Türkiye'nin Madenleri ve Çıkarıldıkları Yerler 2024

Ülkemizde Çıkarılan Madenler ve Bölgeleri

Yaşadığımız coğrafyanın çeşitli zaman aralıklarıyla oluşmuş jeolojik yapısı, Türkiye'de birçok farklı madenin oluşmasını sağlamıştır. Türkiye, maden zenginliği yönünden dünyanın 28’inci ülkesi konumunda bulunurken, maden çeşitliliği bakımından ise 10’uncu sıraya yer almaktadır. Peki, Türkiye'de hangi madenler çıkarılmaktadır ve çıkarılan bu madenler hangi bölgelerde bulunmaktadır?

Türkiye maden şehirleri listesinde bir çok şehir yer almaktadır. Krom, fosfat, manganez, alüminyum, demir, kükürt, zımpara taşı, civa, bor nerede çıkarılır? Bu makalemizde tüm bu soruların cevaplarına yer verdik. Türkiye'de madenciliğin geliştiği yerlere bir bir değindik.

İşte, ülkemizin ekonomisine, sanayisine ve bilimsel çalışmalarına büyük olanak sağlayan madenlerimiz ve kullanıldıkları alanlar...

1. Demir

Dünyanın en çok kullanılan madenlerinden bir tanesi olan Demir Madeni, özellikle gelişen sanayi ile beraber her geçen gün önemini arttırmaktadır.

Çıkarıldığı yerler: Ülkemizde demirin en çok çıkarıldığı bölge Doğu Anadolu’dur. Demir özellikle; Sivas (Divriği-Gürün), Malatya (Hekimhan-Hasan Çelebi), Balıkesir (Edremit-Havran-Eymir-Ayvalık-Ayazmant), İzmir (Torbalı), Kütahya (Simav), Hatay (Kırıkhan-Payas), Sakarya (Çam dağı) Bingöl, Kahramanmaraş, Düzce, Kayseri gibi merkezlerimizde çıkarılmaktadır.

Demir madeni Karabük, İskenderun ve Ereğli demir-çelik fabrikalarında işlenmektedir.

2. Bakır

Tencere ve tava yapımında kullanılır. Ayrıca elektrik sanayisinin de vazgeçilmezlerinden biridir.

Çıkarıldığı yerler: Artvin (Murgul), Kastamonu (Küre), Elazığ (Ergani-Maden), Rize (Çayeli).

Bakır Elazığ’ın Maden ve Ergani, Artvin’in Murgul ve Samsun’un Karadeniz bakır işletmelerinde işleniyor.

3. Boksit

Alüminyumun işlenmemiş halidir. Ev eşyası, uçak ve otomobil teknolojisinde kullanılmaktadır.

Çıkarıldığı yerler: Konya (Seydişehir), Antalya (Akseki), Adana (Saimbeyli), Muğla (Milas).

4. Bor Mineralleri

Günümüz sanayisinin hemen hemen her alanında kullanılmaktadır. İşlendikten sonra özellikle jet ve roket yakıtı olarak değerlendirilmektedir. Ülkemizde en çok çıkarılan madendir. Dünya bor kaynaklarının yüzde 80’i ülkemizdedir.

Çıkarıldığı yerler: Balıkesir (Bigadiç-Susurluk-Sultançayırı) , Bursa (Mustafakemalpaşa), Kütahya (Emet) ve Eskişehir (Seyitgazi).

5. Manganez

Demir-çelik sanayisinin en önemli madenlerinden biridir. Demirin çelikleştirilmesinde istifade olunur.

Çıkarıldığı yerler: Zonguldak (Ereğli), Artvin (Borçka), Denizli (Tavas).

6. Krom

Paslanmayan ve dayanıklı yapısıyla krom en çok ithal ettiğimiz madendir.

Çıkarıldığı yerler: Elazığ (Guleman), Muğla (Fethiye – Milas – Marmaris – Dalaman Köyceğiz), Denizli (Acıpayam), Bursa (Orhaneli), Kayseri, Eskişehir, Kütahya, Kahramanmaraş, Adana.

Krom Elazığ ve Antalya’daki ferrokrom tesislerinde işleniyor.

7. Volfram

Çeliğin kalitesini artıran bu maden boya ve elektrik sanayisinde kullanılır. Uzay ve askeri malzeme yapımında da değerlendirilir.

Çıkarıldığı yerler: Bursa (Uludağ), Malatya ve Elazığ.

8. Kükürt

Tarım sanayisinde gübre, ilaç yapımında ve patlayıcı üretiminde istifade olunur.

Çıkarıldığı yerler: Isparta (Keçiborlu), Denizli (Sarayköy), Kütahya (Simav).

Isparta’daki Keçiborlu Kükürt İşleme Tesisleri’nde işlenmektedir.

9. Cıva

Sıvı haldeki tek maden cıvadır. Tıp, fotoğrafçılık gibi alanlarda kullanılır.

Çıkarıldığı yerler: İzmir (Ödemiş-Karaburun), Konya (Sarayönü), Uşak (Banaz), Balıkesir (Gönen) ve Niğde.

10. Fosfat

Tarımsal gübre sanayisinde değerlendirilir.

Çıkarıldığı yerler: Mardin (Mazıdağı) ve Kilis.

Mardin Mazıdağı Fosfat İşleme Tesisleri’nde işlenmektedir.

11. Zımpara Taşı

Zımpara kağıdı, çimento sanayisi, taş ve madenleri cilalamak için istifade edilir.

Çıkarıldığı yerler: İzmir, Muğla, Aydın, Denizli, Manisa, Antalya.

12. Çinko ve Kurşun

Bu iki madenin yatağı çoğu zaman aynı yerdedir.

Çıkarıldığı yerler: Rize (Çayeli), Giresun (Tirebolu), Balıkesir, İzmir, Kütahya, Kayseri, Elazığ ve Artvin.

13. Antimon

Kurşunla beraber mühimmat yapımında kullanılır.

Çıkarıldığı yerler: Gediz –Simav (Kütahya), Balıkesir, Ankara, Bilecik, Tokat, İzmir, Niğde .

14. Uranyum

Nükleer enerji sağlamada kullanılan bir madendir.

Çıkarıldığı yerler: Aydın, Giresun (Şebinkarahisar).

15. Mermer

Birçok yerde yapı işlerinde değerlendirilmektedir.

Çıkarıldığı yerler: Afyon, Marmara adası, Bursa, Balıkesir, Bilecik, Elazığ.

16. Tuz

Ülkemizin zengin olduğu madenlerden bir tanesi de her alanda sıkça kullanılan Tuz. Ülkemizde Tuz üretimi geçmiş yıllara oranla ortalama 3 katı fazla durumdadır.

Çıkarıldığı Yer: Tuz Gölü ile İzmir Çamaltı tuzlasından sağlanır. Kaya tuzu yatakları, Çankırı, Kars, Iğdır ve Nevşehir çevresinde bulunmaktadır.

17. Lületaşı

Ülkemizde süs eşyalarında kullanılan bir başka maden ya da taşlardan bir tanesi de Lületaşıdır. Süs eşyalarının üzerinde ya da ürünün içerisinde yer almaktadır.

Çıkarıldığı Yer: Eskişehir ve Çevresi

18. Oltutaşı

Ülkemizde Oltutaşı oldukça değerli bir taştır ve genellikle süs eşyalarında parça olarak kullanılmaktadır.

Çıkarıldığı Yer: Erzurum ( Oltu İlçesi)

19. Taş Kömürü

Kömürün 3 farklı türü yer almaktadır. Ülkemizde ise en büyük kömür madeni türü taş kömürüdür. Kömür elektrik üretiminde, demir-çelik ve çimento imalatında, endüstriyel proseslerde buhar üretmek ve ısınma amacı ile kullanılır.

Çıkarıldığı Yer: Zongultak, Elbistan, Afyon, Eskişehir, Soma, Trakya

20. Altın Madeni

Son yıllarda ülkemizde de büyük tartışmalara neden olan konuların başında altın madeni gelmektedir. En değerli madenleri arasında yer alan altın ülkemizde de bazı bölgelerde çıkarılmaktadır.

Altın Çıkarıldığı Yerler: Balıkesir, Kütahya, Eskişehir, İzmir, Uşak, Kayseri, Gümüşhane, Erzincan

21. Asbest Madeni

Yüksek derecede ısıya, aşınmaya ve paslanmaya karşı oldukça dayanıklı bir maden olan Asbest’in erime noktası 1000 C. üzerindedir. Çimento ve benzeri malzemelerle karışıma elverişlidir. Ülkemizde sıkça kullanılan madenleri başında gelmektedir.

Asbest Çıkarılan Yerler: Sivas, Erzincan, Tokat, Bursa, Hatay ve Bitlis

Türkiye'de çıkarılan en önemli 10 maden isimli içeriğimizi de buraya tıklayarak okumanızı tavsiye ediyoruz.