Kripto paraların ilkleri; Bitcoin, Ethereum, Litecoin vs. gibi paralar, DeFi için örnek verilebilecek türden dijital varlıklardır. Bitcoin ve diğer kripto paraların en temel özelliklerinden biri, merkezi bir otoriteye bağlı olmamaları ve dünyanın her yerinden kolaylıkla erişilebilir olmalarıdır. Transfer işlemleri daha hızlı ve daha güvenilir olan kripto paralar, aslında DeFi sistemine örnek gösterilebilseler de tam anlamıyla karşıladıklarını söylemek yanlış olur. Çünkü DeFi, kredi alma, kredi verme, merkeziyetsiz borsa, sigorta, alışveriş, pazaryeri gibi birçok alanı kapsamaktadır. Yani işin özünde geleneksel finansal işlemleri, Blockhain sistemini kullanarak merkeziyetsizleştirme projesi olarak kabul edilebilir.
DeFi (Decentralized Finance)’nin Amacı Nedir?
Kripto paraların hayatımızın merkezine oturması birçok tartışmayı beraberinde getirse bile doğru şekilde kullanıldıklarında kesinlikle finansal özgürlüğün anahtarı olabiliyorlar. Bitcoin, Ethereum ya da diğer kripto paralarda yapılan transfer işlemleri, geleneksel bankacılık ile yapılan transfer işlemlerinden hem çok daha hızlı şekilde gerçekleşmekte hem de daha uygun komisyon oranları ile işlem gerçekleştirilebilmektedir. Bu da kripto paraları bilen ve benimseyen kişilerin gerek yatırımlarını gerekse de transfer işlemlerini geleneksel bankacılık sistemi yerine kripto para kullanmalarını etkilyor.
DeFi sistemi de aslında yukarıda anlattığımızdan farklı değil. Yani çalışma prensibi olarak aynıdır. Fakat DeFi’nin kripto paralardan ayrıldığı nokta, sistemin sadece kripto paralarla değil geleneksel bankacılık işlemlerini de bünyesine almasıdır. Yani işin özetinde dünya gelensek finansal işlemleri kolaylaştırmak ve dünya genelinde bankacılık sistemlerine ulaşamayın 1,7 milyarlık insanın da bankacılık sistemine erişebilmesini sağlama amacı ile kurulan bir sistemdir.
DeFi’nin Ortaya Çıkış Nedeni Nedir?
Kripto paraların ortaya çıkmasındaki asıl neden, daha özgürlükçü bir finans sisteminin oluşturulmasıdır. DeFi de buna benzer ancak daha kapsamlı bir sistem olarak hayata geçirilmiştir. DeFi’inin ortaya çıkış nedeni, dünya genelinde kullanılan geleneksel paralar ile Blockhain teknolojisini birleştirerek; daha şeffaf, daha özgürlükçü ve daha hızlı işlem gerçekleştirmeyi sağlamaktır. Bu yönüyle Bitcoin ve diğer kripto paralara çok fazla bezese de aslında DeFi projelerinin günümüz koşullarına daha uygun olduğunu söylemek gerekir. Bundan 10-15 yıl sona insanların kripto paralara bakış açısı ne şekilde olur bikinmez ama geleneksel araçlar, insanlar tarafından kabul görmüş hatta hayatın olmazsa olmazlarından kabul edilmektedir.
Bankacılık sistemler, fiziki müdahaleler karşı korunaklı ve her türlü tedbirin alındığı yerlerdir. Ancak bankacılık sistemlerinin yürüyebilmesi için çevrimiçi hareketeler ihtiyacı vardır. İşte bu noktada bankacılığın yeteri kadar güven vediğini savunmak kesinlikle yersiz olur. DeFi projelerinin amaçlarından biri de budur. Geleneksel bankacılık ile Blockhain sistemini birleştirmek ve netice olarak ortaya daha güvenilir ve daha şeffaf bir finansal özgürlük sağlamaktır.
DeFi (Decentralized Finance)’nin Farkı Nedir?
Bankacılık sistemi dünya genelinde yaygın olarak kullanılsa da sisteme olan güvenin tam anlamıyla var olduğunu söylemek mümkün değildir. Çünkü geleneksel bankacılıkta üçüncü kişilerin müdahalesi söz konusu olabilmektedir. Kişinin mal varlığının otoriter bir sistem tarafından bilinmesi, yapılan işlemlerin kayıt altında tutulması gibi birçok güvensizlik konusu mevcuttur. DeFi (Decentralized Finance) projelerinin farkı da burada ortaya çıkmaktadır. DeFi, bankacılık sistemlerine güveni olmayan kişilerin bankacılık işlemlerini bir otorite tarafından değil de sistem üzerinden gerçekleştirmesini sağlayarak işlemlerin daha güvenilir hale gelmesini sağlar. DeFi ağı içerisinde yer alan milyonlarca cihaz ile belli bir algoritma üzerinden yapılmasını sağlar. Bu da DeFi sistemlerinde merkezi bir otoritenin müdahalesini söz konusu olmaktan çıkartı.
DeFi (Decentralized Finance)’nin Sisteminin Avantajları Nelerdir?
DeFi sisteminin kullanıcılara sağladığı birçok avantajı vardır. Özellikle son dönemlerin en büyük ekonomik krizlerinden olan 2008 krizi sonrası, insanların geleneksel bankacılık sistemlerine karşı önyargıları daha da arttır ve yeni bir arayış peşine gitmeye başladılar. Bitcoin’in ortaya çıkması, var olan bu eksikliğin tamamlanmasını kısmen de olsa başardı. Ancak Bitcoin, sadece kripto para olarak çalıştığı için geleneksel bankacılık işlemlerine tam olarak alternatif oluşturamadı. DeFi sistemi ise geleneksel bankacılık işlemlerini, Blockhain sistemini kullanarak yapılan işlemlerin gizlenmesine zemin hazırladı. Bunun haricinde DeFi (Decentralized Finance)’nin sağladığı diğer avantajlar ise şunlardır;
- Paraya dayalı bankacılık sisteminin daha fazla kişi tarafından kullanılmasını sağladı.
- Serbest borsaların oluşumunda etkili oldu,
- Kullanıcılar arasında borç alıp vermeyi kolaylaştırdı.
- Kripto para dünyasına yeni projelerin girmesini ve bu projelerin fonlanmasını sağladı.
DeFi (Decentralized Finance)’nin Dezavantajları Nelerdir?
Aslında geleneksel bankacılık işlemlerinin güven içinde yapılmasında ciddi anlamda etkili olabilen DeFi, ne yazık ki yolun başında olduğu için henüz tam anlamıyla kabul gören bir sistem olmadığını kabul etmek gerekir. Dünyanın her yerine ulaşma hedefinde olan ve özellikle bankacılık sistemini kullanamayan 1,7 milyar dolayındaki insana ulaşma hedefinde olsa da henüz herkesin kabul etmemesi, bu amacına ulaşmasını ertelemektedir.
DeFi’nin ortaya koyduğu proje, oldukça kullanışlı ve yararlı bir sistemdir. Fakat bunca verinin bir arada toplanabilmesi için yeteri kadar bir altyapıya sahip olması gerekir ki DeFi’nin henüz buna yetecek bir altyapısı bulunmamaktadır.
