Kripto Para Piyasasında En Önemli 5 Risk Faktörü
Finansal piyasalarda temel analiz ve teknik analiz konuları kadar önemli olan bir diğer konu da psikolojik yönetim konusudur. Özellikle fiyatların dalgalanmalı olduğu dönemlerde yatırımcının psikolojisini kontrol altında tutabilmesi, duygusal hareketlerden kaçınması için iyi bir psikolojik yönetime ihtiyacı vardır.
Finansal alanda uzman yatırımcılar bile analiz yaparken analiz sonuçlarının istedikleri gibi olmaması durumu ile karşılaşabilirler. Özellikle kripto para piyasası çok oynak bir piyasa olduğu için saniyeler içerisinde bile değişken durumlarla karşılaşılabilir. Teknik analiz sonuçları çok net iken çıkan bir haberle birlikte piyasalar ters yüz olabilir. Bu yüzden teknik analiz tek başına yeterli değil ve kişinin psikolojisini çok iyi yönlendirmesi gerekir.
Kripto para yatırımı yaparken stop loss noktası belirlemek çok önemlidir. Ancak bundan da önemlisi, yapılan analizlerde kârlı alım alınması beklenirken düşüşe geçmesi durumunda, yatırımcının ufak zararları göze alarak pozisyon kapatması, psikolojisini iyi yönlendirdiği anlamına gelir. Acemi yatırımcılar ise daha fazla düşmesini bekleyerek, yeni bir yükseliş hareketi beklentisi içerisine girdikleri için çoğu zaman sonuç hüsranla biter.
Finansal Piyasada Psikolojiyi Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Özellikle kripto para piyasasına giren biri ne kadar uzman olursa olsun, büyük bir risk aldığının farkında olması gerekir. Başında da dediğimiz gibi kripto paralarda dengeler her an değişebildiği için psikolojiyi doğru şekilde yönetmek gerekir. Finansal piyasada psikolojiyi en çok etkileyen etkenler; FOMO’ya kapılma, stres ve duygusal hareket etmektir. Ancak bunların altında yatan bazı nedenlerin de olduğunu bilmek gerekir. Peki, bunlar nelerdir?
Nörobiyokimya araştırmalarının son 15 yıllık verilerine bakıldığında, yatırımcı psikolojisini etkileyen faktörlerin temelinde beyin ve beden ilişkisi çerçevesinde alınan kararların son derece etkili oldukları gözlemlenmiştir. Alınan yüksek riskler, yüksek risklerin kişi üzerinde yarattığı endişe ve korku ile hormonlar arasında bir etkileşimin olduğu gözlemlenmiştir. Yani aslında kripto para yatırımcısının FOMO’ya kapılmasındaki asıl neden de beyin ile beden arasındaki etkileşimdir.
2007 yılında Londra borsasında yapılan bir araştırmaya göre, işlem yapan yatırımcıların stres hormonlarının (kortizol ve testosteronun) kan düzeyi incelenmiştir. Sonuçta işlemde iken özellikle stres hormonlarının çok daha fazla yükseldiği gözlemlenmiştir.
Kripto Para Piyasasında Risk Faktörleri Nelerdir?
Kripto paraların hayatımıza girmesinin üzerinden çok da uzun bir zaman geçmemiştir. İnsanların birçoğu da hâlâ piyasaya temkinli yaklaşmaktadır bazıları ise kesinlikle bulaşmama yönündedirler. Ancak piyasaya girip zarar edenlerin sayısının çok yüksek olduğu kripto paralarda, bu durumu etkileyen önemli bazı faktörler vardır. Peki, bunlar nelerdir?
1. FOMO’ya Kapılma
FOMO, fırsatları kaçırma korkusu olarak da açıklanabilir. Örneğin DOGE Coin, Elon Musk’un attığı bit twit ile birden iki ya da üç katına çıkabiliyor. Bu durumu gören yatırımcı, kâr kaybetme endişesi ile fiyatlar yüksek seviyede iken alım işlemi açar. Bu aslında kesinlikle kumar oynamaktan farksız değildir. Herhangi bir analiz yapılmadan özellikle de shilcoin almak, kesinlikle kişinin psikolojisini yönetemediği anlamına gelir.
2. Sabredememe
Finansal piyasalarda psikolojiyi yönetememenin altında yatan en büyük nedenlerden biri de kişinin sabırlı ve istikrarlı hareket edememesidir. Oynak bir piyasadan söz ediyorsak, alınan her kripto paranın bir anda yükselmesini beklemek kesinlikle doğru değildir. Öncelikle teknik analiz ve temel analiz yapılır, ondan sonra uygun görülen bir noktadan alım emri girilir. Ancak girilen noktadan sonra yükseliş beklendiği halde düşüş yaşanabilir. Bu durumda eğer piyasanın genelinde bir düşüş yoksa ve zirve fiyattan alım emri girilmemişse stop koymak ve sabretmek önemlidir. Stop noktasına gelmemiş ise endişe etmeye gerek yok, sabırla bekleyerek fiyatın yükselmesi beklenir. Yani kişinin psikolojisini yönlendirirken sabırlı olmayı bir kod gibi beynine yazması gerekir.
3. Sürekli Ekrana Kilitli Kalmak
Kripto para piyasasında kayıplara neden olan en büyük durumlardan biri de sürekli olarak ekrana odaklanmak gelir. Bu da kişinin yanlış işlem yapmasına en çok neden olan durumların başında gelmektedir. Bir işleme girmeden önce gerekli analizler yapılmış ve stop noktası da belirlenmişse ekranda uzun süre zaman geçirmenin hiçbir anlamı yoktur. Kısa vadeli alım yapılmış ise belli zaman aralıklarında ekrana bakmak, durumu incelemek yeterli olacaktır.
4. Kısa Sürede Zengin Olma Hayali
Kripto paraların hayatımızdaki yeri henüz yeni olduğu için çoğu acemi yatırımcı, bu işten kısa sürede zengin olmayı bekler. Oysa kripto para yatırımının diğer yatırımlardan çok da büyük bir farkı yoktur. Bazı işlemler 1 ay da sürebilir bazıları 2 gün de sürebilir. Bu tamamen piyasanın gidişatına bağlıdır. Yani akşam alınan bir kripto paranın sabah uyandığında X100 yapmasını beklemek tamamen hayal kırıklığına neden olur. Bu yüzden böyle bir düşünce ile kesinlikle kripto para yatırımı yapılmamalıdır.
5. Kulaktan Dolma Bilgilerle Hareket Etme
Kripto para piyasasında risk faktörlerinden en önemlisi de kulaktan dolma bilgilerle hareket etmektir. Kabul etmek gerekir ki kripto paralar henüz hayatımıza yeni girdi ve çoğu insan bu işlere temkinli yaklaşmaktadır. Fakat buna karşın insanlar muhabbet ederken bile bir coin hakkında konuşabiliyorlar. Geçtiğimiz aylarda Holo Chain (HOT) hakkında birçok haber yapıldı ve sokakta, kuaförde, takside, toplu taşıma araçlarında en çok konuşulan konulardan biri haline geldi. Bu da insanların bilinçsizce HOT coin almalarına neden olur. Düşük fiyatlardan alanlar elbette kazanç sağladılar fakat çok fazlasıyla haberinin yapılması, zirve fiyattan alımların yapılmasına da neden oldu ve neticede yine hüsranla sonuçlandı.
Tüm bunları söyledikten sonra sonuç olarak şunları söyleyebiliriz;
Herhangi bir finansal yatırım alanına girmiş iseniz risklerini ve psikolojik yönlerini kesinlikle araştırmanız gerekir. Özellikle de paranın dijital olduğu yani elle tutulur olmadığı bir alanda yatırım yapıyorsanız, psikolojinizi son derece iyi yönlendirmeniz ve her söylenen sözle hareket etmemeniz gerektiğini iyi bilmeniz gerekir.
