Ahi Evran Kimdir? Ahi Evran Sözleri ve Hakkında Bilgi
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2021 yılının Ahi Evran Yılı olarak kabul edilmesiyle Türkiye’de bu isim araştırılmaya başlandı. Bizde sizlerin kafasında Ahi Evran ile ilgili oluşan soruları ortadan kaldırmak için Ahi Evran Kimdir? başlığında içerik hazırladık. İşte Ahi Evran Kimdir? Ahi Evran Hayatı ve Sözleri.
Ahi Evran Kimdir?
Doğum tarihi hakkında kesin bir bilgi olmasa da Ahi Evran’ın 1171 yılında İran’ın Hoy kasabasında doğduğu düşünülmektedir. Burası Büyük Selçuklu İmparatorluğundan beri yerleşim yeri olarak kabul edilmiştir. Çocukları yılları Azerbaycan’da geçse de daha sonra Horasan ve Maveraünnehir bölgelerinde yer alan ünlü kişilerden eğitim görmüştür. Bağdat’a geldiğinde Evhaddü’d Din Kirmanı ile tanışmıştır. Bu kişiden aldığı tavsiye üzerine Abbasi halifesin, Nasır Lidinillah’ın kurduğu Fütüvvet Teşkilatına girmiştir. Bağdat’ın o dönemin ilim ve irfan noktasının getirmiş olduğu avantajlardan dolayı Ahi Evran’ın gelişiminde önemli rol oynamıştır.
Anadolu Selçukluları’nın 1204 yılındaki sultanı I. Gıyaseddin Keyhüsrev’i yollamış, Ahi Evran’da bunun üzerine bazı ilim adamlarıyla beraber Anadolu’ya gelmiştir. Kayseri’de yeni düzenini yavaş yavaş kurmaya başlayan Ahi Evran, Ahi Teşkilatını Fütüvvet Teşkilatından ilham alarak burada kurmuştur. Sultan I. Alaeddin Keykubad’ın 1227 yılındaki isteğiyle Ahi Evran, Kayseri’den Konya’ya gelmiştir. Burada yine aynı şekil sanat işlerine kaldığını yerden devam etmiştir. Ahilerin en büyük korumalarından biri olan Sultan I. Aleddin Keykubad, II. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından düzenlenen suikast de kurban gitti.
Bu ölüm haberi sonrası Ahi Evran dahil birçok kişi hapsedildi. 1245 yılında ölen II. Gıyaseddin Keyhüsrev’den Ahi Evran, serbest kalarak Denizli’nin yolunu tuttu. Mevlana’nın hocası Şems-i Tebrizi’nin öldürüldüğü günlerde Alaeddin Çelebi ile birlikte olduğu için cinayette yardımı olduğu düşünüldüğü için Kırşehir’e giderek 15 yıl boyunca burada yaşamıştır.
Ahi Evran Ölümü
Doç. Dr. Tarık Gökmen’in iddiasına göre Moğol askerlerinin Anadolu’ya yaptığı istila sonrası öldürüldüğünü söylemektedir. Bazı kaynaklar ise Mevlana’nın müridi tarafından Nurettin Caca Bey tarafından öldürülmüştür.
Ahi Evran Sözleri
Eşine, işine, aşına özen göster.
Gelen gelsin saadetle, giden gitsin selâmetle.
Eline, diline, beline sahip ol. Kalbini, kapını, alnını açık tut.
Ahi’nin eli, kapısı, sofrası açık olmalı; gözü beli ve dili kapalı olmalı.
Harama bakma, haram yeme, haram içme. Doğru, sabırlı, dayanıklı ol. Yalan söyleme. Büyüklerinden önce söze başlama. Kimseyi kandırma. Kanaatkar ol. Dünya malına tamah etme. Yanlış ölçme. Eksik tartma. Kuvvetli ve üstün durumda iken, affetmesini, hiddetli iken yumuşak davranmasını bil ve kendin muhtaç iken bile başkalarına verecek kadar cömert ol.
