Türkiye Hakkında Mutlaka Bilmen Gereken İlginç Bilgiler
Her gün on binlerce turisti ağırlayan güzel ülkemiz Türkiye turizm açısından en gelişmiş ülkelerden birisidir. Doğal manzaraları, plajları, yemek kültürü ve gece hayatıyla turistleri kendine hayran bırakmıştır. Bu içeriğimizde Türkiye hakkında çoğu kişinin bilmediği bilgileri araştırdık ve derledik.
İşte hem tarihi hem de doğal güzellikleri içinde barındıran Türkiye hakkındaki ilginç bilgiler;
TÜRKİYE'NİN COĞRAFİ KONUMU
Türkiye'nin yüzölçümünün %97'si Asya, %3'ü Avrupa kıtasındadır. Türkiye hem Avrupa Hem Asya kıtasında toprağı bulunan tek ülkedir.
- Kıtasal konumun önemi: Türkiye'nin bu eşsiz konumu, tarihi boyunca önemli bir kavşak noktası olmasını sağlamıştır. Farklı kültürler ve medeniyetler arasında köprü görevi görmüş, ticari ve siyasi açıdan önemli bir konuma sahip olmuştur.
- Tek olma özelliği: Türkiye, hem Asya hem de Avrupa'da toprakları bulunan tek ülke olma özelliğini taşımaktadır. Bu durum, ülkeye kültürel ve tarihi açıdan zenginlik katmaktadır.
ARTEMİS TAPINAĞI VE ÖNEMİ
Dünyanın 7 harikasından birisi olan Artemis Tapınağı Türkiye'de bulunmaktadır.
İzmir ili Selçuk ilçesindeki Efes Antik Kenti'nde bulunurdu. Ancak günümüzde tapınaktan geriye sadece birkaç mermer parçası kalmıştır.
- Tanrıça Artemis'e ithaf edilmiş: Tapınak, avcılık, doğurganlık ve koruyuculuk tanrıçası Artemis'e adanmıştır.
- İnşa tarihi: Tapınağın ilk inşası MÖ 8. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Fakat tapınak, MÖ 550 yılında çıkan bir depremde yıkılmış ve yeniden inşa edilmiştir.
- Muhteşem mimari: Tapınak, 127 iyon sütunuyla çevrili 115 metre uzunluğunda ve 55 metre genişliğinde devasa bir yapıydı. Heykeltraş Skopas tarafından yapılan Artemis heykeli de tapınağın en önemli hazinelerinden biriydi.
- Yıkılışı: Tapınak, MS 401 yılında bir Hristiyan tarafından kundaklanarak tahrip edilmiştir.
- Günümüzdeki durumu: Tapınak günümüzde harap bir durumda olsa da, Efes Antik Kenti'nin en çok ilgi çeken turistik yerlerinden biridir.
TÜRKÇE'DE KAÇ YABANCI KELİME VAR?
Türkçemizde 14 bin üzerinde yabancı kelime bulunmaktadır. Bu kelimelerden 6467 tanesi Arapça kelimelerden oluşturmaktadır. Bu da yabancı kelimelerin yaklaşık %45'ini oluşturmaktadır.
- Güncel Türkçe sözlüğü: Türk Dil Kurumu'nun (TDK) güncel Türkçe sözlüğünde 111 bin 27 kelime bulunmaktadır.
- Yabancı kelime sayısı: Bu kelimelerin 14 bin 1981'i yabancı kökenlidir.
- En fazla kelime: Arapçadan sonra Türkçe'yi en çok etkileyen diller Fransızca (5.253 kelime), Farsça (1.359 kelime) ve İngilizce (485 kelime)'dir.
İSTANBUL KAPALIÇARŞI
İstanbul'un en popüler bölgelerinden birisi olan Kapalıçarşı'da 4000 dükkan, 25 bin işçi ve 64 sokak bulunmaktadır.
- Tarih: Kapalıçarşı, 15. yüzyılda Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılmıştır.
- Büyüklük: Kapalıçarşı, 40.000 metrekarelik bir alanı kaplamaktadır.
- Çeşitlilik: Kapalıçarşı'da halılar, kilimler, mücevherler, baharatlar, deri ürünler, antikalar ve daha birçok ürün satılmaktadır.
- Turizm: Kapalıçarşı, İstanbul'un en çok ziyaret edilen turistik yerlerinden biridir. Her yıl milyonlarca turist Kapalıçarşı'yı ziyaret etmektedir.
TÜRKİYE'NİN NÜFUSU
Türkiye'nin nüfusu en son 2023 yılında sayılmıştır. 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla Türkiye'nin nüfusu 85.372.377'dir.
Nüfus artışı: 2017'den 2023'e kadar geçen 6 yıllık süreçte Türkiye nüfusu yaklaşık 4.5 milyon kişi artmıştır.
Nüfus dağılımı: Türkiye nüfusu büyük oranda genç nüfustan oluşmaktadır. 0-14 yaş grubu nüfus, toplam nüfusun yaklaşık %21.4'ünü oluşturmaktadır.
TÜRKİYE'DE KAÇ CAMİİ VARDIR?
Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2023 yılı istatistiklerine göre Türkiye'de toplam 89.817 cami bulunmaktadır.
- Camilerin sayısı her geçen yıl artmaktadır. 2020 yılında bu sayı 89.445 idi.
- İstanbul en fazla cami bulunan şehirdir (3.555 cami), onu Konya (3.255 cami) ve Ankara (3.199 cami) takip etmektedir.
- En az cami bulunan şehir ise Tunceli'dir (44 cami).
TÜRKİYE'NİN DÜNYA'DAKİ İHRACATTA BİRİNCİ OLDUĞU ÜRÜNLER
Türkiye, çay, fındık, incir üretiminde ve satılmasında dünyada birinci sırada yer almaktadır.
- Fındık: Türkiye, dünya fındık üretiminin %70'ini tek başına karşılamaktadır. 2023 yılında Türkiye'de 720.000 ton fındık üretimi gerçekleşti.
- Çay: Türkiye, dünya çay üretiminin %6,8'ini karşılamaktadır. 2023 yılında Türkiye'de 1.3 milyon ton çay yaprağı üretimi gerçekleşti.
- İncir: Türkiye, dünya incir üretiminin %29'unu karşılamaktadır. 2023 yılında Türkiye'de 280.000 ton incir üretimi gerçekleşti.
Bu ürünlerin yanı sıra, Türkiye kiraz, kayısı, ayva ve haşhaş üretiminde de dünya lideri konumundadır.
TÜRKİYE'DE GÜNDE KAÇ GAZETE SATILIYOR?
Türkiye'de günlük ortalama gazete satış rakamları son yıllarda önemli ölçüde düşmüştür.
TÜİK'in 2022 yılı Gazete ve Dergi İstatistikleri'ne göre:
- Ulusal gazetelerin günlük ortalama tirajı 1 milyon 990 bin adettir.
- Bölgesel gazetelerin günlük ortalama tirajı ise 315 bin adettir.
- Toplam günlük ortalama gazete tirajı 2 milyon 305 bin adettir.
- Bu rakamlar, 2016 yılına göre %45'lik bir düşüşü göstermektedir.
Gazete satışlarının düşmesinin bazı nedenleri şunlardır:
- İnternet ve sosyal medyanın yaygınlaşması: İnsanlar güncel haberleri internet ve sosyal medya üzerinden takip etmeyi tercih etmektedir.
- Ekonomik kriz: Ekonomik kriz nedeniyle insanların gazete satın alma gücü azalmıştır.
- Kağıt fiyatlarının artması: Kağıt fiyatlarının artması gazetelerin maliyetlerini yükseltmiş ve bu da satış fiyatlarına yansımıştır.
EN ÇOK İLÇEYE SAHİP ŞEHİR: İSTANBUL
İstanbul'un toplamda 39 ilçesi bulunmaktadır. Türkiye'de en çok ilçesi olan şehirdir. Bu ilçelerden 25'i Avrupa Yakası'nda, 14'ü ise Anadolu Yakası'nda yer alır.
İstanbul'un bazı önemli ilçeleri şunlardır:
- Avrupa Yakası: Fatih, Bakırköy, Beşiktaş, Kadıköy, Şişli, Üsküdar, Bağcılar, Esenler, Gaziosmanpaşa, Zeytinburnu, Sarıyer, Büyükçekmece
- Anadolu Yakası: Ümraniye, Ataşehir, Sancaktepe, Pendik, Kartal, Maltepe, Sultanbeyli, Çekmeköy, Tuzla, Beykoz
En az sayıda ilçeye sahip olan şehir ise 3 ilçesi ile Bayburt'tur.
İstanbul'un ilçe sayısının artması, şehrin hızlı nüfus artışı ve büyümesi ile yakından ilgilidir.
EN AZ İLÇEYE SAHİP OLAN ŞEHİR: BAYBURT
Bayburt, Türkiye'de en az sayıda ilçeye sahip olan şehirdir. Toplamda 3 ilçesi bulunmaktadır:
- Bayburt Merkez
- Aydıntepe
- Demirözü
TÜRKİYE'NİN EN UZUN SAHİLİ: HATAY - SAMANDAĞ ÇEVLİK SAHİLİ
Yaklaşık 14 kilometre uzunluğundaki bu sahil, Türkiye'nin en uzun kumsalı olarak da bilinmektedir.
Geniş kumsalı ve altın sarısı kumlarıyla Çevlik Sahili, denize girmek ve güneşlenmek için ideal bir yerdir.
Ayrıca, sahil boyunca birçok otel, restoran ve kafe bulunmaktadır.
Akdeniz kıyısında yer alması: Akdeniz kıyıları, genellikle uzun ve düz kumsallara sahiptir.
- Bölgenin jeolojik yapısı: Çevlik Sahili'nin bulunduğu bölge, alüvyonların birikmesi ile oluşmuştur. Bu durum, sahilin uzunlamasına uzamasına neden olmuştur.
- İnsan faaliyetleri: Çevlik Sahili'nin uzunluğu, insan faaliyetleri ile de şekillenmiştir. Örneğin, kıyı şeridinin korunması için yapılan çalışmalar, sahilin uzamasına katkıda bulunmuştur.
Samandağ Çevlik Sahili dışında Türkiye'nin en uzun sahilleri şunlardır:
- Antalya Patara Plajı: Yaklaşık 12 kilometre uzunluğundadır.
- Adana Yumurtalık Plajı: Yaklaşık 7 kilometre uzunluğundadır.
- Mersin İnceburun Plajı: Yaklaşık 6 kilometre uzunluğundadır.
TÜRKİYE'DE GÜNDE KAÇ KİŞİ HAYATINI KAYBEDİYOR?
Türkiye'de günlük ortalama kaza ve ölüm sayısı, zamana, mevsime ve çeşitli faktörlere bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir.
2022 yılı resmi istatistiklerine göre:
- Türkiye'de günlük ortalama 14 kişi trafik kazalarında hayatını kaybetmiştir.
- Tüm ölümlere bakıldığında ise günlük ortalama 356 kişi hayatını kaybetmiştir.
BAŞKENTİ ANKARA'DIR ANCAK TURİSTLER İSTANBUL SANMAKTADIR
İstanbul'un tarihi önemi, kozmopolit yapısı ve turistik cazibesi nedeniyle birçok turist, Türkiye'nin başkentinin İstanbul olduğunu düşünmektedir.
Ancak, Türkiye Cumhuriyeti'nin başkenti 1923 yılından beri Ankara'dır. Bu durum, Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti olan İstanbul'dan farklılaşmayı ve yeni bir ulus devletin başkentinin modern bir şehirde olması gerektiği fikrini temsil etmektedir.
Turistlerin İstanbul'u Türkiye'nin başkenti olarak algılamasının birkaç sebebi:
- İstanbul'un tarihi ve kültürel önemi: İstanbul, yaklaşık 1500 yıl boyunca başkentlik yapmış ve Bizans ve Osmanlı İmparatorlukları'nın merkezi olmuştur. Bu durum, şehrin tarihi ve kültürel açıdan zengin bir atmosfere sahip olmasını sağlamıştır.
- İstanbul'un turistik cazibesi: İstanbul, Ayasofya, Topkapı Sarayı, Sultanahmet Camii ve Kapalıçarşı gibi birçok tarihi ve turistik mekana ev sahipliği yapmaktadır.
- Medya ve popüler kültür: İstanbul, filmlerde, kitaplarda ve şarkılarda sıklıkla Türkiye'yi temsil eden bir şehir olarak kullanılmaktadır.
İSTANBUL'UN NÜFUSU
İstanbul'un toplam nüfusu 15.655.924 kişidir. Bu nüfus, 131 ülkenin toplam nüfusundan daha fazladır.
İstanbul, nüfus bakımından Türkiye'nin en büyük şehridir ve Avrupa'nın da en kalabalık şehirlerinden biridir.
İstanbul'un nüfusunun artmasında bazı etkenler şunlardır:
- Göç: Farklı illerden ve ülkelerden İstanbul'a göç eden insanların sayısı oldukça fazladır.
- Doğum oranı: İstanbul'da doğum oranı Türkiye ortalamasının üzerindedir.
- Şehrin çekiciliği: İstanbul, tarihi, kültürel, turistik ve ekonomik açıdan oldukça cazip bir şehirdir. Bu durum da birçok insanı şehre çekmektedir.
İstanbul'un yüksek nüfusu bazı sorunlara da yol açmaktadır:
- Trafik: İstanbul, yoğun trafik sorunu yaşayan bir şehirdir.
- Ulaşım: Toplu taşıma sistemleri nüfusu karşılamakta zorlanmaktadır.
- Barınma: Konut fiyatları yüksektir ve konut sıkıntısı yaşanmaktadır.
- Çevre kirliliği: Nüfusun artması, hava ve su kirliliği gibi çevre sorunlarının da artmasına neden olmaktadır.
EN ESKİ TÜRK TATLISI LOKUM MUDUR?
Türk lokumu, yaklaşık 500 yıllık bir geçmişe sahip olan ve dünyaca ünlü bir tatlıdır.
Bazı kaynaklara göre lokumun tarihi 15. yüzyıla kadar uzanmaktadır. İlk lokumlar, Osmanlı saray mutfağında padişahlar ve devlet adamları için hazırlanmaktaydı.
Lokumun kökeni ile ilgili farklı rivayetler de mevcuttur:
- Bir rivayete göre: Lokum, 18. yüzyılda dönemin padişahı I. Abdülhamit'in isteği üzerine saray mutfağında icat edilmiştir. Padişah, sert şekerlemelerden sıkılmış ve yumuşak bir tatlı istemiştir.
- Başka bir rivayete göre ise: Lokum, 15. yüzyılda Anadolu'da yapılan "pelte" tatlısından geliştirilmiştir. Pelte, un, nişasta, şeker ve gülsuyu ile yapılan bir tatlıydı.
Zamanla lokumun tarifi ve çeşitleri de gelişmiştir. Günümüzde sade, gül aromalı, fıstıklı, cevizli, bademli, portakallı, vişneli gibi birçok farklı lokum çeşidi bulunmaktadır.
Türk lokumu, sadece lezzetli bir tatlı olmakla kalmayıp aynı zamanda bir kültürün de sembolüdür. Lokum, Türk misafirperverliğinin ve cömertliğinin bir göstergesi olarak da görülmektedir.
UNESCO DÜNYA MİRASI LİSTESİ'NDE 19 ADET ESER YER ALIR
Bu eserler, tarihi ve kültürel önemleri ile uluslararası alanda da büyük ilgi görmektedir.
- İstanbul Tarihi Alanları (1985)
- Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (1985)
- Hattuşa: Hitit Başkenti (1986)
- Nemrut Dağı (1987)
- Xanthos-Letoon (1988)
- Safranbolu (1994)
- Troya Arkeolojik Alanı (1998)
- Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (2011)
- Çatalhöyük Neolitik Alanı (2012)
- Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (2014)
- Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (2014)
- Göbeklitepe Tapınağı (2018)
- Diyarbakır Surlar ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzaj Alanı (2020)
- Selimiye Camii ve Külliyesi (2021)
- Arslanbey Köprüsü (2022)
- Anadolu'nun Ortaçağ Dönemi Ahşap Hipostil Camileri (2023)
- Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (1985)
- Hierapolis-Pamukkale (1988)
Türkiye'de UNESCO Dünya Mirası Listesindeki Eserler Hakkında Bilgiler
ŞANLIURFA GÖBEKLİTEPE
ürkiye'nin Şanlıurfa ilinde bulunan Göbeklitepe, insanlık tarihinin bilinen en eski tapınak komplekslerinden biridir. Yapılan arkeolojik kazılara göre Göbeklitepe'nin tarihi MÖ 9600-9500 yıllarına kadar uzanmaktadır. Bu da Göbeklitepe'yi Piramitlerden 8.000 yıl, Stonehenge'den 7.500 yıl daha eski yapmaktadır.
Göbeklitepe'nin inşası, avcı-toplayıcı topluluklar tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu durum, tarımsal üretim ve yerleşik hayata geçişten önce de insanların inanç sistemleri ve sosyal organizasyonları olduğuna dair önemli bir kanıttır.
Göbeklitepe'de bulunan tapınaklar, T biçimli megalitlerden (dev taşlardan) oluşmaktadır. Bu taşların üzerinde aslan, leopar, yılan ve boğa gibi hayvan figürleri asılmış halde bulunmuştur.
Göbeklitepe'nin keşfi ve kazıları, insanlık tarihinin ilk dönemleri hakkındaki bilgilerimizi önemli ölçüde değiştirmiştir. Bu arkeolojik alan, dünyanın en önemli arkeolojik sit alanlarından biri olarak kabul edilmektedir.
Göbeklitepe Hakkında Şaşırtan Gerçekler
KARADENİZ SAHİLİ TÜRKİYE'NİN %34,9'DUR
Türkiye'nin Karadeniz kıyısının uzunluğu hakkında bazı farklı bilgiler mevcuttur. Toplam kıyı şeridinin %35'i ni Karadeniz kıyıları oluşturmaktadır.
Bazı kaynaklarda:
- 1.700 kilometre olarak geçmektedir. Bu bilgi, Türkiye'nin kıyı şeridinin toplam uzunluğunun %34,9'unu oluşturmaktadır.
- 1.650 kilometre olarak geçmektedir. Bu bilgi, Karadeniz'e kıyısı olan ülkelerin kıyı şeridinin uzunluklarının %36,1'ini oluşturmaktadır.
- 1.577 kilometre olarak geçmektedir.
İLK HRİSTİYAN KİLİSESİ ANTAKYA'DADIR
Birçok kaynak, Türkiye'nin Antakya şehrinde bulunan Saint Pierre Kilisesi'ni ilk Hristiyan kilisesi olarak kabul etmektedir.
Ancak, bu konuda bazı tartışmalar da mevcuttur.
Bazı kaynaklar, İsrail'in Kudüs şehrinde bulunan Kutsal Kabir Kilisesi'ni ilk Hristiyan kilisesi olarak görmektedir. Bu kilisenin inşası MS 4. yüzyılda tamamlanmıştır ve Hz. İsa'nın çarmıha gerildiği ve gömüldüğü yer olduğuna inanılmaktadır.
Saint Pierre Kilisesi'nin ise MS 3. yüzyılda inşa edildiği ve ilk Hristiyan cemaatlerin burada toplandığına inanılmaktadır.
Hangi kilisenin ilk Hristiyan kilisesi olarak kabul edileceği, bakış açısına göre değişmektedir.
DÜNYA'DA EN ÇOK ZİYARET EDİLEN 6. ÜLKEDİR
Dünyanın en çok ziyaret edilen ülkeleri sıralaması, her yıl Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) tarafından yayınlanmaktadır. Sıralama, uluslararası turist sayısı ve turizm gelirleri gibi kriterlere göre yapılmaktadır.
2022 yılı UNWTO verilerine göre:
- Dünyanın en çok ziyaret edilen ülkesi Fransa'dır. Fransa'yı sırasıyla İspanya, Amerika Birleşik Devletleri, Çin ve İtalya takip etmektedir.
- Türkiye, 50 milyon 450 bin uluslararası turist ile 6. sırada yer almıştır.
- Türkiye, 2021 yılına göre turist sayısında %25,6 artış yaşamıştır.
- Türkiye'nin turizm gelirleri 2022 yılında 37 milyar ABD Doları'na ulaşmıştır.