Yakın Çağ Osmanlı Tarihi Kaynakları

1. Ahmed Cevdet Paşa

Türk devlet adamı ve bilim adamıdır. Ayrıca tarihçi, hukukçu ve şairdir. “Tarih-i Cevdet” adıyla bilinen ve Osmanlı tarihini anlatan on iki ciltlik ünlü eserin yazarıdır. Ayrıca 1855-1865 yıllarında devletin resmi tarihçisi olarak hizmet vermiş bir tarih yazarıdır. (Vakanüvis) Bu görevi esnasında dönemin siyasi olaylarını işlediği "Tezakir-i Cevdet" adlı eserini kalema almıştır.

Türk dilinin Türkçe yazılmış ilk gramer kitabı kabul edilen "Kavâid-i Osmâniyye" eserinin yazarıdır.

En ünlü eserlerinden olan "Kısas-ı Enbiya" eseirnde bütün peygamberleri ve İslam Tarihini sade bir dille okuyuculara aktardığı eseridir.

2. Abdurrahman Şeref

Resmi görevleri yanında çeşitli ilmi faaliyetlerde de bulunmuş, çoğu ders kitabı özelliğinde birçok eser kaleme almıştır. Tarih-i Osmânî Encümeni'nin başkanlığını da yapmıştır. Bu kurumun yayın organı olan Tarih-i Osmânî Encümeni Mecmuası'nda çeşitli makaleler kaleme almıştır. Coğrafya-i Umumi, Fezleke-i Tarih-i Devlet-i Osmaniyye, Fezleke-i Tarih-i Düvel-i İslâmiyye, Tarih-i Devlet-i Osmaniyye, Tarih-i Asr-ı Hâzır; Harb-i Hâzırın Menşe-i eserleri arasındadır.

3. Namık Kemal

Asil bir aileden gelir. Magosa Kalesi’nde sürgünde kalmıştır. Hayatının sonlarında Rodos ve Sakız Adaları’nda mutasarrıflık yapmıştır. Biyografi mecmuası oldukça önemlidir. Selahaddin Eyyubi, 2. Mehmed, 1. Selim ve Emir Nevruzdan bölümler bu eserinde mevcuttur. Evrak-i Perişan, Devr-i İstila, Kanişe başkaca eserleridir.

4. Ali Emiri

Kitaplarıyla yaşar ve pek az bunlardan yararlanılmasına izin verirdi. Kütüphanesini vakıflar idaresine bırakmıştır. Millet kütüphanesinde önemli kitapları vardır. Eserleri: Ezhar-i Hakikat, Tezkire-i Şuara-i Amid, Osmanlı Vilayeti Şarkiyesi, Nevadiri Eslaf, Osmanlı Tarih ve Edebiyat Mecmuası önemli eserlerindendir.

5. Mehmet Tahir

Bursalıdır. Manastır askeri okulunda coğrafya hocalığı yapmış, akabinde müdürlüğünü de üstlenmiştir. Bursa milletvekilliği yapmıştır. Bursalı Mehmet Tahir Melami’dir. Osmanlı Müellifleri en önemli eseridir. Bu eseri kendisine avrupada şöhret kazandırmıştır. Mehmet Tahir eski tezkirecilerin tarzında çalışırdı. Eserleri: Katip Çelebi, Hacı Kalfanın Hayatı, Kırım Müellifleri, Hacı Bayram Veli, Muhyiddin Arabi, Türklerin Ulum ve Fünuna Hizmetleri

6. Enveri

2. Mehmed, 2. Beyazıd zamanlarında yaşamış ve seferlere katılmıştır.Ulemadan veya din adamlarından biri olması muhtemeldir. Düsturname en önemli eseridir. Aydınoğulları ve Osmanlı Sultanlarını bu eserinde anlatır. Umur Beyin hayatı, ve fetihleri hakkında da eserinde bilgiler yer alır.

Osmanlı Devleti'nde Enderun Mektepleri

Dönemin Yayınları

Ceride-i Havadis

İlk yarı resmi gazetedir.William Churchill adında bir İngiliz tarafından 1840 yılında çıkarılmaya başlanmıştır. Kırım Savaşı’na, savaş muhabirlerini de göndererek kendi döneminde uluslararası haberciliğe öncü olmuştur.

Tasfir-i Efkar

Şinasi'nin 28 Haziran 1862'de yayınlamaya başladığı, havadis ve maarife dair Osmanlı gazetesidir.1865'de Şinasi Fransa'ya gittikten sonra gazeteyi Namık Kemal çıkarmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu'nda Bulunan Düşünce Akımları

Tanzimat Dönemi Süreli Yayınlar:

Vakay-ı Mısıriye ( Mısır Hidivliğince)
Muhip (Şakir Efendi)
Muhib-i Vatan (Andon Efendi)
Utarit (Ayetullah Bey)
Mecmua-i Maarif (Filip Efendi)
Terakki (Ali Raşit)
Asır (Mehmet Tevfik Bey)
Devir (Ahmed Mithad Bey)

Meşrutiyet Dönemi Süreli Yayınlar:

İttihat (Ahmet Mithat Efendi)
Çaylak (Mehmet Tevfik Bey)
Ümran (Raşit Efendi)
Selamet (Abdullah Efendi)

Fransa Seferatnameleri:

Yirmisekiz Mehmed Çelebi

Osmanlı topraklarından dışarıya çıkan bir Osmanlı vatandaşının, Fransızların o dönemdeki yaşantısını nasıl gördüğünü, Fransa’nın öne çıkan yeniliklerinin Osmanlı’nın gözünden nasıl karşılandığını konusunda bilgiler verir. Eserinde kendi bakış açısından Fransızlar ile ilgili hayret ve takdir ettiği tarafları öne çıkarmıştır.

Ahmet Lütfi Efendi

Tarih-i Lütfi, Divançe, Lügat-i Kamus, Tefhimu’l-Müteallim eserleridir. Ahmet Lütfi Efendi vakanivüsttir. Râşid, Nâimâ Tarihinin devamını yazmıştır. Yani, 1660'tan 1722'ye kadar geçen olayları eserlerinde işlemiştir. Fakat Nâimâ gibi eserinde sosyal meseleler üzerinde durmamış, anlattığı devrin sosyal hayatını ve insanlarını tasvir etmemiştir. Yalnız saray düğünlerini oldukça ayrıntılı olarak anlatır.

Günümüzde Osmanlı Hanedanı Sultanları