Piyasalarda daha çok dalgalanmalar sonucunda ortaya çıkan delist olma, kripto paranın listelendiği kripto para borsasında işleme kapatılmasına denir.
Her geçen gün dünya genelinde kripto paralara olan ilginin daha da büyümesi, yeni projelerin ortaya çıkmasında büyük bir etken olarak kabul edilmelidir. Çünkü bir sektöre olan ilgi, sektörün ilerleyebilmesi için en önemli etkendir. Bitcoin (BTC) ile başlayan ve akabinde 10 binin üzerinde kripto paranın olduğu bir piyasaya “tam anlamıyla güvenmek” elbette hata olur. Yani söz konusu güvensizlik aslında kripto paraların tamamına değildir, ancak her yeni çıkan projeye de güvenilmez. Çünkü projenin başarılı olmaması demek, coinin delist olması demektir. Peki, kripto paralarda delist nedir, nasıl delist olur, delist olan coinler nereye gider?
Kripto Paralarda Delist Ne Demek?
Kripto para alım satımının yapıldığı yerler borsalardır. Bazı borsalarda çok sayıda alt coin bulunur. Bunlardan biri Binance, diğeri Huobi Global bir diğeri ise Gate.io borsalarıdır. Bu borsaları incelediğinizde diğer borsalara göre çok daha fazla kripto paranın listelendiğini görürsünüz. Ancak piyasanın aşırı dalgalanmasından sonra yeniden piyasanın kendini toparlaması ile yağmurdan sonra çer çöpün ortaya çıkması gibi kripto para projelerinin ne kadar kaliteli olduğu ortaya çıkar ve bazı kripto paralar hakkında delist edildiği haberi yayılmaya başlar. Geçmişte Binance’da BCPT coinin delist olması gibi…
Bir alt coinin delist olması demek, borsa listelerinden kaldırılması yani işlem yapılamaz hale gelmesi demektir. Kripto paralar, borsaların gereksinimlerini karşılayamadıklarında delist olurlar. Yani bir diğer deyişle; kripto paralar üretilirken vaat edilen vaatler, borsaların alt coini desteklemeleri için önemlidir. Bir şekilde projesinin başarılı olduğunu kanıtlayabilen projeler, Binance gibi büyük kripto para borsalarında da listelenirler. Ancak bir süre sonra piyasanın dalgalanması veya diğer şartların ortaya çıkması ile birlikte projenin başarısı ya da başarısızlığı tam olarak görülmeye başlar. Bu da eğer proje sağlam değilse, kripto paranın delist olmasına neden olur.
Kripto Paralar Neden Delist Olur?
Her kripto para delist olmaz, kripto para tarihinden bu yana çok sayıda alt coinin delist olduğuna da tanıklık ettik. Peki, bir kripto para neden delist olur?
Bir varlığın ya da kripto paranın delist olabilmesi için bazı faktörlere dahil olması gerekir. Geliştirme faaliyetlerinin kalitesi ve seviyesi, akıllı sözleşme kararlılığı, proje ekibinin halkla ilişkiler düzeyi, değişim sonrası gelen taleplere cevap verememe gibi nedenleri bir varlığın delist olmasındaki en büyük nedenler olarak kabul edilir. Bunun haricinde alt coinlerin işlemde olduğu borsalara vaat ettiği şeyleri sunamaması da yine delist olmasına neden olan durumlar arasındadır.
Başarısız Projeler Neden Listelenir?
Aslında bir alt coinin başarılı olup olmayacağı başından beri belli olur. Ama yine de bazen çok büyük borsalar bile bu tip alt coinleri listelemekten geri durmazlar. Mesela günümüzde DOGE Coin için bir projeye sahip olmadığı herkesçe bilinmektedir ama buna karşın neredeyse dünya devi tüm borsalarda DOGE coin listelerde yer almaktadır. Peki, bunun nedeni nedir?
Başarısız projelerin ya da proje ile temellendirilmemiş kripto paraların borsalarda listelenmesinin en büyük nedeni kripto paraya karşı olan arz ve talep dengesinin yüksek olmasıdır. Mesela DOGE coin gibi bir kripto paranın Elon Musk gibi bir dünya zengini tarafından destekleniyor olması, sürekli fiyatının yükselmesine ve talep dengesinin yüksek olmasına neden olur. Böyle bir kripto paranın borsada listelenmesi demek açıkça borsanın işlem hacminin yükselmesini etkiler. Dolasıyla bu tip projeler, borsalarda kolaylıkla yer alabilirler.
Delist Olan Coin Ne Olur?
Delist edilecek kripto paralar bir anda delist edilmezler. Öncesinden mutlaka kullanıcılarına bildirim yapılır. Daha önce Binance ve diğer kripto para borsalarından delist olan coinler için de uyarı yapılmıştı. Bir kripto para delist olduğunda artık bazı işlem çiftleri ile işlem yapılmaz hale gelir. Mesela BCPT delist edildikten sonra artık BTC ya da ETH ile takas edilmez. Ama bir süre USDT, BUSD ya da borsanın belirlediği diğer bazı kripto paralarla takas edilebilir. Ancak bu sürenin de kısıtlı olduğunu ve zamanında hareket ederek kalan parayı çekmek gerektiğini bilmek gerekir.
Delist Olan Coinler Hangileridir?
Kripto para tarihinden bu yana çok sayıda kripto para, gerekli şartları yerine getiremediği için borsalardan delist oldular. Bunlardan bazıları şunlardır;
- AirSwap (AST)
- Aventus (AVT)
- Contentbox (BOX)
- Cindicator (CND)
- Cortex (CTXC)
- DragonChain (DRGN)
- DATA (DTA)
- Dragon Token (DTX)
- DAOstack (GEN)
- Hydro Protocol (HOT)
- IOS (IOST)
- MATRIX (MAN)
- MobileGO (MGO)
- MedicalChain (MTN)
- Nucleus Vision (NCASH)
Kripto Para Çıkartmak Zor mu?
Kripto paraların hayatımıza giriş hikayesi, 2009 yılında Bitcoin’in piyasaya sunulması ile birlikte yaşanan gelişmelerden sonra oluşmaya başladı. Ethereum, Blockhain teknolojisinin açık kaynaklı hale getirilerek başkaca projelerin oluşturulması için kolları sıvayan ilk proje oldu. Bundan sonra günümüze gelene kadar 10 binin çok üzerinde kripto para oluşturulmaya başlandı.
Kripto para üretmek ya da tasarlamak aslında çok zor değildir. Gerekli şartları yerine getirmek, Blockhain’e ödenmesi gereken parayı ödemek bir anlamda yeterli gelir. Ancak önemli olan kripto para tasarlamak değil, tasarlanan kripto parayı ayakta tutabilmektedir. Yani proje geliştirici ekibinin başarılı olması, halkla iletişim düzeyinin yüksek olması, CEO’sunun alanında başarılı olması gibi temel etkenler ve buna ek olarak borsalara vaat edeceği vaatleri karşılayabilmesi son derece önemlidir. Delist olan alt coinlerin delist olmalarındaki nedenler de saydığımız bu şartları yerine getirmemelerinden kaynaklanır.
Kripto Paranın Delist Olacağı Anlaşılır mı?
Uzun vadeli yatırım yapanların daha çok dikkat etmeleri gereken en önemli konuların başında, yatırım yapacakları alt coinin delist olma ihtimalini göz önünde bulundurmalarıdır. Peki, bir kripto paranın delist olacağı anlaşılır mı? Kesin “anlaşılabilir” demek doğru olmasa da aşağıdaki şartlar göz önünde tutularak kripto paranın değerlendirilmesi daha sağlıklı olur.
- İşlem hacmi ile mutabakat algoritmasını inceleyin.
- Toplam arzı, piyasadaki dolaşım arzı ve arz sınırının ne kadar olduğunu inceleyin.
- GitHub aktivitelerini inceleyerek projenin geliştirilip geliştirilmeyeceğini öğrenin,
- Sosyal medya hesaplarından proje sahiplerini takip edin,
- Sosyal medya hesaplarından alt coin hakkında yapılan yorumları değerlendirin,
- Yazılım güvenliğini ve ekosisteme uygun olup olmadığını kontrol edin,
- Kullanım alanlarına dair bilgi edinin.
Yukarıda saydığımız maddelere dikkat ederek yatırım yaptığınızda ya da bir coini incelediğinizde, alt coinin geleceği hakkında az da olsa bir yorumda bulunabilir ve böylelikle yatırım yapıp yapmayacağınıza karar verebilirsiniz.
