Somut ve Soyut Anlamlı Kelimeler

İlkokul 4. Sınıf Türkçe konu anlatımı konuları arasında yer alan somut ve soyut anlamlı kelimeler önemli konulardan biridir. Somut anlamlı kelimeler; beş duyu organımızla hissedebileceğimiz kelimeler için kullanılır. Daha yalın haliyle “elle tutabildiğimiz, gözle görebildiğimiz, kokusunu alabildiğimiz, sesini duyabildiğimiz varlıkları karşılayan kelimeler somut kelimelerdir.”

Somut Anlamlı Kelimeler

Somut kelimeler için verilebilecek örneklerden biri “taş” kelimesi olabilir. Taş, elle tutulabilen bir nesnedir. Dolayısıyla bu kelime somut anlamda kullanılmış bir kelimedir. Ya da “Uzakta bir adam görüldü” Bu örnekte kullanılan “görüldü” kelimesi, somut anlamlı bir kelimedir. Çünkü beş duyu organımızdan biri olan göz ile görülebilir bir şeyden söz edilmektedir.

Somut Anlamlı Kelimeler (Örnekli)

“Elimdeki taşı çok uzağa fırlatabilirim.” (burada kullanılan “taş” kelimesi, elle tutulabilir, gözle görülebilir bir kelime olduğu için somut anlamda kullanılmıştır.)

“Ahmet’in yeni aldığı araba çok güzel…” (burada kullanılan “araba” kelimesi, somut anlamlı bir kelimedir. Çünkü araban bir nesnedir ve elle tutulabilir, gözle görülebilir özelliğe sahiptir.)

“Sabah uyandığımızda, evdeki çiçek çok güzel kokuyordu” (Burada kullanılan “çiçek” kelimesi, somut anlamlı bir kelimedir. Çiçek, elle tutulabilir, kokusu olan ve gözle görülebilir bir nesnedir.

Soyut Anlamlı Kelimeler

Soyut anlamlı kelimeler ise beş duyu organımızdan biri ile algılayamadığımız varlıklar için kullanılan kelimelerdir. Bu kelimeleri his ile anlaşılabilen, duygusal olarak sezilebilen kelimelerdir. Mesela “kin”, “nefret”, “sevgi”, “özlem”, “kıskançlık” gibi kelimeler, duyu organlarımızla hissedebileceğimiz kelimeler değildir. Dolayısıyla bu kelimeler için soyut anlamlı kelimeler diyoruz.

Soyut Anlamlı Kelimeler

“Yeni aldığım oyuncağımı çok sevdim.” (burada kullanılan “sevmek” kelimesi, soyut anlamlı bir kelimedir. Çünkü sevgi, beş duyu organından biri ile hissedilmeyen bir şeydir.)

“Kardeşi doğunca, Ahmet kıskanmaya başladı.” (burada kullanılan “kıskançlık” kelimesi de soyut anlamda kullanılmıştır. Çünkü kıskanmak da beş duyu organından biri ile hissedilebilecek bir şey değildir.

“Ayşe, oyuncağını kaybedince çok öfkelendi.” (burada kullanılan “öfkelendi” kelimesi, soyut anlamda kullanılmıştır. Çünkü bu da yukarıdaki kelimelerde olduğu gibi elle tutulur, gözle görülür bir kelime değildir.