Rumeli Hisarı Tarihi, Özellikleri ve Yapılış Hikayesi
Rumeli Hisarı Hakkında Bilgi
Rumeli Hisarı, Boğaziçi'de bulunduğu semte ismini veren Sarıyer ilçesinde yer alan, Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul'un fethinden önce Anadolu Hisarı'nın tam karşısına inşa ettirilmiştir. Hisar, boğazın kuzeyinden gelebilecek saldırıları engellemek amacıyla yaptırılmıştır.
İşte tüm ihtişamıyla İstanbul Boğazı'nı süsleyen Rumeli Hisarı hakkında bilgiler;
Rumeli Hisarı Tarihi
Rumeli Hisarı'nın adı Fatih vakfiyelerinde Kulle-i Cedide; Neşri tarihinde Yenice Hisar; Kemalpaşazade, Aşıkpaşazade ve Nişancı tarihlerinde Boğazkesen Hisarı olarak geçmektedir. Deniz güvenliğini sağlamak için en dar noktadadır. Rumelihisarı, karşı kıyıdaki daha erken tarihli bir Türk kalesinin karşısında, İstanbul’u kuşatma sırasında Karadeniz’den gelebilecek yardım ve takviyeleri önlemek amacı ile, şehir kuşatmasından önce inşa edilmiştir ve 1452’de 4 ay gibi inanılmaz kısa bir sürede tamamlanmıştır.
Dönemin genç Osmanlı Sultanı İstanbul’u almaya karar verdiğinde kuşatmadan önce bazı tedbirler almıştı. Boğazdan geçen gemiler kontrol altına alınmadıkça fetih güç bir mesele olarak kalacaktı. Bunun için Boğaz’ı kontrol altına alacak bir kale yaptırma fikri ortaya atıldı. 1451 yazı sonunda Karaman Seferinden dönen Sultan Mehmed Han Anadolu Hisarı bölgesinden karşıya geçerken, Boğaziçi’nin durumunu çok dikkatli incelemişti. O zamanki topların tesirli oldukları mesafelerin ve atılan güllelerin kifayetsizliği sebebiyle, daha önce yapılmış olan Anadolu Hisarı, Karadeniz’den gelen gemileri kontrol altına almaya yetmiyordu. Bu sebepten, İstanbul fethine hazırlanmak ve Boğaz’a hakim olmak düşüncesiyle planları bizzat Sultan Mehmed Han tarafından yapılan kalenin inşaatına Mart 1452’de başlandı.
15 Nisan 1452 günü temel atılarak büyük hızla kalenin inşasına başlandı. İş bölümü, çalışma gayretinin bütünüyle ortaya döküldüğü kale yapımında beş ila altı bin işçi ve usta çalışmıştır. İnşaat gayretli çalışmaların sonunda Ağustos ayı içinde bitirildi. 1509’daki İstanbul zelzelesinden büyük zarar gören hisar, çok kısa zamanda tamir edildi. 1746’da yangın geçiren hisar, Üçüncü Selim Han (1789-1807) zamanında son olarak tamir edildi. Fatih Sultan Mehmed Han'ın bizzat Boğazkesen adını verdiği Hisar’a, Yenihisar, Yenicehisar, Yenikale, Nikhisar (Güzelhisar), Başkesen adları da verildi. Fakat zamanla bulunduğu yerden dolayı Rumeli Hisarı adı diğerlerini unutturdu.
Rumeli Hisarı Mimari Özellikleri
Rumeli Hisarı'nın yapımda kullanılan keresteler İznik ve Karadeniz Ereğlisinden, taşlar ve kireç Anadolu'nun değişik yerlerinden ve çevredeki harap Bizans yapılarından temin edilmiştir. Mimar E. H. Ayverdiye göre hisarın yapımında yaklaşık olarak 300 usta, 700-800 işçi, 200 arabacı, kayıkçı, nakliyeci ve diğer tayfa çalışmıştır. 60,000 metrekare alanı kapsayan eserin kargir hacmi yaklaşık 57,700 metreküptür. Hisarın büyük kuleleri birleştiren çevirme duvarlarının kuzeyden güneye uzunluğu 250 metre, doğudan batıya uzunluğu ise 125 metredir. Dağ Kapısı, Dizdar Kapısı, Hisarpeçe Kapısı ve Sel Kapısı olmak üzere 4 ana ve Mezarlık Kapısı adlı bir tali kapısı vardır.
Güneye bakan kulenin yakınında, cephane ve erzak mahzenlerine giden yolların ucunda, 2 gizli kapısı da bulunmaktadır. Rumeli Hisarı'nın Saruca Paşa, Halil Paşa ve Zağanos Paşa adlarında üç büyük ve Küçük Zağanos Paşa ile 13 adet irili ufaklı burcu bulunmaktadır. Zemin katları ile birlikte Saruca Paşa ve Halil Paşa kuleleri 9 katlı, Zağanos Paşa Kulesi ise 8 katlıdır. Saruca Paşa Kulesinin çapı 23,30 metre, duvar kalınlığı 7 metre, yüksekliği ise 28 metredir. Zağanos Paşa Kulesinin çapı 26,70 metre, duvar kalınlığı 5,70 metre, yüksekliği ise 21 metredir. Halil Paşa Kulesinin çapı 23,30 metre, duvar kalınlığı 6,5 metre ve yüksekliği de 22 metredir. Rumeli Hisarı bugün müze ve açık hava tiyatrosu olarak kullanılmaktadır. Hisarda açık teşhir yapılmakta, sergi salonu bulunmamaktadır. Toplar, gülleler ve Haliç'i kapattığı söylenen zincirin bir parçasından oluşan eserler, bahçede sergilenmektedir.
Rumeli Hisarı'na Nasıl Gidilir?
Rumeli Hisarı İstanbul'un Sarıyer ilçesinde bulunmaktadır ve kuş bakışı Fatih Sultan Mehmet köprüsünün altındadır. Rumeli Hisarı'na gitmek için aşağıdaki alternatifleri kullanabilirsiniz.
Anadolu yakasından gelenler için; Kadıköy Rıhtım'dan Beşiktaş vapuruna binip Beşiktaş'ta Ortaköy yönüne giden Bahçeşehir Üniversitesi durağından 22, 22RE, 25E, 40, 40T, 42T numaralı otobüslerden herhangi birine binip Rumeli Hisarı durağında inerek Rumeli Hisarı'na ulaşabilirsiniz. Veya, Kartal, Pendik, Tuzla, Maltepe taraflarından geliyorsanız Kadıköy-Kartal metrosuyla Kadıköy'e gelip Rıhtım'dan Beşiktaş vapuruna binip Beşiktaş'ta Ortaköy yönüne giden Bahçeşehir Üniversitesi durağından 22, 22RE, 25E, 40, 40T, 42T numaralı otobüslerden herhangi birine binip Rumeli Hisarı durağında inerek Rumeli Hisarına ulaşabilirsiniz.
Avrupa yakasından gelenler için; Büyükçekmece, Beylikdüzü, Avcılar, Küçükçekmece, Mecidiyeköy taraflarından geliyorsanız herhangi bir Metrobüs istasyonundan metrobüse binerek Zincirlikuyu'ya geldikten sonra Beşiktaş çıkışından çıkarak önünüzdeki otobüs durağından geçen herhangi bir otobüse binerek Barbaros Bulvarından aşağıya inip Beşiktaş Meydan durağında indikten sonra Ortaköy yönüne giden Bahçeşehir Üniversitesi durağından 22, 22RE, 25E, 40, 40T, 42T numaralı otobüslerden herhangi birine binip Rumeli Hisarı durağında inerek Rumeli Hisarına ulaşabilirsiniz.
