduğuna, sebep olan faktörlere, belirtilerine, çeşitlerine ve tedavisine yer verdik.
İşte guatr hakkında bilinmesi gerekenler...
Guatr Nedir?
Tiroid bezi boynun ön tarafında, nefes borusunun her iki yanında birbirine bağlı iki lob şeklinde yer alır. Toplam ağırlığı ortalama 20 gramdır. Çok büyük guatrlar gözle ve elle muayene ile kolaylıkla saptanabilirler. Guatr herkeste görülebilir ancak kadınlarda erkeklere göre daha yaygındır.
Boyunun ön tarafında bulunan tiroid bezlerinin herhangi bir sebeple büyümüş olmasına guatr denir. Guatr tek bir hastalık olarak kabul edilmez. Guatrı olan kişinin günlük hayatı bundan çok etkilenmez, sadece tiroid büyüdüğü için yutkunma zorlaşır.
Guatr Nedenleri
Guatr oluşumuna sebep olan birçok neden bulunuyor. Bu nedenler arasında iyot eksikliği, tiroid bezinin normalden fazla veya az çalışması, tiroid bezinin içinde ve dışında oluşan küçük şişlikler, tiroid kanseri ve tirod bezinin iltihaplanmasıdır.
1. İyot Eksikliği
İyot eksikliği, guatrın ana nedenidir. Tiroidin hormon üretmesine yardımcı olmak için iyot gereklidir. Eğer yeterince iyot almamışsanız tiroid hormonu yapmak için fazla çalışmamaktadır. Bu da bezin büyümesine neden olur.
2. Tiroid Bezinin Normalden Fazla Çalışması
Tiroit bezinin kendi başına, kandaki tiroit hormonu düzeyi ile ilişkisiz olarak, devamlı ve vücut gereksinimden fazla tiroit hormonu üretmesine hipertirodi denir. Tiroid bezinin fazla çalışması (hipertirodi) durumunda T3 ve T4 hormonları aşırı miktarda üretilir. Hastaların dörtte üçünde bunun nedeni kanda tiroidi uyarıcı bir antikor bulunmasıdır.
3. Tiroid Bezinin Normalden Az Çalışması
Tiroitin az çalışması durumu ‘'hipotiroidi'' olarak adlandırılmaktadır. Yetişkinlerde tiroid bezinin az çalışması ya da çalışmaması durumunda vücudun tamamı etkilenir. En belirgin belirtileri arasında halsizlik, yorgunluk, hareketlerde yavaşlama, saç dökülmesi, ciltte kuruluk, göz çevresinde ve ayaklarda ödem, unutkanlık, konsantre olamama, sürekli uyku hali, kabızlık, gebe kalamama ve cinsel isteksizlik gibi sorunlar yer alıyor.
4. Tiroid Bezinde İçinde ve Üzerinde Oluşan Küçük Şişlikler
Tiroid bezi, bazen nodül yüzünden de büyüyebilir. Nodül içeren guatrlara nodüller guatr denir. Tiroit nodülü, tiroit dokusu içinde oluşan ve değişik büyüklüklerde olabilen anormal kitlelerdir. Kadınlarda daha sık bulunan nodüller, toplumun ortalama yüzde 50’sinde görülmektedir.
5. Tiroid Kanseri
Tiroid kanseri de tiroid bezinin içinde bir şişlik meydana getirir. Tiroid kanseri hastalıklarının büyük bir kısmında herhangi bir şikayet belirtisi görülmez. Bazı hastaların boyun kısmında kitle oluşmuş ya da lenf bezlerinde büyüme yaşanmış olabilir. Bazı vakaların boğazında rahatsızlık hissi, nefes alıp vermede sıkıntı görülse de, farklı sebepler de dikkate alınmalıdır.
6. Tiroid Bezi İltihaplanması
Tiroit bezi iltihaplanması tiroidit adıyla da bilinir. Troit beziyle ilgili sorunlar bizi hem fiziksel hem de psikolojik olarak etkilerler. Tiroit vücudumuzdaki en önemli salgı bezlerinden birisidir. Bedenimizin verimli bir şekilde çalışması için gerekli önemli hormonların bazılarını tiroit bezi salgılar. Bezde bulunan iltihap da tiroid bezini büyütür.
Guatr'ın Belirtileri Nelerdir?
Guatrın belirtileri öksürük, hırıltı, yutkunmada güçlük, baş dönmesi, kusma, gözlerin şişmesi, kalp çırpıntısı, ellerde titreme ve terlemedir. İlk zamanlarda kendisini göstermeyen guatr, teşhis ve tedavi edilmediğinde ciddi sonuçlara sebebiyet verebilir.
Yukarıda saymış olduğumuz belirtileri kendinizde gördüğünüz takdirde guatrdan şüphelenebilirsiniz. Bu belirtileri kendinizde gördüğünüz zaman mutlaka bir doktora başvurmanız gerekiyor. Çünkü guatr hem kötü görüntüye hem de sağlığımızın bozulmasına neden olmaktadır.
Guatr'ın Çeşitleri Nelerdir?
Guatrların birçok nedeni ve buna bağlı olarak farklı türleri vardır. Türler koloid guatr, toksik nodüler guatr, hipertiroid ve hipotiroid olarak dörde ayrılmaktadır.
1. Kolloid Guatr (Endemik)
Kolloid guatr, genellikle herhangi bir nedene bağlı olmamakla birlikte tiroid bezinin yeterli miktarda tiroid hormonu üretmemesi nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Ailede guatr sorunu olanlar ve 40 yaş üstü kişilerde bu rahatsızlık daha çok görülmektedir. Ayrıca uzun süreli ilaç kullanımı guatra neden olmaktadır.
2. Toksik Nodüler Guatr
Bu guatr türünde tiroid bezi üzerinde yuvarlak nodüller oluşur ve bu nodüler gereğinden fazla tiroid hormonu üretir. Toksit nodüler guatr, zehirli guatr olarak da bilinir. Graves hastalığının aksine toksik nodüler guatr bir hastalık olarak görülmez ve yavaş yavaş geriler.
3. Hipertiroid
Hipertiroid, tiroid bezinin aşırı aktif olması durumunda bezin genişlemesidir. Tiroit bezinin salgıladığı tiroit hormonlarının fazla çalışması ve kanda fazla tiroit bulunması durumu olan hipertiroidin belirtileri arasında aşırı terleme, sıcağa dayanıksızlık, çarpıntı vb. durumlar vardır.
4. Hipotiroid
Tiroid bezinin yeterli miktarda tiroid hormonu üretmemesi durumunda tiroid bezi büyüyerek bu ihtiyaca cevap vermeye çalışır. Hipotiroidinin yaygın belirtileri arasında halsizlik, yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü, kabızlık, çabuk üşüme ve soğuğa dayanıksızlık görülmektedir.
Guatr Tedavisi
Guatr’ın çeşidine göre tedavi yöntemi de değişmektedir. Tiroid bezinin küçülmesi için ilaç tedavisiyle birlikte iyot ve potasyum takviyesine başvurulur. Ayrıca tiroid bezinin aşırı hormon ürettiği durumlarda radyoaktif iyot tedavisi uygulanır. İlerlemiş ve tedaviye cevap vermeyen guatr türlerinde ise ameliyat ile tiroid bezi alınarak ömür boyu ilaç tedavisi uygulanır.
Guatrı Etkileyen Unsurlar Nelerdir?
Guatrı etkileyen birçok unsur bulunuyor. Bu unsurlar aşırı sigara kullanımı, 40 yaş üzerinde olmak, hamilelik ve menepoz dönemi, boyun ve göğüs bölgesine yoğun radyasyona maruz kalmak, kalp ilacı ve bağışıklık sisteminde sorun yaşamaktır. Bu unsurlar guatrı etkileyen unsurlardır.
Zehirli Guatr Belirtileri ve Tedavisi
Guatr hastalığı nasıl bir hastalıktır?
Guatr, tiroit bezinin anormal büyümesi sonucunda oluşmaktadır. Boynumuzun ön tarafında yer alan tiroid bezi, anormal bir şekilde büyüdüğü takdirde ortaya çıkmaktadır. Bu da hayatımızı oldukça kötü etkilemekle beraber ciddi sonuçlara neden olabilmektedir.
Guatr insana ne yapar?
Guatr hastalığı boynun ön tarafında yer alan tiroid bezinin şişmesiyle ortaya çıkmaktadır. Bu hastalık insanın boynunun şişmesine neden olmaktadır. Oldukça kötü bir görüntüye sebep olan guatr aynı zamanda yutkunmayı da zorlaştırır.
Guatr hastalığı öldürür mü?
Günlük yaşantımızı etkileyen guatr hastalığı genellikle kadınlarda ve 40 yaş altında görülmektedir. Tedavi edilmediği takdirde farklı hastalıkların oluşmasına neden olarak ölümcül sonuçlara sebebiyet verebilmektedir.
Guatr şikayetleri nelerdir?
Guatr hastalığına yakalanan kişiler en çok boğazda baskı hissi, yutkunma güçlüğü, öksürme, ses kısıklığı, nefes darlığı, baş ağrısı, baş dönmesi, çarpıntı ve boyun bölgesinde fark edilen şişlik ya da şişliklerden şikayet etmektedir.
Guatr olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Genellikle ağrısız olan ve pek bir şikayete neden olmayan guatr, çok büyük olduğu takdirde öksürük, nefes darlığı gibi yakınmalara sebebiyet verebilir. Bunların yanında çarpıntı, terleme ve kilo kaybı da yaşanabilir.
Guatr da öksürük olur mu?
Öksürük ve ses kısıklığıyla kendini gösteren guatr, kadınlarda daha fazla karşılaşılmaktadır. Dereotu, sarımsak ve kuruyemiş tüketildiği takdirde guatrın neden olduğu öksürükten kısa sürede kurtulabilirsiniz.
