Kripto para piyasasında yatırım yapılırken sadece grafiklere ya da temel analiz konularına hakim olunarak işlem yapılmaz. Aynı zamanda karar verme psikolojisi de önemli bir etkendir.
Finans piyasasında yapılan birçok hatanın temelinde eksik bilgi olduğu gibi psikolojik etkenler de yer alıyor. Peki, yatırımcı psikolojisi nedir ve nasıl yönlendirilir? İşte finans yatırımı psikolojisi…
1. Risk ve Belirsizlik Durumlarında Karar Verme
Yatırımcıların finansal konularda yapacağı araştırmalar, yatırım kararları hususunda oldukça önemli bir konudur. Verilecek finansal kararlarda gelecekteki durumların bilinmemesinden dolayı ortaya risk ve belirsizlik kavramları çıkıyor.
Finans piyasasında karar verme konusundaki risk, ortaya çıkan sonuçların öngörülen olumlu ya da olumsuz faktörlerin sapma gösterme durumudur. Finansal risk ise oluşması beklenen getirilerin, gerçekleşen getirilerden sapması durumudur. Yatırımcıların karşı karşıya kaldığı bu risk durumu, mümkün olduğunca oluşan riskleri yönetme ve gerçekleşen olumsuz durumlara karşı zarar görmemeye çalışmalarını gerektirir.
2. Psikolojik Kararlar Verme
Finans yatırımcılarının karar verme psikolojisine baktığımızda, geleneksel finans piyasasında olduğu gibi yatırımcıların çoğunlukla gerçekçi kararlar veremedikleri gözlemleniyor.
Yatırımcıların finans konusunda yaptığı en büyük hatalardan biri yaşadığı durumların oluşturduğu ruh haline ve duygularının etkisine bağlı olarak karar mekanizmasını harekete geçirmeleridir. Yatırımcıların yaptığı bu hata onları ellerindekilerini kaybetmeye sevk eder.
Finansal yatırım yapmak, bünyesinde oldukça büyük riskler barındıran bir konudur. Bu nedenle yatırım yapmadan önce durup detaylıca bir araştırma yapmanız ve şartları değerlendirmeniz gerekir.
Bazı psikolojik faktörler, yatırım kararları konusundaki rasyonalitenin önüne geçebiliyor. Hele bir de finansal yatırımlar konusunda henüz bir farkındalığa sahip olmamış yeni ve küçük bir yatırımcıysanız, vereceğiniz kararlarda ani duygusal değişimler ve kararlar, üzerinizde oldukça yıkıcı nitelikte etkiler yaratabilir.
3. Aşırı Güven ve İyimserlik
Yatırımcıların kendilerine gereğinden fazla güven duyması ve oluşan risk faktörlerinin farkında olmaması, oldukça riskli olan bir durumdur. Finans yatırımcıları, başarı gücünü gözünde büyüterek yaşadığı kayıpları ve yanlış kararların getirdiği sonuçları genellikle dış faktörlere ya da anlık yaşadığı şanssızlığa bağlama eğilimi gösterirler. Kendilerine aşırı güven duyan finans yatırımcıları, bu güven sayesinde çok fazla yatırım yaparlar fakat bu durum psikolojik manipülasyonlarla çok fazla elverişli olan bir zeminde oluşur ve bu nedenle finans yatırımcıları bu koşullarda oldukça büyük risklerle karşı karşıya kalabilir.
Yatırımcılarda oluşan aşırı iyimserlik ise, kendilerine olan gereksiz güvenin sonucunda ortaya çıkar. Kişilerin yaşadığı kötü sonuçları kendine yakıştıramaması veya her zaman risk faktörleriyle diğer yatırımcıların karşılaşacağına inanmak, rasyonel karar verebilme yetisini kaybettirebilir.
4. Çıpalama Etkisi
Finans yatırımcılarının psikolojisini etkileyen bir diğer faktör de “çıpalama etkisi” dir. Çıpalama etkisi, yatırımcıların ilk zamanlar öğrendikleri bilgilerin dahilinde geleceğe yönelik fikirlerinin şekillenmesi ya da önyargının ortaya çıkmasını açıklamaktadır. İnsan zihni ilk öğrendiği bilgilerin sonrasında, alakasız bir konu hakkında da cevap verebilir. Kısaca zihin, ilk duyduğu bilgiye çıpa atacak ve sonrasında o kararlarının sonucunda öğrendiği bilgiler dahilinde devam edecektir.
Çıpalama etkisi, yatırımcıların psikolojik durumuna göre uyarlandığında, benzer durumlarla karşı karşıya gelmek kaçınılmazdır. Kişiler bir uzmandan hisse senedi fiyatlarına dair bir yorum duyduğunda, fiyatın ilgili rakamlar dahilinde değişeceğini düşünmek ve ona göre karar vermektedir.
5. Dış Etkenler ile Yatırım Kararı Alma
İnsanlar doğası gereği kulaktan kulağa gelen bilgilere ve bu bilgilerin etkilerine inanarak bilgiler dahilinde karar vererek yatırım yapmaya hazır olabiliyorlar ve bu kesinlikle doğru bir şey değildir. Bu nedenle kişilerin yatırım yapmak gibi riskli bir karar vermeden önce dış etkenler ile değil de kendi karar mekanizması üzerine ayrıntılı bir şekilde düşünmeli ve doğru yatırım kararları alabilmek için tek bir kaynakla yetinmemeleri gerekir.
