İslam Dininin Kültür Sanat Ve Düşünce Üzerindeki Etkileri

İslam dini, sadece ibadetlerle ve Allah’a iman ile sınırlı kalan bir din değildir. Bilakis, kültür, sanat ve düşünce üzerinde etkileri de son derece fazladır. İslam dini; iman akidesine aykırı olmayan kültürel gelenekleri men etmemiş, helal dairesi içinde olan tüm düşünce ve sanat şekillerini olumlu bulmuştur.

Kültür, sanat ve düşünce; bir milletin geçmişinden günümüze getirdiği değerlerin toplamına verilen isimdir. Yaşayış biçimi, yaşayış biçiminden doğan kültürel değerler, sanat ve düşünce, İslam dininin önem verdiği değerlerdir. Kültürel değerler iki başlık altında incelenebilir. Bunlar;

1. Maddi değerler
2. Manevi değerler

Sanat, edebiyat ve mimari eserler kültürlerin maddi unsurları veya maddi değerleri olarak değerlendirilmektedir. Bu madde birçok anlamda geliştirilebilir ve değerlendirilebilir. Ecdadımızın yaptırmış oldukları kervansaraylar, medreseler, köprüler, cami ve müzik aletleri gibi şeyler maddi değerler olarak değerlendirilmektedir ve İslam dini maddi anlamda değerli olan ve insanların Allah inancından uzaklaşmasına neden olmayacak tüm gelişmelere olumlu bakmış ve yapılmasını da tavsiye etmiştir. Mesela geçmiş dönemlerde kervansarayların yapılması, bilhassa tüccarlar açısından son derece değerli varlıklardı. Ticaret yapmak için uzunca yol kat etmek zorunda kalan tüccarlar, kervansaraylarda dinlenir, ticaretlerini yaparlardı ve güvenli bir şekilde konaklama ihtiyaçlarını giderirlerdi. Yine medreselerde ilim tahsilinin yapılmasına imkân tanınması da yine İslam dininin kültüre verdiği önem ile açıklanabilir.

Sanat; bir milletin kendi değerlerini anlatan ve başka milletlere kendi kültürel değerlerini tanıtmasını sağlayan değerlerdir. Şiir yazmak, hat sanatı, müzik gibi değerlerin hepsi “sanat” başlığı altında toplanmaktadır ve İslam dini, yine bu alanda yapılan çalışmaların insanları Allah’tan (c.c) uzaklaşmasına neden olmadığı müddetçe desteklemiştir.

İslam dini maddi değerlere önem verdiği kadar milletlerin manevi değerlerine de önem veren bir dindir. Manevi değerler veya unsurların başlıca dil, ahlak kuralları, din, estetik anlayışlar örf ve adetler, gelenek ve görenekler, düşünce eserleri, tarih bilinci gibi değerler, milletlerin manevi değerleridir ve İslam, hiçbir toplumun manevi değerlerine ters bakmamış, birini diğerinden üstün görmemiştir. Mesela diller, daha önce yazdığımız “Hucurât Suresi 13. Ayette Verilen Mesajlar Hakkında Bilgi” konusunda verdiğimiz bilgilerde de vurguladığımız gibi insanların birbirleriyle kaynaşması içindir. Aynı şekilde ahlak kuralları da bir toplumun en belirgin özelliklerinden biridir. Bir toplumda ahlak kuralları tam anlamıyla yerine oturmamış ise insanların orada sükûnet ve huzur içinde yaşamaları beklenemez. Bu nedenle İslam dininin manevi değerler başlığı altında olan ahlak kurallarına son derece önem verdiğini söylemek gerekir.

İslam Dininin Düşünce Üzerindeki Etkileri

Düşünceler, bir milletin ne şekilde hareket etmesi gerektiğine yön veren değerlerdir. Geçmiş dönemlerde yaşayan insanların bugünü görememeleri ve yaşadıkları döneme göre düşünmeleri, kendi dönemlerinde daha istikrarlı ve doğru bir hayat yaşamalarını sağlamıştır. Aynı şekilde günümüzde de düşüncelerin değişmesi, İslam dinine uygun olduğu sürece yasaklanmaz hatta onaylanır. Daha önceleri mesela bir konu üzerinde fikir yürütülürken o günün şartlarına göre bazı değerlendirmeler yapılırdı ve bu her alanda böyleydi. Nitekim İslam âlimlerinden olan İmam Gazali, İbn-i Sina, Farabi gibi düşünürler, kendi dönemlerinde insanların ne şekilde yaşamaları gerektiğine model roller çizmişler ve asırlar boyu bu düşünürlerin fikirleri değerlerini koruyarak günümüze kadar ulaşmıştır. Günümüzde de Müslüman düşünürler vardır ve “düşünmekten” gelen düşünce İslam dininde son derece önemli olduğu için günümüzdeki düşünürler de Müslümanların nazarında son derece önemli şahsiyetler olarak kabul edilmektedir.

İslam dininin kültür, sanat ve düşünce üzerindeki etkileri bir hayli konuşulacak kadar uzundur. Müslümanın ne şekilde hareket etmesi gerektiği, topluma faydalı olacak şeylerin geliştirilmesi, sanatların icra edilmesi ve düşüncelerin de yine topluma model olması açısından desteklenen değerler olarak Peygamber efendimiz (s.a.v) döneminden günümüze kadar değerli görülmüştür. Zira Hz. Muhammed (s.a.v) zamanındaki Müslüman şairler, sanatçılar da azımsanacak kadar az değillerdi ve bu zanaatkarlar, kendi dönemlerinde hem Müslümanlara hem de diğer insanlara yararlı işler yapmışlar ve yaptıkları bu işler nedeni ile başta Peygamber efendimizin olmak üzere tüm insanlık tarafından saygın kişiler olarak belirlenmişlerdir.

Önerilen İçerik: Din ve Dini Değerlerin Toplumsal Bütünleşmeye Katkısı

NeOldu.com / DİN