İnsülin Direnci Nedir, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

İnsülin Direnci Nedir?

İnsülin direnci karaciğer, kas ve yağ dokularının insüline karşı duyarsızlaşması ve kandaki şekeri enerjiye çevirememesi durumudur. Buna bağlı olarak kandaki şeker yükselir ve bu ciddi yükselme zamanla tip 2 diyabet hastalığına neden olabilir. İnsülin direnci, kilo problemi olan kişilerin çoğunluğunda görülen yaygın bir problemdir.

İnsülin direnci, insülin hormonunun verdiği emirleri yerine getirmemesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Midenin hemen arkasında bulunan ve insülin salgıma ile görevli olan pankreasta üretilen insülin kana karışır.

İnsülinin görevi, sindirilen gıdalardan elde edilen glikozun (kan şekeri), hücreler tarafından emilmesi sağlanmaktır. Böylece vücudumuzun ihtiyacı olan enerji  üretilmiş olur. Ancak insülin direncinde bu görev dengesi bozulur. Şekeri enerjiye çevirmekte ve depolamakta görevli olan organlar insüline karşı direnç gösterir ve görevini yapmak. Bu sebeple vücuda alınan şeker kanda birikmeye başlar.

İnsülin direnci nedeniyle kandaki yağ asitlerinde de artış görülmektedir. İnsülin direncinin artması durumunda kan şekerinde yükselmeyle birlikte yağ metabolizmasında bozulmalar meydana gelmektedir. Bu nedenle yağlar çözünemez ve kişiye kilo problemi yaşatır. Hızlı alınan kilolar nedeniyle direnç daha fazla artar ve zamanla şeker hastalığına neden olabilir. Bu kişilerin özellikle karın ve bel bölgesinde yağlanma görülür.

Erkeklerde 40-45 yaş aralığında daha çok görülen rahatsızlık kadınlarda 45-50 yaş aralığında ortaya çıkabilir. Kilonuzda sürekli bir artış yaşıyor ve bu kiloyu vermekte zorlanıyorsanız ve tatlı krizlerinizi engelleyemiyorsanız bir uzmana başvurmanızda fayda var.,

İnsülin Direnci Neden Olur?

İnsülin direnci nedenleri başlıca sağlıksız beslenme, hazır gıdalar, aşırı kilo, hareketsiz yaşam, vitamin eksikliği ve genetik sorunlardır. Özellikle sağlıksız beslenme ve hareketsizlik günümüzde en sık yapılan hatalardan olduğu için insülin direnci problemlerinde artış yaşanmaktadır. Bazı ilaç ve hastalıklar da bu rahatsızlığa sebebiyet verebilir.

Günümüzde birçok kişinin masa başı işlerde çalışması ve yemek yemeye ayrılan sürenin kısalması insülin direncini beraberinde getirir. Hazır gıdaların kısa süre içinde tüketilmesi, sürekli karbonhidrat odaklı beslenilmesi bir süre sonra metabolik dengeyi bozar. Kandaki şeker kontrolsüzce yükselir ve insülin direnci başlar. Buna hareketsiz yaşam da eklenince insülin direnci farklı hastalıklara da davetiye çıkarır.

İnsülin Direnci Belirtileri Nelerdir?

İnsülin direnci belirtileri arasında hızlı kilo alma, diyete rağmen kilo verememe, enerjisiz ve güçsüz hissetme, sabah yorgun uyanma, dikkat eksikliği, yemek sonrası ağırlık çökmesi, tatlı yeme ihtiyacı, baygınlık hissi ile birlikte el ayakta titreme bulunur. Yenilen yemek sonrasında kısa sürede acıkmak ve tatlı krizlerine girmek başlıca insülin direnci belirtilerindendir.

Bu rahatsızlık, ailesinde insülin direnci, diyabet ve obezite gibi problemler olan kişilerde daha sık rastlanılan bir durumdur. Ailesinde bu hastalık olanlar kan şekerlerine ve kilolarına dikkat etmelidir. 

İnsülin direnci nedeniyle pankreasa aşırı yük binmesi nedeniyle bir süre sonra insülin üretilemez hale gelir. Bu nedenle ciltte ortaya çıkan birçok sorun görülebilir. Cilt koyulaşması bunun en belirgin örneklerindendir. Özellikle boyun ve sırt bölgesinde cilt koyulaşmasının yanı sıra diz kapağı, dirsek ve bileklerde de koyulaşma ortaya çıkar. 

İnsülin direncinin en belirgin belirtilerinden biri de bel bölgesindeki yağlanmalardır. Hızlı kilo alımı ve sonrasında bu kiloların geri verilmesinde yaşanan zorluklar nedeniyle bel ve karın bölgesinde yağlanmalar görülmektedir. Ayrıca insülin direncinin ilerlemesi durumunda vücudun çeşitli bölgelerinde uyuşukluk, konsantrasyon bozukluğu, aşırı açlık hissi ve yüksek tansiyon gibi belirtiler görülmektedir.

İnsülin Direncinin Tetiklediği Hastalıklar Nelerdir?

İnsülin direncinin neden olduğu hastalıkları sıralayalım: Obezite, yüksek tansiyon, damar sertleşmesi, polikistik over sendromu, kanser, böbrek rahatsızlıkları, alzheimer, troid problemleri ve tip 2 diyabet hastalığı insülin direncine bağlı olarak gelişen hastalıklardır. Bunun yanında insülin direnci kalp rahatsızlıkları risklerini de önemli ölçüde artırır. 

İnsülin direnci inme ve kalp krizi gibi ciddi komplikasyonların da görülme oranını yükseltmektedir. Karaciğer yağlanması ile birlikte farklı ciddi sağlık sorunları da ortaya çıkabilmektedir.

İnsülin Direnci Nasıl Teşhis Edilir?

İnsülin direncinin teşhisinde kan testleri yapılır. İnsülin direnci testi ile kandaki şeker oranı ve vücudun insüline karşı direnci belirlenir. Gerekirse şeker yükleme testi yapılarak insülin değer değişimleri takip edilir. İnsülin direnci hesaplamalarıyla teşhis konulabilir. Hastanın belirtileri ve ve tıbbi öyküsü de göz önünde bulundurulduğunda tanı kesinleşir.

İnsülin Direnci Tedavisi Nasıl Yapılır?

İnsülin direnci tedavisinde yaşam tarzı değişikliği, egzersiz ve diyet birinci önceliktir. Beslenme uzmanlarının önerileriyle insülin direnci düşük olan gıdaların yenilmesi, karbonhidratın azaltılması ve sebze ağırlıklı öğünler tüketilmesi gereklidir. Bunun yanında her gün yürüyüş yaparak vücut hareketlendirilmeli ve sağlıklı kiloya ulaşılmalıdır.

Tedavi sürecinde ara öğünleri kaçırmamalı ve uyku düzeninizi sağlanmalıdır. Bunun yanında sağlıklı yaşam için kesinlikle sigara ve alkolden uzak durulmalıdır. Omega 3 bakımından zengin olan balık, keten tohumu ve yumurta gibi besinleri tüketmeye özen gösterilmelidir. 

Tedavilere cevap vermeyen ve kandaki şeker oranı düşürülemeyen hastalar için insülin direnci ilacı olarak bazı kan şekerini kontrol eden ilaçlar reçete edilebilir.

Tüm bunlara uyulduğunda insülin direncinin neden olabileceği tip 2 diyabet gibi hastalıklar önlenebilir. Kişi daha sağlıklı bir yaşama kavuşabilir.

İnsülin Direnci Olanlar Nasıl Beslenmeli?

İnsülin direncine sahip kişiler öğünlerine bolca protein içerikli besinler eklemeli. Ayrıca yoğurt, kefir gibi probiyotik bakımından zengin besinlerin tüketilmesine de özen gösterilmeli. Haftalık diyet listesinde kuru baklagillerin yeri mutlaka olmalı. Lifli sebzelerden yardım alarak kan şekeri seviyesinin dengede kalması sağlanmalı.

Meyve yenirken glisemik indeksi düşük meyveler tercih edilmeli. Çilek, böğürtlen ve yeşil elma, erik ve mango gibi meyveler buna bir örnektir. Glisemik indeks düşüklüğü o yiyeceğin kan şekerini yükseltmediği anlamına gelir. İnsülin direncine sahip kişilerin glisemik indeksi yüksek olan meyvelerden uzak durmalıdır.

Karbonhidratı bakımından zengin olan besinlerin tüketimi azaltılmalı, yenilecekse de yanında protein içeren besinlerin de tüketilmesi gereklidir. Somon ve ton balığı gibi omega 3 zengini balıklar insülin direncine en iyi gelen yiyeceklerdir. Bunlar tüketilebilir.

Uzun süre aç kalmak ve öğün atlamak insülin direncini artırır ve dengesiz beslenmeye neden olur. Bu sebeple öğünler düzenli aralıklarla yenilmelidir.

İnsülin direnci kaç olursa tehlikeli?

İnsülin direnci için ölçüt kan şekerinin 100'ün altında olması ve insülinin yüksek bulunmasıdır. Bu tablo vücudun insüline karşı direnç gösterdiği anlamına gelir. Yapılan insülin direnci testleri ile bu veriler gözlenebilir, doktor taramasıyla insülin direnci teşhisi konulabilir. Çünkü uzun süreli insülin direnci farklı rahatsızlıklara sebebiyet verebilir.

İnsülin direnci göbek yapar mı?

İnsülin direncinin en önemli belirtilerinden biri göbek çevresinin yağlanmasıdır. Kişi az yese ve diyet yapsa bile kilolarını veremeyebilir. Bunun nedeni insülin direncidir. Çok kilolu insanlarda sıklıkla rastlanan insülin direnci düşürüldüğünde kişi kilo vermeye başlayabilir. Bunun için önce hastalığın tedavisine odaklanmak gerekir.

İnsülin direnci olanlar yumurta yiyebilir mi?

İnsülin direnci olanlar yumurta yiyebilirler. Çünkü yumurta protein içeren bir besindir ve kan şekeri üzerinde büyük bir etki yaratmaz. Uzmanlar insülin direncine sahip kişilerin protein ağırlıklı beslenmesi gerektiğini vurgular. Yumurta ve yoğurt gibi gıdalara öğünlerde yer verilmesi önemlidir.

İnsülin direnci zayıf kişilerde olur mu?

İnsülin direnci genelde kilolu kişilerde görülse de zayıf kişilerde de ortaya çıkabilen bir durumdur. Çünkü zayıf kişiler de sağlıksız beslenerek vücudun şeker ve insülin dengesini bozabiliyor. Bu insanlar da tedavi için yine insülin direnci diyeti uygulaması gerekiyor. Bu diyet kişiye kilo verdirmeyi değil insülin direncinin kırılmasını amaçlıyor.

İnsülin direnci kimlerde görülür?

İnsülin direnci genelde fazla kilosu olan, tansiyonu yüksek olan, karın çevresinden kilo alan ve yağlanan, polikistik over sendromu yaşayan, sağlıksız beslenen, şeker ve karbonhidratı fazla tüketen ve hareketsiz bir yaşam süren hemen herkeste olabilecek bir durumdur. Uzun süreli sağlıksız yaşam insülin direncine davetiye çıkarır.

Stres insülin direnci yapar mı?

Stres her hastalığa etki ettiği gibi insülin direncine de etki edebilir. Stres hormonunun salgılanması insülin direncinin artmasını kolaylaştırabilir. Özellikle uyku kalitesini bozan ve uyumayı güçleştiren stres insülin direncini yükseltebilir. Çünkü düzensiz uyumanın bu rahatsızlık üzerinde etkisi büyüktür.