Kripto Para Piyasasında En Sık Kullanılan Terimler ve Anlamları
Kripto para terimleri, her yatırımcının bilmesi gereken terimlerdir. Alım ve satımlarda gerek kendi stratejinizi oluşturmak gerekse de yatırım tavsiyesi alırken söylenenlerin ne anlama geldiğini anlamak ve buna göre pozisyonunuzu belirlemek için kripto para terimleri sözlüğünü bilmeniz gerekir. Biz de bu yazımızda, kripto paralarda en çok kullanılan terimleri ve ne anlama geldiklerini sizler için derledik.
Adress
Kripto para ağında ödeme yapmak ya da ödeme almak için her kripto paranın verdiği özel cüzdan adresidir. Bu cüzdan kodları alfanumerik olup her biri diğerinden farklıdır. Adress, transfer işlemlerinde ve alımlarda kullanılan özel bir kod olduğu için kesinlikle doğru yazıldığından emin olunması gerekir. Bir nevi banka IBAN numarası ile aynı görevi görse de IBAN numarasının kime ait olduğu bilinir ancak Kripto para cüzdan adresinin kime ait olduğu, sadece sahibi tarafından bilinir.
Örnek Adres: 14QZKSsu1ZwyYmguL54RQGaGiAQN4RioHj
Altcoin
Altcoin, Bitcoin’in (BTC) piyasaya sürülmesinden sonra Ethereum Tokeninin de Blockhain teknolojisini kullanarak oluşturulmasından sonra Bitcoin’den ya da diğer kripto paralardan ayrılarak kurulan ya da sıfırdan kurulan diğer kripto paralardır. Litecoin, ADA coin, XRP ve diğer tüm kripto paraların ortak adı “altcoin”dir.
Anti Money Laundering (AML)
Tüm finans piyasalarında yasal olarak kurulduğu görünen ancak hiçbir yasallığı olmayan ve tamamen kara para aklamak için kurulan sistemleri engellemek için kullanılan terimdir. Türkiye’de MASAK, kara para aklama ile mücadele için kurulmuştur.
Arbitraj
Piyasalarda yer alan kripto paralar, altın, gümüş, petrol ve diğer tüm emtiaların A borsasından alınıp eş zamanlı olarak B borsasına aktarılmasıdır. Buradaki amaç, düşük fiyatlı bir borsadan alıp yüksek fiyatlı bir borsaya aktararak aktarımda kazanç elde etmektir.
ASIC
Genel anlamı, tek bir görevi yapmak için tasarlanmış silikon çiptir. Kripto para piyasasında Bitcoin, Litecoin ve BTC türevindeki geleneksel kripto paraların madenciliğinde kullanılan; yüksek enerji tüketen özel tasarımlı cihazlardır. Bitcoinlerin çıkarılmasındaki SHA-256 karma sorunlarını işlemek için tasarlanmıştır.
ASIC Miner
Bitcoin madenciliği, yüksek elekrtik enerjisi isteyen bir işlemdir. ASIC Miner ise düşük elektrik tüketimi ile yüksek üretim gücüne sahip ASIC çip içeren ekipmanlara verilen isimdir.
Bitcoin (BTC)
Kripto paraların ilki olan Bitcoin, kısaltılışı BTC’dir. Sembolü ise ฿ şeklindedir.
Bitcoin Investment Trust
Yatırımcıların Bitcoin’lerini güvenli bir şekilde saklamasına yarayan Bitcoin Investment Trust, bu işlemleri teknolojik bir protokol kullanarak sağlar. Fona dahil olan yatırımcılar dijital paralarını saklamak zorunda kalmadan ve satın alma işlemi yapmadan Bitcoin yatırımına bir yol sağlar.
Block
Blockchain teknolojisinde bekleyen birçok işlemi onaylayan ve içerek kayıt defteridir. Ortalam her blok 10 dakikada bir oluşur (bu süre bazen değişkenlik gösterebilir).
Block Reward
Oluşturulan blok başına madencilere verilen ödüle denir. Bitcoin, 2009 yılında yapılan yarılamadan sonra blok başına ödülü 50 dolardan 25 dolara düşürmüş, sonraki yarılanmalardan sonra 2020 Mayıs ayından sonra blok başına verilen ödül 6,25 BTC’ye düştü.
Blockhain
Blockhain, herhangi bir merkezi otoriteye bağlı olmayan, verilerin dağıtık ağ üzerinde saklandığı kayıt teknolojisine verilen isimdir. Bitcoin, Litecoin, Ethereum ve diğer tüm kripto paralar, Blockhain teknolojisini kullanırlar.
CPU
Bitcoin madenciliğinin yapıldığı ilk dönemlerde kullanılan CPU, bilgisayar işlemcisine verilen isimdir. Ancak kazım gücü zorlaştırıldığı için artık CPU, Bitcoin üretiminde kullanılamamaktadır. Buna karşı bazı yeni kripto paraların madenciliğinde kullanılmaya devam etmektedir.
Exchange
Kripto paraların takas edildiği, satın alındığı ve transfer edildiği markete verilen isimdir. Bitcoin ile diğer kripto paraların takası ya da USDT ile kripto para alınıp satılabildiği yere verilen isimdir.
Fork
Blok zincirinde yer alan bir kripto paradan ayrılarak yeni bir kripto para birimi oluşturulmasına fork denir. Bitcoin’den ayrılarak yeni bir ağ kuran litecoin, Bitcoin Cash, Bitcoin Gold gibi kripto paralar, BTC’den fork yoluyla ayrılmıştır.
GPU
Bilgisayarlarda yer alan ekran kartlarına verilen isimdir. GPU, modern bilgisayar oyunu grafiklerindeki milyonlarca çokgeni işlemek için gereken karmaşık matematiksel işlemleri çözmeye yarar. Aynı zamanda Ethereum madenciliği yapmak için özel olarak tasarlanmış ve “Rig” adı verilen sistem ile daha fazla blok kazmayı sağlayan GPU’lar vardır.
Market Order
Kripto para alım satımında borsada alım veya satım için verilen her bir emirdir. Kripto para borsasında anlık satım işlemleri için piyasanın hareketlenmesini beklemek yerine anlık fiyattan satış emri verir.
Mining
Bitcoin, Ethereum, Litecoin, Bitcoin Cash ve diğer geleneksel madencilik yöntemi ile kazım yapılmasına mining (madencilik) denir.
Private Key
Kişiye özel ve işlem yapmak için kullanılan gizli sayısal anahtardır. Bu anahtar kişiye özel olduğu için paylaşılmaması gerekir. Örneğin Binance kullanıcı adı ve şifrenizi kimseyle paylaşmamanız gerekir.
Proof of Stake (PoS)
Türkçe karşılığı “hisse kanıtı” anlamına gelir. PoS algoritması ile çalışan kripto paraların stake (kilitleme) işleminin yapılarak uzun vadede bekletilmesidir. (hisse kanıtı).
Proof of Work (PoW)
Bitcoin, Ethereum, Litecoin gibi geleneksel kripto paraların üretilmesi için kullanılan algoritma PoS algoritmasıdır. Türkçe karşılığı “iş kanıtı” anlamına gelmektedir.
Public Key
Kripto para cüzdan adresini ifade eder. Herkesle paylaşılabilen bir IBAN numarası olarak düşünülebilir.
Satoshi
Bitcoin’in milyonda birine verilen isimdir. 0.0000001 BTC 1 satohsidir.
Satoshi Nakamoto
2008’de Bitcoin projesini hayata geçiren kişi, grup ya da şirketin atıdır. Satohsi Nakamoto 2010 yılında yeni projelere atılmak için Bitcoin’den çekildiğini açıklamıştı.
Volatil
Finansal varlıkların ekonomik olarak bağlı olduğu platformlarda aşırı dalgalanmaya müsait olduğu anlamına gelir. Yani sürekli fiyatların yükselip düşmesi anlamındadır.
Wallet
Kripto paraları taşımak ve depolamak için kullanılan cüzdana verilen isimdir. Soğuk cüzdan (UBS gibi taşınabilen cüzdanlar), sıcak cüzdanlar (borsalarda kullanıma açık cüzdanlar) ve mobil cüzdanlar gibi farklı walletler bulunmaktadır.
NFT
NFT, 2017 yılında blockhain teknolojisi kullanılarak reel değerlerin dijital varlıklara dönüştürülerek satılan projeler verilen isimdir.
DeFİ
DeFi, merkezi olmayan finansal araçlar ile geleneksel bankacılık işlemlerini birleştirilerek geleneksel finansal işlemlerin güvenilir ve otoriter yapıya bağlı olmasını engelleyen sistemdir. Bitcoin de bir DeFi projesi olarak kabul edilse bile DeFi, kredi, çek ve diğer tüm geleneksel varlıkları içeren bir sistemdir.
