COVID-19: Maske Takmak Virüsten Korur mu?

COVID-19: Maske Takmak Virüsten Korur mu?

SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu koronavirüs pandemisi, 200'den fazla ülkede 3 milyonu aşkın vaka sayısıyla her geçen gün yayılmaya devam ediyor. İlk olarak Aralık 2019'da Çin'de baş gösteren coronavirüs, hızla diğer çevre ülkelere de sıçrayarak tüm dünyayı etkisi altına almıştır. Avrupa ülkelerinde yoğun bir şekilde görülen bu virüs, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı kapsamında alınan önlemler sayesinde yayılım oranı diğer ülkelere oranla oldukça düşüktür. İlk etapta salgın olarak başlayan ancak 11 Mart 2020 tarihinde WHO (Dünya Sağlık Örgütü) tarafından pandemi ilan edilen COVID-19'dan korunmak için maske kullanılmalı mı? Uzunca bir süredir araştırılan bu konu, vatandaşlarda maske takmak koronavirüs salgınından korur mu? sorusunu da beraberinde getirmektedir. 

Koronavirüs enfeksiyonunun genellikle solunum yoluna bağlı olarak hapşırma, öksürme, konuşma hatta nefes almayla dahi kolayca bulaşabildiğini söylemiştik. Koronavirüs hastalığına yakalanan bireylerin tükürüklerinde milyonlarca mikrop bulunmaktadır. Bu bireyler öksürdüğünde veya hapşırdığında hatta  konuştuğunda kolayca mikrop yayabilmektedir. Tüm bunların yanında koronavirüs enfeksiyonuna yakalanan hastalar yalnızca nefes aldıklarında dahi havaya mikroplarla dolu damlacıklar yaymaktadır. Yapılan araştırmalar enfeksiyona sahip bir kişinin hapşırması sonucunda havaya kırk bin damlacık yayabildiğini göstermektedir. Bu damlalar belirli yüzey ve nesnelere düşebileceği gibi bir başka insanın gözüne, ağzına veya burnuna kolaylıkla sızabilmektedir. Bu da virüsün insanlara ne kadar kolay enfekte olduğunu göstermektedir. Bu sebeple maske kullanımı koronavirüs enfeksiyonuna karşı alınabilecek en önemli önlemlerdendir.

Koronavirüse karşı alınan önlemler kapsamında toplu taşıma araçları, marketler, eczaneler, hastaneler kısacası sokağa çıktığınız her dakika maskelerinizi takmanız hem kendi sağlığınız hemde ülke sağlığı açısından son derece büyük bir önem taşımaktadır. Öte yandan maskeleri takmadan önce ellerinizin temiz olduğundan emin olunuz. Sonra maskeyi burnunuzu ve ağzınızı iyice kapatacak şekilde geçiriniz. Maskeyi taktıktan sonra yüzünüze dokunmayın ve maske ıslandığında derhal çöpe atın. 

Ne zaman maske takmalısınız?

Sağlık Bakanlığı başta olmak üzere birçok kurum ve kuruluşun ülkemizde koronavirüse karşı aldığı önlemlerden bir tanesi de maske kullanımı olarak karşımıza çıkıyor. İlk zamanlar seyrek şekilde kullanılan maskeler, şimdilerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da talimatıyla pazar yerleri, marketler ve toplu taşıma gibi insanların yoğun bir şekilde bulunduğu alanlarda takılması zorunlu hale gelmiştir. Tüm bunların yanında vatandaşlar PTT veya eczaneler aracılığıyla haftalık 5 adet ücretsiz maske alma hakkı tanınmıştır. 

• Sağlıklıysanız, yalnızca yeni koronavirüs (COVID-19) enfeksiyonu şüphesi olan bir kişiyle ilgileniyorsanız maske takmanız gerekmektedir. 
• Öksürük veya hapşırık gibi durumlara sahipseniz muhakkak maske takmalısınız.
• Toplu taşıma araçlarını kullanacağınız da maske takmalısınız.
• Market, eczane veya hastane gibi ortak alanlara çıktığınızda kesinlikle maske takmalısınız.
• Dışarı maske takmadan çıkmamalısınız.
• Maskeler sadece alkol bazlı dezenfektan veya sabun ve su ile sık sık yapılan el temizliğiyle birlikte kullanıldığında etkili olacaktır.
• Maske takarsanız, nasıl kullanılacağını bilmeli ve uygun şekilde imha etmelisiniz.

Bir maske nasıl takılır, kullanılır, çıkarılır ve atılır?

Sağlık Bakanlığı, yeni koronavirüs (COVID-19) enfeksiyonuna karşı bireylerin tıbbi maske kullanımı konusunda bilgilendirmeler paylaşmıştı. Maskenin nasıl doğru kullanıldığını anlatan Sağlık Bakanlığı her birey için şunları önermektedir:

• Maskeyi takmadan önce, ellerinizi alkol bazlı dezenfektan ile temizleyin veya sabun ve su ile yıkayın.
• Ağız ve burnu maske ile örtün ve yüzünüzle maske arasında boşluk olmadığından emin olun.
• Maskeyi kullanırken maskeye dokunmaktan kaçının; maskenize dokunursanız, ellerinizi alkol bazlı dezenfektanla veya sabun ve su ile temizleyin.
• Maskeyi nemli olduğu anda yenisiyle değiştirin ve tek kullanımlık maskeleri tekrar kullanmayın.
• Maskeyi arkadan çıkarın (maskenin önüne dokunmayın); derhal kapalı bir çöp kutusuna atın; ellerinizi alkol bazlı dezenfektanla temizleyin veya sabun ve su ile yıkayın.

Cerrahi maske (tıbbi maske) nedir?

Cerrahi maske olarak da bilinen tıbbi maskeler, minimum üç katman sentetik dokusuz malzemeden yapılmaktadır. Farklı kalınlıklarda ve boyutlarda üretilen bu maskeler, çeşitli sıvı direncine ve iki filtrasyon seviyesine sahiptir. Bu tıbbi maskeler tükürük veya solunum damlacıklarının başkalarına transferini azaltmaktadır ayrıca, maske takan kişinin ağzına ve burnuna olası virüs ve mikropların girme olasılığı daha düşüktür. Adından da anlaşıldığı üzere esas olarak cerrahi işlemlerde sağlık çalışanları tarafından kullanılan cerrahi maskeler, aynı zamanda solunum yolu hastalığı olan kişilerin (grip, tüberküloz, koronavirüs vb.) hastalığı bir başkasına bulaştırmasını önlemek için de kullanılmaktadır.

Ülkemizde koronavirüsle mücadele kapsamında ücretsiz olarak dağıtılan maskeler,TSE-EN 14236 standardına göre üretilerek CE belgesi almış maskeler olarak adlandırılmaktadır. Ameliyathanelerde ve benzer özelliklere sahip diğer tıbbi ortamlardaki cerrahi işlemler sırasında enfeksiyon etkenlerinin personelden hastalara ve hastalardan personele bulaşmasını sınırlamak amacıyla tasarlanmış maskeler olup, cerrahi maskeler olarak 2 yada 3 katlı olarak kağıt veya kumaştan üretilmişlerdir.

Solunum maskesi nedir?

FFP2, FFP3, N95, N99 gibi farklı performans seviyelerine sahip solunum maskeleri özel ortamlarda ve alanlarda COVID-19 hastalarına bakım sağlayan sağlık çalışanları için tasarlanmıştır tıbbi bir prosedüre sahiptir. Bu maskeler özellikle enfekte bireylerle iç içe olan sağlık çalışanlarını havadaki normal damlacıklardan daha küçük parçacıklara karşı korumaktadır.  Sağlık görevlileri, solunum cihazının kullanıcının yüzüne sıkıca kapatıldığından ve doğru şekilde takıldığından emin olmak için bir solunum cihazı kullanmadan önce uygun test edilmelidir. 

Çevredeki küçük partiküllerin, bakteri veya virüslerin en az %95’ini tutabilem gücüne sahip olan bu maskeler, yukarıda da belirttiğimiz gibi esas olarak sağlık çalışanları tarafından özel durumlarda kullanılmak için üretilmektedir. Koronavirüs (COVID-19) gibi yüksek bulaşıcı hastalığı olan bireylerin muayenesi, kalp masajı, yoğun bakım tedavileri gibi yüksek riskli işlemler için sağlık çalışanları bu tür maske kullanmaktadır. 

Not: Hasta olan bireylerin hastalığı başkalarına bulaştırmaması amacıyla, solunum maskesi kullanılmaz. Hasta bireylerin bulaştırıcılığını engellemek için cerrahi maske yeterlidir.

Tıbbi olmayan maskeler nelerdir?

Tıbbi olmayan maskeler genellikle nefes alabilen kumaşlardan yapılmış ev yapımı veya ticari olarak temin edilebilen maskelerdir. Çok sayıda farklı tasarıma sahip olan kumaş maskeler, genellikle yıkanıp yeniden kullanılabilmektedir. Yeni tip tıbbi olmayan maskelerin içerisine cerrahi maske yerleştirmek için farklı bir bölme bulunmaktadır. Bu bölme içerisine tıbbi maskenizi, yerleştirerek kullanabilirsiniz. 

Tüm bunların  yanında tıbbi olmayan maskelerin bireyleri doğrudan virüse karşı koruduğuna dair herhangi bir kanıt bulunmamaktadır. Bu sebeple tıbbi olmayan maskelerin içerisine cerrahi maska takarak kullanmanız gerekmektedir. Bazı ülkeler tarafından yoğun bir şekilde kullanılan bez maskeler, bireyleri semptomik veya asemptomik taşıyıcılara karşı korunmasına yardımcı olduğu söylenmektedir. 

Önerilen İçerik: Koronavirüsü Önlemenin İpuçları

Neoldu.com