Yozgat'ın Meşhur Lezzetleri - Yozgat'ta Ne Yenir?
YOZGAT'IN GİZLİ HAZİNELERİ: EN MEŞHUR YÖRESEL LEZZETLER
Yozgat, Anadolu'nun tam kalbinde yer alır ve misafirperverliğiyle bilinir. Bu misafirperverlik, tabii ki, yöresel mutfaklarına da yansımıştır. Yozgat mutfağı, tarihi ve kültürel mirasının bir yansıması olarak, çeşitli ve özgün lezzetler sunar. Burada, arpa ekmeğinden tutun da madımak yemeğine kadar her damak zevkine hitap eden tatlar bulabilirsiniz.
Yozgat'ın en meşhur yemekleri arasında, ağırlıklı olarak et ve tahıl kullanılarak hazırlanan yemekler ön plandadır. İster inanın ister inanmayın, her bir lokmada Yozgat'ın tarihini ve kültürünü hissedebilirsiniz. Bu lezzet yolculuğuna çıkmadan önce, Yozgat'ın en meşhur lezzet duraklarını ve bu eşsiz yemeklerin hikayelerini sizlerle paylaşmak istiyoruz. Yozgat'ı ziyaret etmek, sadece gözleriniz için değil, aynı zamanda damaklarınız için de bir festivale dönüşebilir. Şimdi, size bu benzersiz lezzetlerin kapılarını aralamak için sabırsızlanıyoruz!
İşte Yozgat'ın meşhur lezzetleri;
Arabaşı
Çok değişik Yozgat' a has bir yöresel lezzettir. Hamuru ayrı çorbası ayrı hazırlanır ve birlikte yenir. Hamur tepside baklava dilimi şeklinde kesilir. Sıcak çorbayla birlikte servis edilir. Yozgat' ta çokça yapılan ve sevilen bir yöresel yemektir. Arabaşı, Yozgat mutfağının en meşhur ve sevilen yemeklerinden biridir. Soğuk hamur ve et suyundan oluşan bu lezzet, Anadolu'nun birçok yöresinde farklı isimlerle bilinir. Yozgat'ta "Arabaşı", Kırşehir'de "Gıvma", Kayseri'de "Gevrek Haşlama" ve Sivas'ta "Yöre Haşlama" olarak da adlandırılır.
Arabaşı'nın Özellikleri:
- Arabaşı, genellikle hindi veya tavuk eti ile yapılır.
- Hamuru, un, su ve tuz ile elde edilir.
- Hamur, el ile parmak uçları kullanılarak küçük parçalara bölünür.
- Eti haşladıktan sonra, hamur parçaları da et suyuna eklenir ve yumuşayana kadar pişirilir.
- Arabaşı, yoğurt, salata ve turşu ile servis edilir.
Arabaşı'nın Yapılışı:
- Eti kemiklerinden ayırın ve küçük parçalara doğrayın.
- Soğanları ve sarımsakları ince ince doğrayın.
- Tencereye eti, soğanları, sarımsakları ve baharatları ekleyin.
- Üzerini su ile kapatıp, etler yumuşayana kadar pişirin.
- Yumurta ve tuz ile çırpılmış hamurdan küçük parçalar koparıp, et suyuna ekleyin.
- Hamurlar yumuşayana kadar pişirin.
- Arabaşı'nızı yoğurt, salata ve turşu ile servis edin.
Tandır Kebabı
Kuzu etinin muhteşem tadıyla lezzetlenmiş bu kebap çeşidi Yozgat' ın en meşhur yemeklerinin başında geliyor. Yozgat' a gelip de tandır kebabını yiyenler bir daha bu tadı unutamıyor. Her baba harcının işi değildir bu kebabı hazırlamak. Mutlaka işini bilen usta ellerden yapılmış tandır kebabını tatmalısınız.
Tandır Kebabı'nın Özellikleri:
- Tandır Kebabı, genellikle kuzu eti veya dana eti ile yapılır.
- Etler, tandıra koymadan önce soğan, sarımsak, biber ve baharatlarla marine edilir.
- Tandır kebabı, odun ateşinde uzun süre pişirilerek yumuşak ve lezzetli hale gelir.
- Tandır kebabı, lavaş ekmeği, salata, domates ve biber ile servis edilir.
Tandır Kebabı'nın Yapılışı:
- Kuzu etlerini kemiklerinden ayırın ve büyük parçalar halinde doğrayın.
- Soğanları ve sarımsakları ince ince doğrayın.
- Eti, soğanları, sarımsakları, biberleri ve baharatları bir kapta karıştırın.
- Eti en az 2 saat marine edin.
- Tandır ateşini hazırlayın.
- Marine edilmiş eti tandıra koyun ve kapağını kapatın.
- Eti yaklaşık 2-3 saat pişirin.
- Tandır kebabı piştikten sonra lavaş ekmeği, salata, domates ve biber ile servis edin.
Tandır Kebabı'nın Püf Noktaları:
- Eti marine ederken kullandığınız baharatları kendi zevkinize göre ayarlayabilirsiniz.
- Tandır kebabı pişirirken tandırın kapağını çok sık açmayın, etin lezzetinin kaçmaması için.
- Tandır kebabı piştikten sonra hemen servis etmeyin, biraz dinlenmesini bekleyin.
- Tandır kebabı servis ederken yanında yoğurt ve cacık da sunabilirsiniz.
Çiğdem Pilavı
Çiğdem pilavı olup Çiğdem şenliği de Yozgat' ta yapılmaktadır. Baharın gelmesiyle yapılan çiğdem pilavı hıdırelllez kutlamalarında ikram edilir. Çiğdem Yozgat' ta bulunan bir tür çiçek. Yozgatlı çocuklar ev ev dolaşıp yağ, bulgur vb. malzemeleri toplar. Çiğdem çiçeği ile birlikte bu malzemeler karıştırılır ve çiğdem pilavı hazırlanır.
Çiğdem Pilavı'nın Özellikleri:
- Çiğdem Pilavı, bulgur veya pirinç ile yapılabilir.
- Ana malzemesi çiğdem çiçeklerinin kökleri ve gövdeleridir.
- Soğan, sarımsak, biber ve baharatlarla da zenginleştirilir.
- Çiğdem Pilavı, hem ana öğün hem de ara öğün olarak tüketilebilir.
- Yöresel yoğurt, cacık veya turşu ile servis edilir.
Çiğdem Pilavı'nın Yapılışı:
- Çiğdem çiçeklerini yıkayın ve köklerini ve gövdelerini ayırın.
- Soğanları ve sarımsakları ince ince doğrayın.
- Tencereye zeytinyağı ekleyin ve soğanları kavurun.
- Biberleri ve baharatları ekleyerek kavurmaya devam edin.
- Bulgur veya pirinci ekleyin ve kavurun.
- Su veya et suyu ekleyin ve pilav yumuşayana kadar pişirin.
- Pişen pilava çiğdem köklerini ve gövdelerini ekleyin ve birkaç dakika daha pişirin.
- Çiğdem Pilavı'nızı yoğurt, cacık veya turşu ile servis edin.
Çiğdem Pilavı'nın Püf Noktaları:
- Çiğdem çiçeklerini taze toplamak önemlidir.
- Çiğdem çiçeklerini çok fazla pişirmemeye dikkat edin, yoksa lezzetlerini kaybedebilirler.
- Pilava farklı baharatlar da ekleyebilirsiniz, kekik ve nane ile güzel bir aroma katabilirsiniz.
- Çiğdem Pilavı'nı sıcak servis etmeniz tavsiye edilir.
Ayva Basması
Ayva ile kuzu etinin muhteşem buluşmasından hazırlanan Yozgat' ın bir diğer yöresel yemeğidir. Yozgat' a gidip de mutlaka tatmanız gereken yemeklerden birisidir. Çok lezzetli ve değişik bir yemektir.
Ayva Basması'nın Özellikleri:
- Ayva Basması, genellikle kuzu eti ve ayva ile yapılır.
- Soğan, sarımsak, biber ve baharatlarla da zenginleştirilir.
- Ayva Basması, fırında veya tencerede pişirilebilir.
- Yöresel yoğurt, cacık veya pilav ile servis edilir.
Ayva Basması'nın Yapılışı:
- Kuzu etlerini kemiklerinden ayırın ve orta büyüklükte doğrayın.
- Soğanları ve sarımsakları ince ince doğrayın.
- Ayvaları yıkayın, soyun ve dörde bölün.
- Tencereye zeytinyağı ekleyin ve soğanları kavurun.
- Biberleri ve baharatları ekleyerek kavurmaya devam edin.
- Eti ekleyin ve kavurun.
- Ayvaları ekleyin ve birkaç dakika daha kavurun.
- Su veya et suyu ekleyin ve etler yumuşayana kadar pişirin.
- Ayva Basması'nı yoğurt, cacık veya pilav ile servis edin.
Ayva Basması'nın Püf Noktaları:
- Ayva Basması için etli ve sulu bir kuzu eti seçmeniz önemlidir.
- Ayvaları pişirmeden önce soymanız gerekir, aksi takdirde acılık yapabilir.
- Ayva Basması'na farklı baharatlar da ekleyebilirsiniz, tarçın ve karanfil güzel bir aroma katabilir.
- Ayva Basması'nı fırında pişirmek isterseniz, önceden ısıtılmış fırında 180 derecede yaklaşık 1 saat pişirebilirsiniz.
Yozgat'ta Görülmesi Gerekenler
Çörek
Yozgat'ta çay saatlerinin olmazsa olmazı çöreği mutlaka denemelisiniz. Evde de kolayca hazırlayabileceğiniz çöreği Yozgat'ta şehir merkezinde her yerde yiyebilirsiniz. Çok yaygın olarak yapılır. Yozgat' a ait yöresel bir tattır.
Yozgat Çöreği'nin Özellikleri:
- Yozgat çöreği, un, maya, su, tuz ve şeker ile yapılır.
- Bazen çöreğe, lezzet katmak için susam, çörek otu veya haşhaş da eklenebilir.
- Yozgat çöreği, genellikle yuvarlak veya oval şekilde pişirilir.
- Yozgat çöreği, sade veya peynirli, tahinli veya pekmezli gibi farklı çeşitlerde de yapılabilir.
Yozgat Çöreği'nin Yapılışı:
- Unu, mayayı, tuzu ve şekeri bir kapta karıştırın.
- Yavaş yavaş su ekleyip yoğurun.
- Hamur yumuşak ve pürüzsüz hale gelene kadar yoğurun.
- Hamuru yağlanmış bir kaseye koyun, üzerini örtün ve ılık bir yerde yaklaşık 1 saat mayalanmaya bırakın.
- Mayalanan hamuru ikiye bölün ve her bir parçayı yuvarlayın.
- Yuvarladığınız hamurları dilediğiniz şekilde şekillendirin.
- Çörekleri yağlanmış bir tepsiye dizin ve üzerlerini örtün.
- Çörekleri tekrar ılık bir yerde yaklaşık 30 dakika mayalanmaya bırakın.
- Fırını 180 dereceye ısıtın.
- Çöreklerin üzerini su ile ıslatın ve susam, çörek otu veya haşhaş serpin.
- Çörekleri fırında yaklaşık 20-25 dakika pişirin.
Yozgat Çöreği'nin Püf Noktaları:
- Yozgat çöreği için kullandığınız unun taze ve kaliteli olması önemlidir.
- Hamuru yoğururken çok fazla yoğurmamaya dikkat edin, aksi takdirde çöreği sertleşebilir.
- Çörekleri mayalarken ılık ve nemli bir ortamda bulundurun.
- Çörekleri fırından çıkardıktan sonra hemen dilimlemeyin, biraz soğumasını bekleyin.
Testi Kebabı
Yozgat yöresine ait bir diğer kebap çeşididir. Adından da anlaşılacağı üzere testi olmadan yapılmaz. Testinin içine gerekli tüm malzemeler konulup, ağzı hamur ile kapatılır. Püf noktası ve lezzeti de pişirilme usulünden gelir. Mutlaka açık alanda meşe ya da odun kömür ile yakılmış ateşte pişirilir. En son testi kırılarak servis edilir.
Testi Kebabı'nın Özellikleri:
- Testi kebabı, kuzu eti, soğan, domates, biber ve baharatlardan oluşur.
- Yemek, özel olarak hazırlanmış testi adı verilen toprak kaplarda pişirilir.
- Testi kebabı, pişerken testinin kapağı kapalı kalır ve bu sayede etin ve sebzelerin aromaları birbirine karışarak eşsiz bir lezzet oluşur.
- Testi kebabı, genellikle pilav ve ayran ile servis edilir.
Testi Kebabı'nın Yapılışı:
- Kuzu etlerini kemiklerinden ayırın ve orta büyüklükte doğrayın.
- Soğanları, domatesleri ve biberleri doğrayın.
- Testiyi suyla ıslatın ve içine eti, soğanları, domatesleri, biberleri ve baharatları ekleyin.
- Testinin kapağını hamurla kapatın ve hava almaması için kenarlarını iyice kapatın.
- Testiyi odun ateşinde veya mangalda yaklaşık 2-3 saat pişirin.
- Testi piştikten sonra dikkatlice kırın ve içindeki lezzetli kebabı servis edin.
Testi Kebabı'nın Püf Noktaları:
- Testi kebabı için taze ve kaliteli kuzu eti kullanmanız önemlidir.
- Testiyi kapatırken hamuru iyice bastırın ve hava almaması için kenarlarını kontrol edin.
- Testiyi pişirmeden önce fırında ön ısıtmak, pişirme süresini kısaltabilir.
- Testi kebabı piştikten sonra hemen kırmayın, biraz soğumasını bekleyin.
Helle Çorbası
Yozgat' a ait bir çorba çeşididir. Çok lezzetli ve besleyicidir. Yozgat' ta özel günlerde de çokça tercih edilen yöresel bir tattır. Yozgat' a gittiğinizde bu çorbayı da denemenizi tavsiye ederiz. Ana malzemesi yeşil mercimektir.
Helle Çorbası'nın Özellikleri:
- Helle Çorbası, yeşil mercimek, bulgur, soğan, un, domates salçası ve baharatlardan oluşur.
- Yöresel olarak "Bulamaç Çorbası" veya "Mercimekli Bulgur Çorbası" olarak da bilinir.
- Helle Çorbası, genellikle ekmek veya pide ile servis edilir.
- Üzerine nane, pul biber ve yoğurt eklenerek lezzeti zenginleştirilebilir.
Helle Çorbası'nın Yapılışı:
- Yeşil mercimekleri yıkayın ve suda bekletin.
- Soğanları ince ince doğrayın.
- Tencereye zeytinyağı ekleyin ve soğanları kavurun.
- Domates salçasını ekleyin ve biraz daha kavurun.
- Süzülmüş mercimekleri ve bulguru ekleyin.
- Su veya et suyu ekleyin ve mercimekler ve bulgur yumuşayana kadar pişirin.
- Unu bir kasede su ile açın ve bulamaç kıvamına getirin.
- Hazırladığınız bulamacı çorbaya ekleyin ve karıştırın.
- Helle Çorbası'nızı ekmek veya pide ile servis edin.
Helle Çorbası'nın Püf Noktaları:
- Helle Çorbası için taze ve kaliteli yeşil mercimek kullanmanız önemlidir.
- Çorbanın kıvamını ayarlamak için un miktarını kendi zevkinize göre ayarlayabilirsiniz.
- Helle Çorbası'na farklı baharatlar da ekleyebilirsiniz, kimyon ve karabiber güzel bir aroma katabilir.
- Helle Çorbası'nı pişirmeden önce mercimekleri 30 dakika kadar suda bekletmek, pişirme süresini kısaltabilir.
Düğürcük Çorbası
Başka yörelerde de rastlanılan ancak Yozgat' la da bütünleşmiş bir lezzet olarak bilinir. Lezzetli bir çorba şedidir. Bulgur ve kıyma ile yapılan harika bir lezzettir. Yozgat'a uğrarsanız içmeden dönmeyin.
Düğürcük Çorbası'nın Özellikleri:
- Düğürcük Çorbası, ince bulgur, soğan, biber, domates salçası ve baharatlardan oluşur.
- Yöresel olarak "Bulgur Çorbası" veya "Yozgat Çorbası" olarak da bilinir.
- Düğürcük Çorbası, genellikle ekmek veya pide ile servis edilir.
- Üzerine nane, pul biber ve yoğurt eklenerek lezzeti zenginleştirilebilir.
Düğürcük Çorbası'nın Yapılışı:
- İnce bulguru yıkayın.
- Soğanları ve biberleri ince ince doğrayın.
- Tencereye zeytinyağı ekleyin ve soğanları kavurun.
- Biberleri ekleyin ve biraz daha kavurun.
- Domates salçasını ekleyin ve kavurmaya devam edin.
- Yıkadığınız bulguru ekleyin ve birkaç dakika kavurun.
- Su veya et suyu ekleyin ve bulgur yumuşayana kadar pişirin.
- Baharatları ekleyin ve karıştırın.
- Düğürcük Çorbası'nızı ekmek veya pide ile servis edin.
Düğürcük Çorbası'nın Püf Noktaları:
- Düğürcük Çorbası için taze ve kaliteli ince bulgur kullanmanız önemlidir.
- Çorbanın kıvamını ayarlamak için bulgur miktarını kendi zevkinize göre ayarlayabilirsiniz.
- Düğürcük Çorbası'na farklı baharatlar da ekleyebilirsiniz, kimyon ve karabiber güzel bir aroma katabilir.
- Düğürcük Çorbası'nı pişirmeden önce bulguru 10 dakika kadar suda bekletmek, pişirme süresini kısaltabilir.
Madımak
Madımak yemeği, Yozgat mutfağının en özgün ve lezzetli yemeklerinden biridir. Özellikle ilkbahar aylarında taze madımak çiçeklerinin açmasıyla birlikte sofralarda yer alan bu lezzet, Yozgat'ın simgelerinden biri haline gelmiştir.
Madımak Yemeği'nin Özellikleri:
- Madımak yemeği, bulgur veya pirinç ile yapılabilir.
- Ana malzemesi madımak çiçeklerinin kökleri ve gövdeleridir.
- Soğan, sarımsak, biber ve baharatlarla da zenginleştirilir.
- Madımak yemeği, hem ana öğün hem de ara öğün olarak tüketilebilir.
- Yöresel yoğurt, cacık veya turşu ile servis edilir.
Madımak Yemeği'nin Yapılışı:
- Madımak çiçeklerini yıkayın ve köklerini ve gövdelerini ayırın.
- Soğanları ve sarımsakları ince ince doğrayın.
- Tencereye zeytinyağı ekleyin ve soğanları kavurun.
- Biberleri ve baharatları ekleyerek kavurmaya devam edin.
- Bulgur veya pirinci ekleyin ve kavurun.
- Su veya et suyu ekleyin ve pilav yumuşayana kadar pişirin.
- Pişen pilava madımak köklerini ve gövdelerini ekleyin ve birkaç dakika daha pişirin.
- Madımak yemeğinizi yoğurt, cacık veya turşu ile servis edin.
Madımak Yemeği'nin Püf Noktaları:
- Madımak yemeği için taze toplamak önemlidir.
- Madımak çiçeklerini çok fazla pişirmemeye dikkat edin, yoksa lezzetlerini kaybedebilirler.
- Pilava farklı baharatlar da ekleyebilirsiniz, kekik ve nane ile güzel bir aroma katabilirsiniz.
- Madımak yemeğini sıcak servis etmeniz tavsiye edilir.
