Sağlıklı Akciğer İçin Bilinmesi ve Yapılması Gerekenler

Vücudumuzun en önemli organlarından birisi olan ve yaşamamızı sağlayan akciğer, sağlıklı olmadığı durumda birçok problem ortaya çıkmaktadır. Bu içeriğimizde akciğer sağlığı için yapılması ve hakkında bilinmesi gerekenlerden bahsettik.

Akciğer Nedir, Ne İşe Yarar?

Akciğerler, solunum sistemimizin önemli bir parçasıdır ve vücudumuzun oksijen alıp karbondioksit atmasını sağlayan organlardır. İnsanlar ve diğer memelilerde, akciğerler göğüs boşluğunda yer alır ve solunum fonksiyonunu yerine getirir. Peki, akciğerlerin tam olarak ne olduğunu ve ne işe yaradıklarını biraz daha yakından inceleyelim.

Akciğerler, hava yollarının son noktasında bulunan, hava ile kan arasındaki gaz değişimini sağlayan yapılardır. Solunum sistemi, burun ve ağız yoluyla aldığımız havayı akciğerlere ileten bir dizi hava yolundan oluşur. Bu hava yolları, soluk borusu (trakea) olarak bilinen büyük bir boru şeklinde başlar ve bronşlara, daha sonra bronşiyoller olarak adlandırılan daha küçük hava yollarına dallanır. Bronşiyoller, sonunda çok sayıda hava keseciğine sahip olan akciğer dokusuna açılır.

Akciğerlerin ana işlevi, oksijenin kana alınması ve karbondioksitin atılmasıdır. İnsanlar soluk aldıklarında, akciğerlere giren havadaki oksijen, akciğerlerin içindeki ince kan damarlarına geçer. Bu esnada, kandaki karbondioksit ise akciğerlere doğru hareket eder ve buradan solunum yoluyla vücuttan dışarı atılır. Akciğerlerde gerçekleşen bu gaz değişimi, sürekli bir şekilde devam eder ve vücudumuzun oksijenlenmesini sağlar.

Sağlıklı Bir Akciğer İçin Neler Yapılmalıdır?

Akciğer her ne kadar kendini yenileyebilen bir organımız olsa da bazı zararlı alışkanlıklar ve yanlış yaşam tarzı yüzünden sağlıksız olabilmektedir. Ancak zararlı alışkanlıkları bırakarak, düzenli spor yaparak, terliyken soğuk havayla temas etmeyerek ve temiz hava alarak akciğerlerimizin sağlıklı kalmasını sağlayabilirsiniz.

1. Zararlı Alışkanlıkları Bırakın

Alkol, sigara ve uyuşturucu gibi maddeler akciğerlerimizin sağlığı için kullanılmamalıdır. Bu üç madde de içinde bulundurduğu kimyasallar ile solunumu zorlaştırır, kalp krizine ve hatta kansere yol açar. Bu sebeple bu alışkanlıkları bırakın.

2. Düzenli Olarak Spor Yapın

Spor, sağlıklı bir vücut için ilk yapılması gereken şeylerden biridir. Rutin koşular düzenli nefes alıp vermeyi sağlar. Düzenli ve güçlü nefes alıp vermek ise akciğerlerimizi genişletir ve süngere benzetilen bu organımızın gözeneklerini açar. Yüzme de yine akciğerler için oldukça sağlıklı bir faaliyet türüdür.

3. Terliyken Soğu Havayla Temas Etmeyin

Soğuk havalarda daha sıkı giyinilmeli, terleme noktasına gelmeyecek şekilde soğuk havadan korunmalıdır. Aksi durumda soğuk algınlığı ile birlikte alt ve üst solunum yolu enfeksiyonları ortaya çıkar. Bu durum da akciğerlerimize zarar verebilir.

4. Temiz Hava Alın

Akciğerlerin ilk hali pembe rengine sahiptir. İnsan ömrü hususunda seneler geçtikçe, solunum ile ciğerlere alınan yabancı maddeler akciğerleri önce griye sonra ise siyah renge bürünür. Bu renk farkı sadece bir renkten ibaret değil, aksine akciğerlerin zamanla yıprandığının bir göstergesidir.

Klima ortamlarından uzak durmak, nemli ortamlardan kaçınmak, meslek sebebiyle maruz kalınan kimyasallardan korunmak sağlıklı bir akciğer için gereklidir. Ayrıca düzenli olarak doğayla buluşmak akciğerleriniz için iyi olacaktır.

5. Soğuk Havalarda Burundan Nefes Alın

Solunum ağız ve burun yolu ile yapılabilir fakat burun ile nefes almak doğru olanıdır. Burunda bulunan kıllar, atmosferdeki zararlı maddelerin akciğerlere ulaşmasını engeller. Bu işlem ağız ile yapılırsa doğrudan akciğerlere yapışarak zamanla deformasyona uğratır.

6. Verem Aşısı Olun

Veremden korunmak için BGC (Bacillus Calmette Guèrin) aşısı yapılmalıdır. Aşı, hastalığa karşı koruyucu olduğu için alınabilecek zararları önlemektedir. BU yüzden mutlaka verem aşısı olmanız gerekiyor.

Akciğerlerimiz için Faydalı Besinler

Akciğer sağlığı, genel sağlığımız için önemli bir faktördür. Sağlıklı akciğerler, solunum fonksiyonumuzu korumak ve vücudumuzun ihtiyaç duyduğu oksijeni almak için hayati öneme sahiptir. Beslenme, akciğer sağlığını desteklemenin önemli bir yönüdür. İşte akciğere iyi gelen besinlerden bazıları:

Antioksidan Bakımından Zengin Besinler

Antioksidanlar, vücudumuzdaki serbest radikalleri nötralize eden ve hücre hasarını önleyen bileşiklerdir. Akciğerlerimizde oksidatif stresi azaltarak akciğer sağlığını korumaya yardımcı olurlar. Antioksidan bakımından zengin besinler arasında meyveler (özellikle yaban mersini, böğürtlen, çilek, nar), sebzeler (ıspanak, lahana, brokoli, havuç) ve yeşil çay bulunur.

Omega-3 Yağ Asitleri

Omega-3 yağ asitleri, anti-enflamatuar etkileriyle bilinir ve akciğer sağlığını destekler. Somon, sardalye, ringa balığı gibi yağlı balıklar, keten tohumu, ceviz gibi besinler omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir.

C Vitamini

C vitamini, bağışıklık sistemini güçlendiren ve akciğerlerde antioksidan aktivite gösteren bir vitamindir. Portakal, greyfurt, limon, kivi gibi turunçgiller, çilek, papaya gibi meyveler ve kırmızı biber gibi sebzeler C vitamini açısından zengindir.

Magnezyum

Magnezyum, kasların gevşemesine ve solunum kaslarının fonksiyonuna katkıda bulunur. Badem, ıspanak, avokado, kabak çekirdeği, siyah fasulye gibi besinler magnezyum açısından zengindir.

Yeşil Yapraklı Sebzeler

Ispanak, pazı, roka, marul gibi yeşil yapraklı sebzeler, antioksidanlar, lif ve diğer besin maddeleri bakımından zengindir. Bu besinlerin tüketimi, akciğer sağlığını destekler.

Sarımsak ve Soğan

Sarımsak ve soğan, doğal antimikrobiyal ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Akciğer sağlığını korumaya yardımcı olabilirler.

Bol Su Tüketimi

Yeterli miktarda su içmek, akciğerlerin nemli kalmasına ve mukozanın doğru şekilde çalışmasına yardımcı olur. Vücuttaki toksinleri atar ve akciğerlerin işlevini destekler.

Akciğere Bağlı Oluşabilecek Hastalıklar Nelerdir?

Akciğerde oluşabilecek birçok hastalık bulunuyor. Bu hastalıklar arasında en çok karşılaşılanları ise akciğer kanseri, akciğer veremi, KOAH ve astımdır.

Akciğer Kanseri

Bu kanser türü akciğer dokusunun değişime uğraması sebebiyle ortaya çıkar. En yaygın kanser hastalıklarından birisidir. Bu hastalık solunum yolu ile zararlı maddelerin vücuda alınması sonucu ortaya çıkmaktadır. Bir başka deyişle sigara içimi ya da dumanı ve kimyasal maddeler yüzünden oluşmaktadır.

Akciğer Veremi

Akciğer veremi tüberküloz olarak bilinir. Verem mikrobu vücuda birçok yoldan girebilir fakat en çok karşılaşılan yol solunum yolu ile olanlardır. Hastalık genelde veremli bir hastanın tükürüğü ya da veremli bir ineğin sütü ile bulaşır. Tedavi için bol temiz hava, faydalı gıdalar ve üzüntüsüz bir hayat gereklidir.

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)

KOAH olarak bilinen hastalık akciğerlerin tıkanması halidir. Halk dilinde ‘Kronik Bronşit’ olarak bilinir. Akciğerdeki hava yollarının tıkanması, hava akımının kısıtlanması ve bunun süreklilik arz etmesi halinde kronik bronşit teşhisi konulur.

Astım

Astım da kronik akciğer hastalık türlerindendir. Bronşitten farklı olarak normal zamanlarda pek ortaya çıkmaz, onun yerine ataklar şeklinde kendini gösterir. Atakların oluşmaya başladığı süreçte nefes darlığı, öksürük, hışıltılı solunum ve göğüs bölgesinde sıkışma gibi şikayetler görülür.

Astım hastalığı çok ilerlememiş ise tedavisi mümkündür. Tedavi süreçleri doktorunuz tarafından tavsiye edilen ilaçların kullanımı ile yürütülür. Astım ilaçları 1-2 dakikada etkisini gösteren ilaç türlerindendir.

Doğru Nefes Alma Yöntemleri

Doğru nefes alma, akciğer sağlığını korumak ve genel sağlık ve rahatlama için önemlidir. Stresli bir yaşam tarzı, yanlış nefes alma alışkanlıkları ve postür bozuklukları nedeniyle birçok insan yüzeyel veya yanlış nefes alır. Doğru nefes alma tekniklerini öğrenmek ve uygulamak, akciğer fonksiyonunu artırmak, stresi azaltmak ve genel sağlığı desteklemek için etkili bir yoldur. İşte doğru nefes alma yöntemlerinden bazıları:

Derin Nefes Alma

Derin nefes alma, akciğerlerinizi tamamen kullanmanızı sağlar ve daha fazla oksijen almanıza yardımcı olur. Rahat bir pozisyonda oturun veya uzanın. Burnunuzdan yavaşça derin bir nefes alın, göğsünüzü ve karın bölgenizi genişletin. Nefesinizi birkaç saniye tutun ve yavaşça ağızdan nefes verin. Bu derin nefesi birkaç kez tekrarlayın.

Diyafram Nefesi

Diyafram nefesi, derin ve etkili bir nefes alma tekniğidir. Rahat bir pozisyonda oturun veya uzanın. Bir elinizi göğsünüzün üzerine, diğer elinizi karın bölgenize yerleştirin. Burnunuzdan yavaşça nefes alın ve nefes alırken göğsünüzün değil, karın bölgenizin yükseldiğini hissedin. Nefesinizi birkaç saniye tutun ve yavaşça ağızdan nefes verin. Bu nefes tekniğini birkaç kez tekrarlayın.

Ritmik Nefes Alma

Ritmik nefes alma, nefes almayı düzenli ve ritmik bir şekilde yapmanıza odaklanır. Rahat bir pozisyonda oturun veya uzanın. Burundan nefes alırken saymaya başlayın, örneğin 4'e kadar sayın. Nefesinizi birkaç saniye tutun ve yavaşça ağızdan nefes verirken tekrar sayın, yine 4'e kadar. Bu ritmik nefesi birkaç kez tekrarlayın ve nefes alma sürenizi zamanla artırabilirsiniz.

Nefes Farkındalığı

Nefes farkındalığı, nefes almayı bilinçli bir şekilde takip etme ve anlık farkındalık geliştirme üzerine odaklanır. Ruh halinizi, stres seviyenizi ve vücudunuzdaki gerilimi gözlemlemek için nefesinizi izleyin. Dikkatinizi sadece nefesinize odaklayarak zihninizi sakinleştirin ve gevşetin. Nefes alırken ve verirken vücudunuzun hareketini hissedin.

Yoga ve Meditasyon

Yoga ve meditasyon, doğru nefes alma tekniklerini uygulamak için etkili ve rahatlatıcı yöntemlerdir. Yoga duruşları (asanas) ve meditasyon pratiği, nefesinizi düzenlemenize ve akciğerlerinizi genişletmenize yardımcı olur. Yoga ve meditasyon derslerine katılarak veya online kaynaklardan faydalanarak doğru nefes alma tekniklerini öğrenebilirsiniz.

Akciğer görevini yapmazsa ne olur?

Akciğer görevini yapamazsa kişinin solunum sayısı ve kalitesi düşer. Bu durumda da nefes darlığı oluşur. Öksürük, siyanoz, boğulma hissi, bilinç bulanıklığı ve hızlı nefes alma da daha sonra ortaya çıkar.

Akciğerlerin temel görevi nedir?

Akciğerlerin asil görevi havada yer alan oksijenleri almak, vücuttaki karbondioksiti ise atmaktır. Akciğerler havadan oksijeni alır. Daha sonra kan oksijeni içerisine alarak kalbe gider. Buradan da vücuda pompalanır.

Akciğer nerede yer alır?

Akciğerler göğüs boşluğunda bulunan organımızdır. Diyafram kasının ilk kaburga kemiğinin üstünden başlayarak köprücük kemiğinin biraz üzerini kaplayan alanda bulunur. Akciğerin etrafı ise plevra adındaki bir zarla kaplıdır.

Akciğer kaç tane var?

Bir sol birisi sağ olmak üzere 2 adet akciğer bulunmaktadır. Sol taraftaki akciğer 2 parçadan, sağdaki ise 3 parçadan oluşmaktadır. Bunun nedeni ise sol tarafta kalbin bulunmasıdır.

Akciğer sistemi nasıl çalışır?

Solunan havadaki oksijen alveol duvarlarından kana karışmaktadır. Kan oksijeni aldıktan sonra akciğerlerden ayrılır ve kalbinize taşınır. Daha sonra kalbiniz içerisinde oksijen bulunan kanı vücudunuza pompalar. Böylece akciğer sistemi çalışır ve organlarınızdaki hücrelere oksijen taşınır.

Akciğerleri ne temizler?

Akciğerleri temizleyecek birçok yöntem bulunuyor. Bu yöntemler arasında en çok tercih edilen bazı besinleri tüketmektir. Üzüm çekirdeği, kereviz, zencefil, tere, sarımsak ve keçiboynuzu bu besinler arasından en çok önerilenlerdir.