Türkiye'de Dönemlere Göre İktisat Politikaları

Atatürk Dönemi İktisat Politikaları

1923 yılında kazanılan askeri başarıdan sonra ekonomi alanında da bağımsızlık hedeflenmiş ve ekonomik kalkınma ülkenin ideali haline gelmiştir. I.Dünya Savaşı'nın ardından dünyada yeni dengelerin oluşmaya başladığı bir ortamda İzmir İktisat Kongresi toplanmış ve ülkenin iktisadi alt yapısını oluşturmaya yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Ekonomi, Osmanlı Devleti'nden kalan borçları ödeyebilmek için göreli olarak dışa kapatılmıştır.

Ülke ekonomisi tarıma dayanmaktadır. Sanayi sektörüne baktığımızda, sanayileşme modelinin, gereken yatırımların finansman kaynağı ile yatırımları yapacak ve kurulacak işletmeleri faaliyete geçirecek girişimci, idareci, teknik personeli bulma sorununu çözme yolunda çalışmalar yapılmasıyla gerçekleşeceği görülür.

1939-1950 Dönemi

Devletçilik ilkesi karma ekonomi yoluyla, dışa kısmen kapalı ekonomik düzen ise ithal ikamesi tanımlamasıyla 1970'li yıllara kadar sürmüştür.

Piyasa Ekonomisine Geçiş: 1947-1979 Dönemi

1930'ların devletçi ve 1940'ların savaş ekonomisi uygulamalarıyla savaşın toplumdaki tahribatı toplumda yeni arayışları ortaya çıkarmıştır. Demokrat Parti, iktidar olunca devletçi gelenek yerine liberal politikaları uygulama dönemi başlatmıştır.

1947'de Marshall Planı aracılığıyla Türkiye, Batı ve ABD ile daha fazla siyasi ve ekonomik ilişkiye girmiştir. Kore Savaşı ve NATO üyeliği, Türkiye'nin dışa açık politika üretmesini sağlamıştır.

1963-1974 yılları arasındaki dönemde dış ticaret politikası, tarım ve imalat sanayiini geliştirmek üzerine düzenlenmiştir. İç pazarın yerli üretime açık olması için üretim düzeyi yeterli olan ürünlerin ithalatı yasaklanmıştır.

1975-1979 yılları arasındaki dönemde teknolojik değişimlerin hızının çok yüksek seviyelerde olması, ithal ikamesi yerine ihracat öncelikli politikalar uygulanmaya başlamasında etkili olmuştur.

1980 Kararları ve Dışa Açılma

1980 yılı Türkiye ekonomisinin serbestleşmesinde önemli bir tarihtir. 1970'lerde yaşanan ekonomik ve sosyal kriz, politika uygulayanları bazı önlemler almaya itmiştir. 24 Ocak 1980 kararları ile içe dönük kalkınma stratejisi yerine dışa dönük ve piyasa güçlerinin rolünü artıran bir modele geçilmiştir. Bu kararların amacı,sadece kısa dönemde ekonomik darboğazları aşmak değil, aynı zamanda uzun dönemde ekonomik dönüşümü gerçekleştirmek için ticaret, finans, sermaye piyasasının serbestleştirilmesi ve kamunun serbest piyasadaki rolünün belirlenmesi alanlarında gerekli reformların yapılmasıdır.

Yabancı bankaların kurulmasına izin verilmiş, faizler serbest bırakılmış ve yeni finansal araçlar piyasalara piyasaya sokulmuştur.

NeOldu.com / Özel Haber