Yavrudan Yetişkinliğe Kedi Aşı Takvimi
Kedi aşıları, kedinizin sağlığını korunması açısından önemli bir yere sahiptir. Ne yazık ki pek çok kedi sahibi kedilerini kuduz, kedi gençlik hastalığı, kedi calisi virüs, kedi herpes virüs, clamidyo felis ve kedi lösemi gibi hastalıklara karşı aşılamamaktadır. Ya da bu aşıların gerekliliği hakkında yeterli bilgiye sahip değillerdir.,
Aşıların ve uygulamaların yapılmaması aksi takdirde minik dostunuzun yaygın kedi hastalıklarına karşı savunmasız olabilir. Ayrıca iç parazit uygulaması da insan sağlığı açısından önemlidir. Ev ortamında büyüyen kediler genelde dışarıdaki hastalıklara karşı daha hassastırlar. Bu yüzden evcil kedileriniz için muhakkak bir kedi aşı takvimi oluşturulmalıdır.
Aşı | 16 Haftadan Küçük | 16 Haftadan Büyük |
---|---|---|
Kuduz | 8 haftalık | Yıllık 1 doz |
Kedi distemperi | 6 haftalıktan erken | 3-4 hafta arayla 2 doz |
Kedi Herpes Virüsü | 6 haftalıktan erken | 3-4 hafta arayla 2 doz |
Calicivirus | 6 haftalıktan erken | 3-4 hafta arayla 2 doz |
Kedi Lösemi Virüsü (FeLV) | 8 haftadan erken | 3-4 hafta arayla 2 doz |
Bordetella | 4 haftadan önce | 1 yıl arayla 2 doz |
Yavrudan Yetişkinliğe Kedi Aşılaması
Yavru kediler doğumdan sonra bakım ve beslemesini genellikle annesi üstlenir. Aksi bir durum gerçekleşmediği takdir de yavrunuzu 45. Güne kadar veteriner kliniğine götürmeyebilirsiniz. 45. Günden itibaren yavrunuz artık veteriner hekimle tanışabilir ve öncelik olarak iç ve dış parazit uygulamalarına başlanması gerekir. Her iki ay da bir iç parazit uygulaması ve ortalama aylık veya iki ayda birde dış parazit uygulaması yapılmalıdır. İç ve dış parazit uygulamasıyla beraber aşı karnesi çıkartılıp düzenli olarak kedinizin aşılarına başlanması gerekir. Hekiminiz sağlık kontrolünü yaptıktan sonra ilk olarak en erken 60. Günde karma 1 aşısıyla başlanır. 15 ila 21 gün arayla karma aşının ikinci dozu yapılır. Kedinizin bağışıklık durumuna göre karma 3 aşısının eklenmesi de kedinizi hastalığa karşı daha iyi korur. Karma aşıyı yıllık olarak bir defaya mahsus yaptırarak kedinizi koruyabilirsiniz.
İkinci aşı olarak kedi lösemi aşısının yapılması ise; öncesinde mutlaka kedinizin lösemi hastalığını taşıyıp taşımadığını öğrenmek açısından lösemi taraması yaptırmanızı tavsiye ederiz. Lösemi pozitif kedilere lösemi aşısı yapılması doğru değildir. Çünkü pozitif hastalarda aşı yan etki yapabilmektedir veya aşı hiçbir işe yaramamaktadır. Lösemi aşısı iki karma aşı arasında da yapılabilmektedir. Sonrasında korumak amacıyla yılda bir kez tekrar dozları yapılır. Ortalama 90. günü tamamladıktan sonra kuduz aşısı yapılmalıdır. Tek doz yeterli olmaktadır. Ülkemizde halen zaman zaman kuduz vakaları görülmektedir. Kuduz aşısı da yada bir kez tekrarlanmaktadır.
Kedi Aşı Takviminin Önemi Nedir?
Bir kedi aşı programı, kedinizin sağlık bakımının önemli bir parçasıdır. Aşılar, kedinizi onlara zarar verebilecek hatta öldürebilecek ciddi hastalıklara karşı korumaya yardımcı olur. Tüm kedilerin kedi gençlik hastalığı (FPV), kedi calisi virus, kedi herpes virus,klamidyo felis, kuduz ve kedi lösemi virüsüne (FeLV) karşı aşılanmasını önerilir.
Aşı periyodunu hekiminiz belirler ve evcil dostunuzun yaşam tarzına ve sağlık geçmişine göre önerilen her aşının risklerini ve faydalarını bize nakleder.
Kedi panlökopeni virusu (kedi gençlik) hastalık etkenine karşı aşı en gerekli kedi aşıları arasında yer almaktadır. FPV, kedilerde ateş ,ani başlayan durgunluk, halsizlik, kusma ve pis kokulu ishalle seyreden viral bir hastalıktır. Kedi gençlik hastalığının tedavisi güç ve tedavi oranı düşüktür. Bu semptomlar görüldüğü an tedaviye başlanılmalıdır. Tedaviye başlanılmada kaybedilen zaman çok önemlidir çünkü evcil dostunuzun tedavi şansını düşürmektedir. Korunmak içinse en erken 60. günden itibaren aşı yapılmalıdır ve aşıları bitene kadar başka bir kediyle temas etmemelidir.
Ev Kedileri İçin Hangi Aşılar Önerilir?
Evcil kedi yavruluklarından itibaren bir kedi aşılarının aşılanması mühimdir. Bu kedileri en yaygın kedilerden aşıdır. Kedileriniz için mutlaka almanız gereken birkaç aşı türü vardır. Bu kedi aşıları içerisinde en önemlilerinden birisi de kedi distemperdir; ev kedileri için en önemli aşıdır. Bu virüs kedilerde solunum yolu hastalığı, konjonktivit ve ishale neden olur ve ölümcül olabilir. Enfekte dışkı veya tükürük ile temas yoluyla yayılır, bu nedenle ev kedilerinin aşılanması özellikle önemlidir.
Kedi herpes(rinotracheitis) yani kedi nezlesi hapşırma ve göz enfeksiyonlarına neden olabilir, kalisivirüs herpes gibi ağız göz ve deride ülseratif yaralara sebp olabilir. Panleukopeni (kedi gençlik hastalığı) ateş, kusma, halsizlik, ishale neden olabilir. Bu hastalıklara karşı koruma kedi karma aşısıyla sağlar. Kuduz, ev kedileri için bir diğer önemli aşıdır çünkü vahşi hayvanlara maruz kalmadıkları için kuduza karşı daha hassas olabilirler. Kuduz aşısı için dikkat etmeniz nokta kedinizin en az 90 günden büyük olması gerekir. 90 gün öncesinde yapılan aşı ise anneden aldığı meternal antikorlar aşıyı etkisiz hale getirir ve aşı görevini yerine getiremez.
Lösemi hastalığı bulaştığında genelde hastalık evcil dostunuzun en savunmasız halini bekler. Yıllarca semptom göstermeden kedinizin vücudunda kalıp hücrelerde çoğalır. Salya ve vücut sıvılarıyla çevreye yayılır. Hastalık ani olarak bağışıklığı baskılar ve yerleştiği bölgeye göre semptomlar ortaya çıkar. Genellikle dalgalı ateş,ishal,kusma bazen anemi(kansızlık),ağız lezyonları görülebilir. 4 aylıktan küçük kedilerde hastalık seyri kötüdür. Genellikle bağışıklık baskıladığı için diğer hastalıklar kolay bir şekilde bulaşır ve kedinizi hasta edebilir. Bu kedi aşıları dışında aynı zamanda düzenli olarak yaptırmanız gereken aşılar olduğu gibi ona vermeniz gereken ilaçlar da vardır.
Aşı | Uygulama Şekli | Aşı Önerileri |
---|---|---|
Kedi Lösemi Virüsü (FeLV) | Enjektabl (Killed, adjuvanted) | Sadece FeLV negatif kediler aşılanmalıdır. Aşı uygulamasından önce FeLV testi önerilir. İlk aşılamadan önce ve son aşılamadan bu yana FeLV'ye maruz kalmış olabilecekleri durumlarda FeLV enfeksiyonu için test edilmelidir. |
Feline İmmün Yetmezlik Virüsü (FIV) | Enjektabl (Killed, adjuvanted) | Gerektiğinde 3 doz gereklidir: İlk doz 8 haftalıkken uygulanır; 2 sonraki doz ise 2-3 hafta aralıklarla uygulanmalıdır. İlk serinin son dozundan bir yıl sonra, daha sonra yılda bir kez doz verilir. |
Feline Enfeksiyöz Peritonit (FIP) | Mukozal uygulama (Intranasal) | Eğer uygulanırsa, ilk doz 16 haftalıkken verilir ve 3-4 hafta sonra ikinci doz yapılır. Yıllık güçlendirme dozu üretici tarafından önerilir. |
Chlamydophila felis | Enjektabl (Avirulent live, nonadjuvanted veya killed, adjuvanted) | İlk doz en erken 9 haftalıkken uygulanmalıdır; ikinci doz 3-4 hafta sonra verilir. Sürekli maruziyet riski olan kediler için yıllık güçlendirme dozu önerilir. |
Bordetella bronchiseptica | Mukozal uygulama (Intranasal) | En erken 8 haftalıkken tek doz intranazal olarak uygulanır. Sürekli risk altında olan kediler için yıllık güçlendirme dozu önerilir. |
Feline Giardia | Enjektabl (Killed, adjuvanted) | İlk doz 8 haftalıkken verilir; ikinci doz ise 2-4 hafta sonra uygulanır. Yıllık güçlendirme dozu üretici tarafından önerilir. |
Kedinizin Hangi Aşılara Ne Sıklıkla İhtiyacı Var?
Birçok Veteriner Hekimler kedilerin panleukopeni, kedi herpes virüsü ve kalisivirüs, kuduz ve FeLV'e karşı aşılanmasını önermektedir. Aşı önerileri, kaynağa bağlı olarak biraz değişir. Veteriner Hekimler bu aşıların ortalama yılda bir tekrarının yapılmasını tavsiye eder ve bu hastalıklara karşı bağışık kalması sağlanır. Bu aşılar kediler için en temel aşılardır.
Bunların zamanlarını kedi karnesi aracılığıyla kontrol edebilirsiniz. Bunlar her kedi için gerekli kabul edilir. Bunlar arasında panleukopeni , herpesvirüs 1 ve 2 (rinotracheitis), kalicivirüs,kedi lösemi ve kuduz bulunur. Tüm yavru kedilerin bu aşıları 8 haftalık veya daha büyük yaşta almaya başlaması gerekir. Onları bu hastalıklara karşı tam olarak korumak için 3-4 hafta arayla iki veya üç doz verilmelidir. Bu noktadan sonra, yılda bir tekrar dozları yapılır.
Kedi Aşıları
- 45 günlük: iç ve dış parazit uygulamaları
- 60 günlük: Karma 1
- 75 günlük: Karma 2
- 90 günlük: Kuduz
- 105 günlük: Lösemi (Karma 1 ve karma 2 arasında da yapılabilir.)
- 120 günlük: Mantar
1 Yaş üstü Yetişkin Kediler
1 yaş üstü yetişkin kedilerde her yıl tekrar edilmesi gereken aşılar şu şekildedir:
- Karma aşısı
- Kuduz aşısı
- Lösemi aşısı
Ayrıca her 2 ayda bir iç dış parazit uygulamaları yapılmalıdır.