Akdeniz Anemisi Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Akdeniz Anemisi Nedir?

Tıpta “Talasemi” olarak adlandırılan Akdeniz Anemisi, bir çeşit kan hastalığıdır. Genetik yolla yayılan hastalık nedeniyle vücuttaki kan, yeterli hemoglobini üretemez, bu sebeple dokular için gerekli olan oksijen miktarı azalır ve çeşitli şikayetler ortaya çıkar. Hastalık daha çok Akdeniz bölgesinde görüldüğü için adı Akdeniz Anemisi olarak nitelendirilir.

Bir kan hastalığı olanAneminin bir diğer adı ise kansızlıktır. Kandaki alyuvarlarının yapısında meydana gelen bozukluk nedeniyle oksijen taşıma görevi gören hemoglobin miktarında ve üretiminde düşüş yaşanır. Doku ve organlar hemoglobin azlığı nedeniyle yeterli oksijeni alamaz. Bu durum çabuk yorulma, halsizlik, güçsüzlük, kalpte çarpıntı ve gelişim bozukluklarına yol açabilir.

Akdeniz Anemisinin Türleri Nelerdir?

Akdeniz anemisi hastalığı,seviyesi ve özelliklerine göre 4 gruba ayrılır. Akdeniz anemisi çeşitleri arasında Talasemi Minör, Talasemi Major, Talasemi İntermadia ve Talasemi Minima bulunur.

İşte Akdeniz Anemisi Talesemi çeşitleri:

1. Talasemi Minima

Talasemi Minima, akdeniz anemi taşıyıcısı olan kişide hiç bir belirti görülmemesi durumudur. Kişinin kan değerleri sağlıklı ve normal düzeydedir. Talasemi minimanın varlığı ancak gen analizi ile bulunabilir.

2. Talasemi Minör

Akdeniz anemisin taşıyıcılığını ifade eden Talasemi Minör, vücutta çok az bir miktarda kansızlık yapar. Hafif seyreden bu durum biraz halsizlik de yapabilir. Taşıyıcı olan kişi başka bir taşıyıcı ile çocuk dünyaya getirirse çocuğun Akdeniz Anemisi olma ihtimali yüksektir. Diğer türlü bebek Akdeniz Anemisi taşıyıcısı olarak dünyaya gelebilir.

3. Talasemi İntermedia

Talasemi intermedia Akdeniz Anemisi hastalığınınorta şiddetli türü olarak bilinir. Anne ve babadan alınan bozuk genler fazla hasarlı değildir. Bu sebeple hastalık daha orta düzeyde ilerler. Hastalarda kansızlık görülebilir ancak düzenli olarak kan takviyesi yapılmasına gerek olmaz. Hemoglobin düzeyleri 7 ile 10 g/dl arasında değişir.

4. Talasemi Major ​​​​​(Cooley Anemisi)

Talasemi major hastalığın en ağır türüdür.Genellikle bebeklerde 6. ay sonrasında kan yetmezliği başlamaktadır. Bebeklerde meydana gelen kan yetmezliği sonucunda sık sık kan takviyesi yapılmalıdır. Aksi halde kan takviyesi yapılmazsa ciddi sorunlara sebebiyet verebilir. Bu hastaların hayat boyu doktorlar tarafından kontrol ve takip edilmesi gerekir.

Kan yetmezliği sonucunda kan takviyesinin yapılmaması; özellikle kafa tası kemikleri olmak üzere kemik kırılmaları, yüz şeklinde meydana gelen değişiklik ve diş yapısında görülen bozukluk gibi durumlara neden olur. Aynı zamanda kalp yetmezliği, karaciğer ve dalak büyümesi gibi sorunlar da kaçınılmaz olmaktadır.

Akdeniz Anemisi Belirtileri Nelerdir?

Akdeniz anemisi belirtileri arasında halsizlik, karında şişlik, iştahsızlık, dalak büyümesi, gözlerde sarılık, yüz kemiklerinde meydana gelen bozukluklar ve değişimler, idrar yapısında koyulaşma ve solukluk bulunur. Tedavi göremeyen hastalarda kalp yetmezliği, karaciğer ve dalak büyümesi gibi ciddi sorunlar da ortaya çıkabilir.

Kemik yapısı hassas olan Akdeniz Anemisi hastalarının kemikleri kolay kırılıp çatlayabilir. Ciltleri solgun olan hastalarda sarılık da ortaya çıkabilir. Kadınlarda adet düzensizlikleri de sık görülür.

Akdeniz Anemisi Testi

Akdeniz anemisi genetik yolla geçen bir hastalık olduğu için evlenmek ya da çocuk sahibi olmak isteyen çiftlere akdeniz anemisi testi yapılabilir. Bu testte çiftlerden her ikisinin de akdeniz anemisi taşıyıcısı olması durumunda çocukları akdeniz anemisi hastası olarak doğabilir. Bu çiftlere tüp bebek yöntemi önerilmektedir.

İki taşıyıcı bireyin çocuk yapması halinde hamileliğin 8. ile 22. haftaları arasında bebekten kan örneği alınabilir. Bu örnekle bebeğin hasta olup olmadığı öğrenilebilir.

Akdeniz Anemisi Tedavisi

Akdeniz anemisinin tedavi yöntemleri kan takviyesi, ilaç tedavisi ve kök hücre nakli olarak üçe ayrılır. Bu tedavi yöntemleri hastanın hangi tipte akdeniz anemisine sahip olduğu ve hastalığın boyutuna göre farklılık gösterir. Daha çok Talasemi Major hastaları tedaviye ihtiyaç duyar. Diğer tipteki hastalar tedavi gerek duymadan da yaşayabilir.

Talasemi Major hastaları hayatları boyunca kan nakli almak zorundadır. Her ay tekrarlanması gereken kan nakli ile kandaki hemoglobin seviyesi normal düzeyde tutulmaya çalışılır. Ayrıca hasta doktorlar tarafından sürekli tetkiklere tabii tutulur. Bunun nedeni sürekli kan alımı nedeniyle kalp, karaciğer, böbrekte demir birikmesi riskidir.

Dışarıdan sürekli kan takviyesi yapılan hastada demir birikmesi yaşanabilir. Bu durum iç organlar için zararlıdır. Bunun için kan takviyesinin yanında ilaç tedavisi de uygulanır. Hastadaki fazla demirin ilaçlar yoluyla vücuttan atılması sağlanır.

Akdeniz anemisinin kesin ve tam tedavisi kemik iliği naklidir. Nakil başarılı olursa hastadaki anemi problemi çözülür ve hasta kan nakline ve diğer tedavilere ihtiyaç duymadan hayatını sürdürebilir. Bazı testler yapılarak hastaya uygun doku grupları tespit edilir. En uygun nakil verici kardeşlerdir. Başarı oranı yüzde 8 ile 91 arasındadır.

Akdeniz anemisi tehlikeli bir hastalık mıdır?

Akdeniz anemisi hasta eğer tedavilerle desteklenmezse tehlikeli bir hastalıktır. Ciddi iç organ problemlerine, gelişim bozukluklarına ve çarpıntılara neden olabilir. Tedavi görmeyen hastalar birkaç yıl içinde hayatlarını kaybedebilirler. Bu sebeple bu hastalık için sürekli doktor takibi gereklidir.

Akdeniz anemisi hastalığı neden olur?

Akdeniz anemisi genetik olarak hastaya geçer. Mutasyona uğramış genler nedeniyle kan yeteri kadar hemoglobin üretemez bu duruma kansızlık da denilebilir. Hemoglobin seviyesi düşünce organ ve dokulara yeteri kadar oksijen taşınamaz. Bu sebeple hastada birçok farklı sorun meydana gelir.

Akdeniz anemisi lösemi mi?

Akdeniz anemisi ile lösemi farklı hastalıklardır. Akdeniz anemisi hastalığı lösemi gibi diğer kanser hastalıklarına sebebiyet vermez. Kan hastalığıdır ancak alyuvarların normalden fazla çoğalmasından değil hemoglobin üretmemesinden kaynaklanır.

Akdeniz anemisi kimden geçer?

Akdeniz anemisi hastalığın taşıyıcısı olan anne vebabadan çocuğa geçer. Kalıtsal olarak geçen bozuk genler nedeniyle akdeniz anemisi ortaya çıkar. Taşıyıcı anne babanın taşıyıcı ya da normal çocukları da doğabilir.

Akdeniz anemisi nasıl öğrenilir?

Akdeniz anemisi evlenmeden önce yapılan sağlık taramalarından ve kan testlerinden öğrenilebilir. Kişide Akdeniz anemisi taşıyıcılığı varsa evleneceği kişiye de test uygulanır. Her iki birey de taşıyıcıysa çiftler akdeniz anemisi konusunda bilinçlendirilir. Çocuk sahibi olmaları için tüp bebek yöntemini tercih etmeleri önerilir.

Akdeniz anemisi geçer mi?

Akdeniz anemisi hastası başarılı bir kemik iliği nakli olmazsa hastalık ömür boyu devam eder. Kendine kendine geçen ya da ilaçlarla düzelen bir hastalık değildir. Bu sebeple hasta ömür boyu doktor takibinde olur, ilaç ve kan tedavileri ile hastalığın belirtileri azaltılabilir.