İşten Ayrılırken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
İş hayatında değişim kaçınılmaz bir gerçektir. Bazen daha iyi bir fırsat yakalamak için, bazen de kişisel nedenlerle işten ayrılmak gerekebilir. Ancak, işten ayrılırken bazı önemli konuları bilmek ve doğru adımları atmak son derece önemlidir. İşte işten ayrılırken dikkate almanız gereken temel konular...
İş Sözleşmesi Hangi Durumlarda Feshedilebilir?
Çalışanlar iş sözleşmesini bazı durumlarda haklı sebeplerle feshedebilirler. İlk olarak sağlık sebepleri, işin devamını engelleyecek derecede ciddi bir sağlık sorunu yaşandığında veya tedavi süreci nedeniyle çalışmanın mümkün olmadığı durumlarda iş sözleşmesi feshedilebilir. İkinci olarak ahlak ve iyi niyet kurallarına uygun olmayan davranışlarla karşılaşıldığında, çalışan iş sözleşmesini feshedebilir. Zorlayıcı sebepler, işin devamını engelleyecek olağanüstü durumlar veya kişisel güvenlik riski oluşturan durumlar da iş sözleşmesinin feshedilmesine neden olabilir.
İhbar Süresi Nedir?
İşçinin haklı bir sebebi olmadan işten ayrılmak istemesi durumunda belirli yasal prosedürler izlenmelidir. İşçi, en az 6 ay çalışmış ise ayrılacağı tarihi iki hafta öncesinden işverene yazılı olarak bildirmek zorundadır. 6 ay ile 1,5 yıl arasında çalışmışsa bu bildirimi 4 hafta öncesinden, 1,5 yıl ile 3 yıl arasında çalışmışsa 6 hafta öncesinden yapmalıdır. 3 yıl ve daha fazla süre çalışanlar ise ayrılacaklarını 8 hafta önceden işverene bildirmekle yükümlüdürler. İşten ayrılacağı bildirimi bu süreler içinde yapılmazsa, çalışan bu sürelere ilişkin ücreti işverene ödemek zorundadır.
Haksız Yere İşten Çıkarılınca Ne Yapılmalı?
Eğer bir çalışan haksız bir şekilde işten çıkarıldığını düşünüyorsa, bir ay içerisinde iş mahkemesinde dava açma hakkına sahiptir. İşten çıkarıldıktan sonra bir ay içinde iş mahkemesine başvurarak dava açabilir. Mahkeme, fesih nedenini geçersiz kılarsa, işveren bir ay içerisinde işçiyi yeniden işe almak zorundadır. Ayrıca mahkeme, işverenin kötü niyetli olduğuna karar verirse, işveren kötü niyet tazminatı ödemek zorunda kalabilir.
Evlilikten Dolayı İşten Ayrılan Tazminat Alabilir mi?
Kadın işçiler evlilik nedeniyle işten ayrıldıklarında belirli koşullar altında tazminat alma hakkına sahiptirler. Kadın işçinin çalışma süresi, kıdem tazminatını gerektirdiği süreye ulaşıyorsa, evlilik tarihinden itibaren bir yıl içerisinde işverene başvurarak kıdem tazminatını talep edebilir. Bu durumda işveren, kadın işçinin hak ettiği kıdem tazminatını ödemekle yükümlüdür.
Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır?
Kıdem tazminatı, işçinin işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışlarda bulunması veya haksız bir nedenle işten çıkarılması durumunda, iş sözleşmesinin bir yıldan fazla süreli olması halinde alınabilir. İşçi, kıdem tazminatını talep etmek için iş mahkemesine başvurabilir. Eğer mahkeme işçinin lehine karar verirse, işveren kıdem tazminatını ödemekle yükümlüdür. Ayrıca işçinin vefat etmesi durumunda, kıdem tazminatı kanuni mirasçılarına ödenir.
İşten Ayrılırken Nelere Dikkat Etmeli?
1. Noter Yoluyla Fesih İhtarı Yollayın
İşçi olarak işten ayrılmayı düşündüğünüzde, öncelikle işverene noter aracılığıyla fesih ihtarı göndermek önemlidir. Bu sayede, işçi iş akdini feshetmek istediğini belgelemiş olur ve ileride yaşanabilecek ispat sorunları da ortadan kalkar. İhtar mektubunun noter aracılığıyla gönderilmesi, işçinin hukuki güvencesini artırır ve dava sürecinde işverenin ihtara cevap verip vermediği gibi konuları belgelemesine yardımcı olur.
2. İş Akdinden Bir Örnek Alın
İşe başlarken imzaladığınız iş akdinin onaylı bir kopyasını almanız son derece önemlidir. Bu belge, işverenle aranızdaki sözleşmenin yazılı bir kanıtıdır. İş akdinden alacağınız onaylı bir suret, dava sürecinde size kolaylık sağlayacak ve haklarınızı korumanıza yardımcı olacaktır. Eğer iş akdiniz yoksa, işverenden bir örneğini istemek hakkınızdır.
3. Eşyaları Tutanak Karşılığında Teslim Edin
İşten ayrılırken, işverene ait olan ve sizin sorumluluğunuzda bulunan eşyaları dikkatli bir şekilde teslim etmek önemlidir. İş sağlığı ve güvenliği ekipmanları, bilgisayar, cep telefonu gibi eşyaları, işvereninize tutanak karşılığında teslim etmelisiniz. Bu tutanağın iki asıl suret olarak düzenlenmesi ve işveren tarafından imzalanması gerekmektedir. Bu sayede, eşyaların eksiksiz bir şekilde teslim edildiği ve işverenin bunu kabul ettiği belgelenmiş olur.
4. Mesai Saatlerinin Olduğu Belgelerden Alın
İşverenin işyerinde uyguladığı mesai saatlerine ilişkin belgeleri elde etmek önemlidir. İşverenin yayınladığı ilanlar, puantaj cetvelleri, sistemde kayıtlı giriş-çıkış kayıtları, şift tabloları gibi belgeleri, işçinin çalışma düzenini ve mesai saatlerini gösteren kanıtlar olarak kullanabilirsiniz. Bu belgelerin aslı veya bir sureti bulunmuyorsa, mevcut kayıtlardan bir kopya veya çıktı almanız önemlidir. Mahkeme sürecinde bu belgeler, işçinin çalışma saatlerini ispatlamak için kullanılabilir.
5. Delil ve Bilgi Toplayın
İşten ayrılma sürecinde yaşanabilecek anlaşmazlıklar veya hukuki sorunlar için delil ve bilgi toplamak önemlidir. Örneğin, işletmenin başka bir şirkete muvazaalı bir şekilde devri durumunda, bu işlemle ilgili bilgileri not edebilir veya belgeleyebilirsiniz. Mobbing iddialarında, mobbing'in varlığını gösteren e-postalar, kamera veya fotoğraf görüntüleri, mesajlar veya sosyal medya kayıtları gibi delilleri toplayabilirsiniz. İş kazalarında ise fotoğraf veya kamera kayıtları, hastane raporları gibi belgeler önemli olabilir. Bu tür deliller, işçinin haklarını korumak ve mahkeme sürecinde ispat noktasında yardımcı olmak için önemlidir.
6. İstifa Dilekçesi Vermeyin
İşçilerin iş değiştirmek istemesi veya işveren tarafından çıkarılmaları durumunda, bazen tazminatların ödeneceği vaadiyle istifa dilekçesi istenebilir. Ancak, istifa dilekçesi genel olarak iş akdini haklı nedenlerle feshetme imkanı bulunmayan ve buna rağmen işten ayrılmak isteyen işçiler tarafından verilmelidir. Bu durumda, ihbar süreleri ve şekil şartlarına uyarak istifa dilekçesi hazırlanmalıdır. Aksi takdirde, işveren tarafından ödenmesi gereken ücretler gibi haklarınızı kaybedebilirsiniz. Bu gibi durumlarda, bir avukattan danışmanlık alarak noter aracılığıyla gönderilecek bir fesih ve temerrüt ihtarnamesi ile iş akdini haklı nedenlerle sonlandırmanız önemlidir.
İşsizlik Maaşı Nedir? Nasıl Alınır?
İşten ayrılan bir işçinin işsizlik maaşı alma hakkı bulunabilir. İşsizlik maaşı, işsiz kalan bireylerin geçimlerini sağlamak için devlet tarafından ödenen bir destektir. İşsizlik maaşı almak için belirli koşulların sağlanması gerekmektedir. Bu koşullar arasında çalışma süresi, prim ödeme durumu ve işten ayrılma şekli gibi faktörler yer alabilir. İşten ayrılan işçilerin işsizlik maaşı hakkını araştırması ve gerekli başvuruları yapması önemlidir.
Kıdem ve İhbar Tazminatı | İşsizlik Maaşı |
---|
İşverenin haklı sebep olmadan beni işten çıkarması durumunda ne yapabilirim?
Haksız bir şekilde işten çıkarıldığınızı düşünüyorsanız, bir ay içinde iş mahkemesinde dava açabilir ve durumu yargıya taşıyabilirsiniz.
İşten ayrıldıktan sonra kıdem tazminatımı nasıl alabilirim?
Kıdem tazminatınızı alabilmek için iş mahkemesine başvurmanız gerekmektedir. Mahkeme lehinize karar verirse, işvereniniz size kıdem tazminatını ödemekle yükümlü olacaktır.
İşten ayrıldıktan sonra hangi tazminatları talep edebilirim?
İşten ayrıldıktan sonra kıdem tazminatı yanı sıra izin sürelerine ait kullanılmamış izin ücreti ve varsa diğer haklarınızı talep edebilirsiniz.
İşten ayrıldıktan sonra ne zaman işsizlik maaşı alabilirim?
İşten ayrıldıktan sonra işsizlik maaşı alabilmeniz için öncelikle İşsizlik Sigortası Fonu'na başvurmanız gerekmektedir.
İşten ayrılırken işverenin bana ödemesi gereken ücretler nelerdir?
İşten ayrılırken işverenin size ödemesi gereken ücretler, kalan maaşınız, kullanılmamış izin ücreti, varsa kıdem tazminatı ve diğer haklarınızı kapsar.