İroni Ne Demek?

İroni Nedir?

Kısaca ironi söyleyen kişinin tam tersini kastettiği bir ifade şeklidir. Söylenen ya da yapılan eylemin tersi kastedilerek kişiyle veya olayla alay edilir.

İroni yaparken karşı tarafı incitmemek, kırıcı olmamak gerekir. İroni yapacaksanız sadece yüzeysel olarak mesaj vermeniz daha iyi olacaktır. Böylelikle kimseyi kırmadan gerçek konuya dikkat çekmeyi başaracaksınız.

İroni Nasıl Yapılır?

Eğer ironi yapmak istiyorsanız anlatmak istediğiniz şeyin tam tersini vurgulayarak ironi yapabilirsiniz. Örneklendirecek olursak;

Kirli bir ortamda bulunduğunuzu ve bundan rahatsız olduğunuzu düşünün. Gittiğiniz ortamın hijyen olarak yeterli olmadığını düşündüğünüzde ve bunu kırıcı olmadan yansıtmak istediğinizde "Burası ne kadar temizmiş, bal dök yala!" şeklinde ironi yapabilirsiniz. Söylemek istenilen şeyin en ters anlamı vurgulanarak hijyen konusuna dikkat çekmiş olursunuz.

Neden İroni Yapılır?

İroni yaparken temel amaç iğneleme yapmaktır. Karşı tarafın dikkati konuya çekilir. Bir konuyu veya durumu doğrudan aktarmak yerine tam tersi bir ifade vurgulanır. Konuya dikkat çekerek anlaşılması sağlanır.

İroni Türkçe'ye Hangi Dilden Geçti?

Dilin en etkili silahlarından birisi olan ironi kelimesi Yunanca "eironeia" sözcüğünden gelmektedir. İroni kelimesi "Kandırmak" fiilinin Yunancasından türetilmiştir.

İroni Örnekleri

İroninin nasıl yapıldığını anlamanın en kolay yolu örneklere bakmak olacaktır. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi ironi anlatılmak istenilen şeyin tam tersini vurgulamaktır. İşte ironi örnekleri;

• Söz dinlemeyen yaramaz çocuğa: "Her zaman olduğu gibi çok uslusun."
• Kadın, kendisini bekleten sevgilisine: "Ne kadar da dakiksin!"
• Öğretmen tembel öğrencisine: "Sorumluluklarını her zaman yerine getirdiğin için sözlüye seninle başlamak istiyorum."
• Kötü bir futbolcu hakkında: "Vay be, resmen Ronaldo."
• Somurtan birine: "Yüzünde güller açıyor, galiba keyfin çok yerinde."
• Durmadan yemek yiyen birine: "Biraz daha yemek ister misin, iştahın yok gibi, aç kaldın."
• Saçma fikirler anlatan birine: "Hayatımda duyduğum en zekice iş fikri."

İronik Anlatım Nedir?

İronik anlatım kişiler veya olaylar karşısında yapılır. Söz sanatları çeşitlerinden birisi olarak kabul edilir. Günlük hayatta ironi başarılı bir şekilde yapılmadığı takdirde iğneleme olarak algılanabilir. Özellikle ciddi durumlarda ironi yapılmamaya dikkat etmek gerekir. İroni yapılacaksa yer ve zamanlama iyi seçilmelidir.

TDK'ye Göre İroni Kelimesinin Anlamı Nedir?

Sıkça kullanılan ironi kelimesi Yunanca kökenlidir. TDK sözlüğündeki birinci anlamı biriyle ya da bir olayla alay olarak gösterilirken ikinci anlamı etkiyi artırmak için, bir şeyin tersini söyleyerek alay etme şeklinde gösterilirmiştir. 

İroni Çeşitleri

Sözel İroni

Bir sözün tersini kastederek onunla alay etmek ironidir. Örneğin iş yerine gelmek için özenmiş, saçlarını güzelce yapmış, kıyafetlerini ütülemiş birine "Bugün çok kötü gözüküyorsun." demek durumu sözel ironi ile anlatmaktır.

Dramatik İroni

Dramatik ironi daha çok tiyatroda ve edebiyatta vardır. İzleyicilerin bildiği fakat karakterin bilmediği durumlarda "Dramatik İroni" ifadesi kullanılır.

Durum İroni

Bir durum beklenenden farklı gelişir ve sonuçlanırsa buna durumsal ironi denir. Market alışverişine giden bir çocuğun en çok ihtiyacı olduğu şeyi unutarak diğer malzemeleri alması bir durum ironisi örneği olarak gösterilebilir.