Kripto para cüzdanları, varlıklarınızı saklayabileceğiniz ve dilediğinizde erişim sağlayabileceğiniz donanımsal cihazlardır. Bu cüzdanları isteğe göre offline (çevrimdışı) ya da online (çevrimiçi) şeklinde saklayabilirsiniz.
Kripto para cüzdanı seçmeden önce cüzdanların güvenlik ve kontrol özelliklerini detaylıca incelemelisiniz. Kısa vadeli yatırım ve uzun vadeli yatırımlar için farklı cüzdan türlerini tercih etmeniz daha avantajlı olacaktır. Peki, kripto para cüzdanı nedir ve hangi kripto para cüzdanını seçmelisiniz?
Kripto Para Cüzdanı Nedir?
Kripto para cüzdanı, mevcut bakiyenizi block zincirinde (blockhain) saklamayı sağlayan dijital yazılımlardır. Kripto para cüzdanları, yatırımcıların transfer, alım satım ve daha birçok işlemi yapabilmelerini ve aynı zamanda mevcut varlıklarının kontrolünü sağlayan bir depolama aracıdır. Kişisel olarak oluşturduğunuz kripto para cüzdanı ile kripto para yatırımı yapabilir ve transfer işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. Kripto para sisteminde işlem yapabilmeniz için bir cüzdana sahip olmanız gerekir aksi taktirde işlem yapmanız mümkün olmaz.
Kripto para varlıklarınız aslında cüzdanınızın içinde değil, Blockhain zincirine kayıtlıdır. Yani ortak olarak kullanılan bu alanda işlem yapmanız için bir kimlik niteliğindedir. Online ya da offline olması bu durumu değiştirmez, neticede offline (soğuk cüzdan) sahibi olsanız da cüzdana atanan kod, blockhain tabanına kayıtlıdır. Kısacası, kripto para yatırımcılarının her birinin mutlak surette bir cüzdanı vardır.
Kripto Para Cüzdanı Nasıl Çalışır?
Onlarca yatırımcının kullandığı kripto para cüzdanları hakkında yanlış bilinen bir şey vardır. Bu da dijital cüzdanların ve geleneksel cüzdanların benzer tutulmasıdır. Kripto para cüzdanları, paranızı fiziksel olarak depolamaz. Fakat soğuk cüzdanların kullanımında fiziksel bir araç, cüzdanınızı yanınızda taşımanızı sağlayabilir.
Kripto Para Cüzdanı Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Coin transferi yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli husus, cüzdan kodunun doğru olmasıdır. 30 karakterden oluşan cüzdan kodları, harf ve rakamlardan oluştuğu için karmaşıktır. Bu transfer işlemini gerçekleştirmek isteyenin gözüne zor gelse de kesinlikle dikkat etmesi gereken bir husustur. Bilindiği gibi bankalar arasında para transferi sağlarken kullanılan IBAN numaralarının ya da hesap bilgilerinin yanlış olması durumunda bir şekilde dilekçe vererek paranın geri çekilmesi mümkündür. Ancak kripto para cüzdanlarının sahiplerinin kim olduğunu bulmak imkansız olduğu için coinlerin geri çekilmesi durumu söz konusu bile olamaz. Bu yüzden transfer işlemlerinde son derece dikkatli olmak gerekir.
Private key (cüzdan anatarı) oluşturduktan sonra kesinlikle ayrıca bir yere kaydedilmesi gerekir. Kripto para piyasanın ilk gününden bu yana çok sayıda kişi, cüzdan kodunu kaydetmediği için ya da kaybettiği için mal varlığından olmuştur. Bu yüzden cüzdan kodu aldığınızda seçe platforma güvenmekle kalmayın, ayrıca bir kâğıda mutlaka kaydedin. Cüzdan adresinizi kaybettiğinizde ya da unuttuğunuzda arada herhangi bir aracı olmaması nedeniyle tüm erişiminizi kaybeder ve tekrar erişim sağlayamazsınız. Bu nedenle cüzdan adreslerinizi güvenilir bir ortamda tutmak çok önemlidir.
Kripto Para Cüzdan Türleri Nelerdir?
- Yazılım cüzdanlar (Dijital Cüzdan)
- Masaüstü cüzdanlar
- Donanım cüzdanlar
- Web Cüzdanlar
- Kâğıt cüzdanlar
1. Yazılım Cüzdan Nedir?
Kripto para alım satım işlemlerinde kullanılan yazılım cüzdan, paranızın varlığını ispat edebileceğiniz ve işlem yaparken kolaylıkla işlem yapmanızı sağlayan dijital bir cüzdandır. Diğer cüzdanlarda olduğu gibi dijital cüzdanlarda da özel kodlar bulunmaktadır. Yani cüzdan kodu, kişiye özeldir ve değiştirilemez.
2. Mobil Cüzdan Nedir?
Kripto para yatırımcılarının sık kullandıkları cüzdan tiplerinden biri olan mobil cihazlar, masaüstü cüzdanlara benzer bir mantık ile çalışır. Ancak mobil olmasından da anlaşılacağı üzere bu cüzdanlar, akıllı telefon ya da mobil cihazlarla çalışırlar. QR kodu aracılığı ile para transferi sağlayan bu cüzdanlara örnek vermek gerekirse Trust Wallet (Binance uygulaması) örnek verilebilir. Masaüstü cüzdanları gibi online çalışan mobil cüzdanların güvenli kullanılabilmesi için cüzdan kodunun çalınmasına ya da kaybolması ihtimaline karşı ek olarak başka bir yere kaydedilmesi gerekir.
3. Masaüstü Cüzdan Nedir?
Masaüstü cüzdanlar, kısaca bilgisayarınıza program indirerek kullanabildiğiniz bir cüzdan türüdür. Herhangi bir bilgisayara yükleyerek kullanabileceğiniz masaüstü cüzdanlara, yalnızca program indirdiğiniz bilgisayar üzerinden erişim sağlayabilirsiniz. Masaüstü cüzdanlar güvenlidir fakat bilgisayarınızın üçüncü kişiler tarafından saldırıya uğraması ya da virüs bulaşması sonucunda tüm mevcut bakiyenizi kaybetme riskiniz de vardır. Buna ek olarak masaüstü cüzdan oluşturulduğunda bilgisayarın sabit diskine "wallet.dat" adında bir dosya eklenir. Bu dosya, masaüstü cüzdanınıza erişmenizi sağlayan özel bir dosyadır.
Masaüstü cüzdan oluşturulduğunda şifrelenirse, her transfer ya da alım-satım işleminde şifrenin girilmesi gerekir. Aslında güvenilir kripto para cüzdan türlerinden biri olsa da kaybolma ya da şifre unutma gibi durumlar karşısında çok da güvenilir olmadığını belirtmek, buna ek olarak güvenilir hale getirmek için şifrenin mutlaka başka bir yere kaydedilmesi gerektiğini söylemek gerekir. Ancak bilgisayara özel kaydedildiği için bilgisayarınızın çalınması ya da bozulması durumunda tüm mal varlığınızı kaybedebilirsiniz.
4. Donanım Cüzdan Nedir?
Donanım cüzdanlar, fiziksel araçlar ile saklanabilen offline (çevrimdışı) bir cüzdandır. Bir USB aracılığıyla kullanılabilen donanım cüzdanlar, yatırımcıların yaptığı işlemleri online ortamda gerçekleştiriyor. Fakat mevcut bakiyenizi çevrimdışı ve online ortamdan uzak bir şekilde depolayarak saldırılara ve virüs bulaşma ihtimaline karşı açık hedef haline gelmenize engel olur.
Donanım cüzdanlar, şifreleme ile korunan cüzdanlardır. Bu da cüzdanınızı saklı tuttuğunuz fiziksel aracı kaybettiğiniz ya da çaldırdığınızda cüzdanınıza erişmelerinin çok zor olduğunu gösteriyor. Çünkü fiziksel aracınızın şifresi çözülmeden erişim sağlanabilmesi mümkün değildir. Bunun yanı sıra donanım cüzdanınızı çaldırdığınızda daha önceden belirlediğiniz kelime grupları ile farklı bir donanım cüzdanınıza verilerinizi aktararak yeniden erişim sağlayabilirsiniz. Kurtarılabilme özelliğine sahip donanım cüzdanlar, diğer cüzdanlara göre erişim ve güvenlik açısından daha avantajlıdır.
5. Web Cüzdanlar
Web cüzdanlar, kripto para sistemine özel olarak kurulan web siteleri (borsa platformları) üzerinden erişim sağlayabildiğiniz cüzdandır. Web cüzdan kullanımı, tüm kontrolü siteye verdiğiniz anlamına gelir. Web cüzdan kullandığınızda varlıklarınızın verileri web sitesinde olmaz. Web siteleri, Blockhain sistemi ile kullanıcılar arasında bir “ara yüz” görevi görür.
Web cüzdanlarda yapılan dolandırıcılığın en yaygın yöntemi, sahte web siteleri kurulmasıdır. Genellikle kripto para dolandırıcılarının başvurdukları yöntemlerden olan bu yöntemde, popüler bir borsa platformunun domaini (alan adı) taklit edilerek oluşturulur. Buna ek olarak web cüzdanlarını riske atan durumlardan biri de borsa sitesine yapılan saldırılardır. Bugüne kadar çok sayıda yaşanan bu tip vakalar sonucunda yatırımcıların mal varlıklarını kaybettikleri bilinmektedir.
Hangi Kripto Para Cüzdanını Seçmelisiniz?
Kripto para piyasasında mal varlığınızı saklı tutabileceğiniz birçok cüzdan türü vardır. Hangi cüzdanı kullanacağınıza ve hangi cüzdan ile işlem gerçekleştireceğinize karar vermeden önce cüzdanın güvenlik ve kontrol özelliklerini detaylıca incelemelisiniz.
Hangi kripto para cüzdanını seçeceğiniz, detaylıca araştırılması gereken bir konudur. Çünkü seçtiğiniz cüzdan yeterince güvenli değilse içinde bulunan tüm varlığınızı kaybedebilirsiniz. Fakat yazımızda bahsedeceğimiz özelliklere dikkat ederek bu kafa karışıklığının önüne geçebilir ve daha güvenli bir kripto para cüzdan sahibi olabilirsiniz. Peki, kripto para cüzdanı seçerken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
- Cüzdan seçerken çoklu imza avantajı sağlayıp sağlamadığına mutlaka bakılmalı.
- Hangi platformda işlem gördüğüne bakılmalı ve o platformların güvenilir olup olmadığı detaylıca araştırılmalı.
- Kripto para cüzdanı seçerken açık kaynak koduna sahip olup olmadığına bakılmalı.
- Desteklediği kripto para birimlerine dikkat edilmeli.
- Kullanmayı tercih edeceğiniz cüzdan birçok altcoin üzerinden işlem yapma özelliğine sahipse, her coin için farklı cüzdan kullanımına ihtiyaç yoktur. Eğer tercih ettiğiniz cüzdanlar birden fazla coin ile ilgilensin istiyorsanız şu cüzdanları tercih edebilirsiniz: Bread, Atomic, Jaxx, Exodus wallet.
- Sadece Bitcoin (BTC) cüzdanı kullanmayı tercih eden yatırımcılar için ise, Electrum, blockhain-info, Mycelium cüzdanlarına göz atabilirler.
- Kripto para piyasasına yeni yeni atılmaya başlamışsanız ve ilk defa bir cüzdan sahibi olacaksanız, Copay ve Bread wallet cüzdanları kolaylık bakımından elverişlidir. Fakat daha deneyimli bir kripto para kullanıcısı iseniz de Armory ve Mycelium da tercihleriniz arasında yer alabilir.
Soğuk Cüzdan mı, Sıcak Cüzdan mı Daha Güvenlidir?
Kripto para alım-satım ve transfer işlemlerinde kullanılan soğuk ve sıcak cüzdanların kendilerine özel bazı faydaları ve bazı riskleri bulunuyor. Sıcak cüzdanlar, daha kolay ve daha hızlı bir kullanıma sahip olmasından kaynaklı yatırımcıların yaptığı anlık işlemler için daha uygunken, soğuk cüzdanların kullanımı daha zordur ve soğuk cüzdanlar, anlık yapılan işlemler için pek uygun bir saklama yöntemi değildir.
Soğuk cüzdanlar, online ortamda kullanılmayan bir cüzdan türü olması nedeniyle ve yapılacak her türlü işlemde fiziksel onay verilmesi gerektiğinden sıcak cüzdanlara kıyasla kullanılması daha güvenlidir. Soğuk cüzdanlar, tüm bu özelliklerin yanı sıra internete bağlı bir cihaz ile kullanıldığında açık hedef haline geliyor olsa bile sıcak cüzdanlara göre daha yüksek bir güvenlik önlemi sağlar.
Soğuk cüzdan kullanımında cüzdan sahiplerinin, internete bağlı olan bir cihaz kullanmasına gerek kalmaz. Soğuk cüzdan kullanıcılarının internet ortamında kullanamayacakları sebebiyle, saklayabilmesi için fiziksel bir araca sahip olması gerekir. Soğuk cüzdan kullanımı, sıcak cüzdan kullanımına göre daha güvenlidir. Çünkü soğuk cüzdanlar, online ortamdan uzak olması nedeniyle siber saldırıların etkisi altında bulunmaz. Bu durum da yatırımcıları çevrimiçi siber saldırı girişimlerine karşı daha korunaklı hale getirir.
Soğuk cüzdan kullanımı aynı zamanda soğuk depolama olarak da adlandırılır ve genellikle uzun vadeli yatırım yapan kullanıcılar ya da “HODLer” lar için daha kullanışlıdır.
