Her iki piyasa için “tuzak” kavramının kullanılması ise piyasaların manipüle edilerek fiyatların kısa süreli çıkartılmaları (boğa tuzağı) ya da fiyatların bilinçli bir şekilde düşürüldüğü (ayı tuzağı) dönemler için kullanılan kavramdır. Finansal piyasalarda (emtia, hisse senedi, döviz, altın-gümüş, kripto paralar) belli bazı dönemlerde fiyatların çok aşırı yükseldiği ve neredeyse tüm yatırım varlıkları olduğundan daha fazla yüksek fiyatlarla alıcı ve satıcı bulur.
Bu dönemlere verilen isim boğa piyasasıdır. Tam aksine alımların hızlı bir şekilde düştüğü, fiyatların dip seviyelere indiği dönemlere ise ayı piyasası denir. Akıllı bir yatırımcı, temel analiz ve teknik analiz yaparak hem ayı piyasasında hem de boğa piyasasında kazanabilir. Ancak bunların arasında kalan “tuzak bölge” uzak durulması gereken en riskli yerdir.
Ayı Tuzağı Nedir?
Kripto para piyasasında ya da diğer finansal piyasalarda manipülasyon ve spekülasyon en sık rastlanılan durumların başında gelir. Bu tip durumlar özellikle acemi yatırımcıların FOMO’ya kapılmasındaki en büyük nedenlerden biridir. Fiyatlarda yaşanan aşırı dalgalanmalar, panik satışlarına neden olur ve çoğu acemi yatırımcı bu dönemde para kaybeder. Fiyat hareketlerinde artışın hakim olduğu, dönemlerde yaşanan düzeltmelerin “ayı piyasası” olarak algılanması durumuna “ayı tuzağı” denir. Genellikle bu piyasada en çok yapılan hata, alttan toplamak yerine eldeki varlıkların hızlı bir şekilde elden çıkartılmasıdır.
Boğa piyasasında iken alım yapan ve bir miktar elinde nakit para bulunduran yatırımcılar için ayı tuzağı piyasası bir fırsattır. Çünkü fiyatların düşmesi ile eldeki nakit para ile ekleme yapılır ve kısa sürecek bu ayı tuzağından sonra gelecek yükselmeler, yatırımcıların daha fazla kazanmalarına neden olur. Ancak piyasanın acemisi olanlar için durum tam aksinedir, çünkü ellerindeki varlıkları bir an önce elden çıkartmak için acele ederler ve bu da zarar etmelerine neden olur.
Ayı Oluşumu Nasıl Olur?
Boğa piyasasında yukarıda da belirttiğimiz gibi alımlar yüksek olur. Piyasanın geneli “yeşil” olarak görülür. Bu piyasada hemen hemen her yatırımcı bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde kâr eder. “Bearish” yani ayı piyasasında ise durum bunun tam zıddınadır. Satışlar daha baskındır ve stoplar daha fazla koyulur.
Hem ayı piyasası hem de boğa piyasası, finansal yatırımlarda sürekli karşılaşılabilen durumlardır. Akıllı bir yatırımcı ayı piyasasına denk geldiğinde destek ve direnç seviyelerini belirleyerek doğru yerden zarar etmeden ya da zararı minimuma çekere satış yapar ve nakitte bekler. Piyasaya yeni giren acemi yatırımcılar ise biran önce ellerindeki varlıkları çıkartmak isterler ve bu da büyük ölçüde zarar etmelerine neden olur.
Boğa Tuzağı Nedir?
Ayı tuzağının tam tersi olan boğa tuzağı, ikna edici bir piyasanın oluşmasını sağlayan ancak kısa sürede fiyatların destek noktasına yeniden çekileceği piyasaya verilen isimdir. Piyasa kırmızı iken yani satışların baskın olduğu bir dönemde, aniden yükselişler başlar ve yatırımcılar, piyasanın düzeldiğine kanaat ederek yeniden yatırım yapmaya başlarlar.
Boğa tuzağı, kripto paraların önceki destek seviyesini kırarak endeks veya diğer varlıklardaki düşüş eğilimine işaret eden yanlış sinyallerdir. Bu tuzakta yaşanan genel senaryo, fiyatların peş peşe destek seviyelerini kırması ile oluşur ve akabinde büyük bir dump yiyerek kırdığı destek seviyelerinin de altına düşer. Acemi yatırımcıların en çok zarar ettikleri durumlardan biri de budur.
Boğa Oluşumu Nasıl Olur?
Boğa oluşumları, piyasanın sürekli, kademeli olarak yükseliş göstermesi ile oluşan bir piyasadır. Yatırımcıya güven verir, pozitif dışsallıkların yaşandığı bullish (boğa piyasası) oluşmaya başlar. Bu dönemde piyasaya yeni giriş yapan ve kripto para ya da diğer yatırım araçları ile ilgili herhangi bir bilgisi olmayan biri de kazanabilir. Ancak genel olarak hem ayı piyasasında hem de boğa piyasasında yatırımcıların temel ve teknik analiz bilgilerine hâkim olmadan kulaktan dolma bilgilerle hareket etmemeleri gerekir.
Piyasalar Hakkında Sık Sorulan Sorular
1. Boğa piyasası nasıl anlaşılır?
Boğa piyasası (bull market), emtia, kripto para ya da diğer yatırım araçlarına ilginin yükselmeye başladığı dönemdir. Alımların arttığı, ana trendin yükseliş yönünde ilerlediği piyasaya verilen isimdir.
2. Ayı piyasası nasıl anlaşılır?
“Bearish” ayı piyasası, boğa piyasasının tam tersidir. Satışlar daha baskındır, fiyatlar trend fiyatlarının aksine düşüş yönünde ilerlemeye devam eder.
3. Ayı piyasası ne kadar sürer?
Ayı piyasasının ne kadar süreceği duruma bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bazen 1 hafta, bazen 1 ay bazen 1 yıl veya birkaç yıl da devam ettiği bilinmektedir.
4. Boğa piyasası ne kadar sürer?
Boğa piyasasının da ne kadar süreceği yine duruma bağlıdır. Ancak genel olarak boğa koşusunun yüzde 49’u halving tarihinden itibaren başlayarak piyasanın en tepesine kadar sürer. Tabi en tepeyi anlamak için çok fazlasıyla uzmanlaşmak gerekir.
