Rüya ile Amel Arasındaki İlişki, Rüya ile Amel Edilir mi?

İnsanlığın var oluşundan beri rüyalar önem kazanmış, insanlar gördükleri rüyaların anlamını merak ermişlerdir. Rüyaların sadece geçmişe bağlı olmadığı, gelecek hakkında da bilgiler verildiği inancı da vardır. Neredeyse her gün gördüğümüz rüyaların yorumlarını internetten aratır, bu konuda bilgi sahibi olan büyüklerimize bu rüyanın ne anlam içerdiğini sorarız.

Görülen rüyaların amel boyutunun ne olduğunu, görülen rüyalarla amel edilir mi şeklindeki kafamızı karıştıran sorulara cevap bulmaya çalışacağız. İşte rüya ve amel arasındaki ilişki hakkındaki her şey.

Rüya Nedir, Rüya Çeşitleri Nelerdir?

Rüyaların bizler üzerindeki etkisi oldukça fazladır, hatta öyle ki bazı insanlar gördükleri rüyalarla hareket ederler. Sizlere rüyanın kısaca ne olduğunu açıklayarak, gördüğünüz rüyaların amel boyutunu açıklamaya çalışacağız.

Rüya kelimesi Arapça’dan dilimize giren bir kelimedir. Rüya, Ra-Ye fiil kökünden gelmiş, uykuda bir şey görmek anlamına gelir. Rüya bir çok ilim insanın tarafından tanımı yapılmış, açıklanmaya çalışılmıştır. Örnek verecek olursak İbn-i Haldun rüya tanımı: "Ruhani bir şey olup uykuda iken insani olan ruhun, manalar alemine dalması sonunda gaibten kendisine akseden varlıkların şekli ve suretini bir anda görmesinden ibarettir." Rüyalar neredeyse her gece gördüğümüz, uyandığımız anda anlamını öğrenmek için elimizden geleni yaptığımız, bazen hayal, düşünceler bazen de bir sinyal şeklindeki görüntülerdir.

Peygamber Efendimiz rüyayı şu şekilde tanımlar;

- Sizden biriniz sevdiği bir rüya görürse, o Allah'tandır. Bunun için Allah'a hamd edip rüyasını söylesin. Hoşuna gitmediği bir rüya görürse, o şeytandandır. Şerrinden Allah'a sığınsın ve onu kimseye de açmasın. Yoksa kendisine zarar verecektir."

- "Rüya üçtür. Allah tarafından olup müjde veren salih rüya, üzüntü verip şeytandan gelen rüya ve insanın kendi kendine bir şeyler söyleyip tasavvur ettiğinden meydana gelen rüya."

İslamiyet'e göre rüya üçe ayrılır;

1. Salihi, Rabbani Rüya; Allah tarafından gösterilen, aydınlık, insanın iyi hissetmesini sağlayan rüyalardır.

2. Şeytani Rüya: Şeytan tarafından gösterilen, insanın huzurunu kaçıran, yanlış yola saptıran insanı huzursuz eden rüyalardır.

3. Bilinçaltı Rüyaları: Gün içinde düşündüklerimizi, gördüklerimizi, yaşadıklarımızı uykudayken görmemizdir.

Rüyaların dini boyutu böyleydi. Daha detaylı bilgi için "Rüya Nedir ve Niçin Rüya Görürüz?" adlı içeriğimize göz atabilirsiniz.

Görülen Rüyalar ile Amel Edilir mi?

Rüyalara amel edilmeli mi, yani gördüğümüz rüyalar doğrultusunda hareket etmeli miyiz? Sıkça sorulan bu soru insanların çoğunun sıkıntı çektiği konulardan biridir. Bu konuyu sizlere din alimlerinin ayetlerden yola çıkarak, hadislerle edindiğimiz bilgiler doğrultusunda anlatmaya çalışacağız.

İslam alimleri de rüya ile amel edilir mi sorusunun cevabı, çok net ifade ile "edilmez" şeklindedir. Yusuf suresi, Saffat Suresi, Enbiya ve Fetih surelerinde bildiğimiz rüyalarında, dinde Kuran’da yeri oldukça önemlidir. Ancak rüyalar bir dini hüküm içermez ve bundan yola çıkarak bunlara amel edilemez. Hz. Yusuf rüyasında on bir yıldızın, ayın ve güneşin kendisine secde ettiğini görür. Bunun yorumunu bildiği halde işlemediği bir suçtan cezalandırılmış, zindanlarda uzun süre yatmıştır, köle olarak satılmıştır. Sonrasında bağımsızlığını kazanan Yusuf peygamberin bu şekilde rüya ile etmemiş olması bunun en büyük kanıtıdır.

Rüyalarınıza göre hareket etmeyiniz. Gördüğünüz rüyalar çıkabilir, ancak rüyalarınız doğrultusunda hareket etmeniz doğru değildir ama salihi yani Allah tarafında gösterilen rüyaları dikkate almalısınız. Örneğin: Namaz kılmıyorsanız; rüyanızda birinin size namaz kılmanız gerektiğini söylemesi, kendinizi namaz kılarken görmenizi görürseniz o zaman bu namaz kılmanız gerektiği şeklinde yorumlayarak; namaza başlayabilirsiniz.

İbn-i Hazm der ki; “Peygamberlerin rüyaları dışında herhangi bir konuda bir kişinin rüyası ile (dini ve sosyal alanda) hüküm vermek kesinlikle caiz değildir. Çünkü rüya, (zannî bir ilim olması sebebiyle) sözü öldürür. Rüyanın doğru olup olmadığını tespit etmenin imkânı yoktur. Rüyalarda bazen zıddı ile kıyas vardır. Dinde ise kıyas, benzeri ile yapılır. Bu sebeple rüyalarla dini hükümler çıkarılamaz, dini hayat ihsas edilemez, bu hakikatlere terstir.

Rüyaların çoğu bilinç altımızın bizlere oynadığı oyunlar şeklinde olabilir ya da şeytan tarafından gösterilen bizleri yanlışa sürükleyebilir. Örneğin; rüyanızda beyaz sakallı bir dedenin sizlere içkinin haram olmadığını söylemesi, sizin yaptıklarınızın günah olmadığını söylemesi şeklinde dine zarar verecek, sizleri kandıran rüyalara kesinlikle amel edilmemesi gerekir. Ancak rüyalar bazen ikaz amaçlı olabilir. Bu durumda yine de bağlayıcılığı yoktur, ancak dikkate alınabilir.

Rüyalar ve ilhamlar, Rabbani ve rahmani; şeytani ve nefsani olabilir. Bundan dolayı bazı İslam alimleri bu üç şartın yerine getirmesi şeklinde ancak dikkate alınabilir.

1. Görülen rüya ve ilham, dinimizin emirlerinden birini kaldıracı veya yasaklayıcı şekildeyse; haram kılınan şeylerden birini helal edici cinsten ise, yani dine aykırı ise kesinlikle amel edilmemelidir çünkü bu rüyalar şeytan tarafından gösterilen rüyalardır.

2. Rüyanın güvenilir olduğunu, herkes tarafından itimat edildiği, Ebu Hanife, Şafi, İmamı Rabbani gibi kişiler olmalıdır. Herkes o zatın yalan söylemeyeceğini ve dinin esaslarını bilen, yaşayan birisi olduğunu kabul etmesi gerekir.

3. Rüyalar doğrultusunda kesinlikle dinin bir emriymiş gibi gösterilmemeli, sadece bu rüyalar örnek olarak anlatılabilir. Rüyalar birer ikazdır. Bağlayıcı ve zorlayıcı asla olmamalıdır.

Kısaca;

Yukarıda belirttiğimiz gibi rüyalar üçe ayrılıyor. Bu rüyalar içinde sadece Salihi Rabbani rüyaları dikkate alabilir; ancak bu rüyalara da amel etmemiz doğru olmayacaktır çünkü bunun belirleyici, asıl bir hükmü yoktur. Özellikle dini hüküm veren rüyalar, dinimize aykırı yasakları meşru kılan rüyalar şeytanın oyunu olabilir. Bunlara uyulması, inanılması halinde şirke düşecek kadar büyük günahlara sürüklenebilirsiniz. Gördüğünüz güzel rüyaları gönlü geniş, ilim sahibi insanlarla paylaşarak onların görüşlerini alabilirsiniz. Tekrardan belirtmek gerekirse rüyaların bizler üzerinde bağlayıcı hükmü yoktur, görülen rüyalara amel edilmemesi gerektiğini söyleyelim. Sizler de bu konudaki görüşlerinizi, araştırma aşamasında yapmış olduğunuz bilgileri, paylaşabilirsiniz.

Rüyanın amel boyutu yukarıda paylaştığımız gibidir. Peki rüya tabirinin İslamiyet'te yeri nedir? Detaylı bilgi için "İslama Göre Rüya Tabiri Nedir? Rüya Tabiriyle İlgili Ayetler" adlı içeriğimizi inceleyebilirsiniz.

Amel Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Rüya ve amel arasındaki ilişkiyi detaylıca anlattık. İçeriğimizin bu kısmında amel hakkında merak edilen soruları cevaplayacağız. İşte ameller hakkında sıkça sorulan sorular.

Amel ne demek din?

Amel, Arapça kökenli bir sözcüktür. Bir amacı gerçekleştirmek üzere yapılan iş anlamına gelen amel, dinimizde ise daha çok kulun dünya hayatı boyunca işlediği günahlar ve sevaplar için kullanılır. Amel-i talih, hayırsız, kötü iş; amel-i salih ise hayırlı bir iş anlamına gelmektedir.

Ametler niyetlere göredir ne demek?

Peygamber (s.a.s): Ameller, niyetlere göredir. Her kişi yaptığı işin karşılığını niyetine göre alır. Kimin niyeti, Allah'a ve Rasulüne hicret etmekse eline geçecek sevap da Allah ve Rasulüne hicret sevabıdır.

İnsanın amel defterinin kendisine temsil edileceği yer neresidir?

Kuran'da günahkar kullara kitabın solundan, mümin kullara ise sağından verileceği açıkça ifade edilir. İşlediği sevaplar ve günahlar eşit ise Araf'ta bekletileceklerdir.