Akut Miyeloid Lösemi Nedir? AML Belirtileri ve Tedavisi

Her ne kadar son 30 yılda tedavilerden olumlu sonuç alınan hasta sayısında belirgin artış olsa da hala tehlikeli bir hastalık olan akut miyeloid lösemi hakkında bilinmesi gerekenlere içeriğimizde yer verdik. Yazımızda AML nedir, neden olur, belirtileri nelerdir, tedavisi nasıldır ve iyileşme oranı yüzde kaçtır gibi soruları cevapladık.

Akut Miyeloid Lösemi Nedir?

Akut Miyeloid Lösemi (AML), kan hücrelerinin olgunlaşmasını engelleyen ve kemik iliğinde patolojik olarak anormal miyeloblast adı verilen hücrelerin hızla birikmesine neden olan bir kan kanseri türüdür. Bu durum, normal kan hücrelerinin üretimini ve işlevini olumsuz etkiler.

AML, hematopoetik (kan hücresi oluşumu) sistemi etkileyen bir hastalıktır ve genellikle kemik iliği, kan, lenf düğümleri, dalak ve diğer organları etkiler. AML, lösemi vakalarının yaklaşık %20'sini oluşturur ve çocuklarda ve yetişkinlerde görülebilir.

Bu hastalığın tam olarak neyin neden olduğu bilinmemektedir. Ancak bazı risk faktörleri, AML gelişme olasılığını artırabilir. Bunlar arasında radyasyona maruz kalma, bazı genetik bozukluklar, belirli kemoterapi ilaçları, benzen ve diğer bazı kimyasalların uzun süreli maruziyeti bulunur. Ayrıca, yaşlılık, sigara içme, önceki kemoterapi veya radyasyon tedavisi gibi faktörler de riski artırabilir.

AML'nin belirtileri, genellikle hızla ortaya çıkar ve çoğu zaman diğer sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilebilir. Bunlar arasında yorgunluk, solgunluk, ciltte morluk veya kanama, enfeksiyonlara karşı artan duyarlılık, ateş, kilo kaybı, kemik ve eklem ağrıları, nefes darlığı ve karaciğer veya dalakta büyüme sayılabilir. Bu belirtiler, birçok farklı hastalıkta da görülebilir, bu nedenle doğru tanı için doktor tarafından detaylı bir değerlendirme yapılması önemlidir.

AML tanısı, kan testleri, kemik iliği biyopsisi ve genetik testlerle konulur. Tedavi seçenekleri arasında kemoterapi, kemik iliği nakli ve hedefe yönelik tedaviler bulunur. Hangi tedavi yöntemlerinin kullanılacağı, hastalığın aşamasına, genetik yapısına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir.

Akut Miyeloid Lösemi Belirtileri Nelerdir?

Akut Miyeloid Lösemi (AML), kan hücrelerinin olgunlaşmasını engelleyen anormal miyeloblast adı verilen hücrelerin hızla birikmesine neden olan bir kan kanseri türüdür. AML'nin belirtileri, genellikle hızla ortaya çıkar ve çoğu zaman diğer sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilebilir. İşte Akut Miyeloid Lösemi'nin yaygın belirtileri:

Yorgunluk ve Solgunluk

AML hastalarında yorgunluk hissi sıkça görülür. Kırmızı kan hücrelerinin üretimi bozulduğu için solgunluk da ortaya çıkabilir. Bu durum, vücudun oksijen taşıma kapasitesinin azalmasına bağlı olarak enerji düzeyinde düşüşe neden olabilir.

Kanama ve Morluk

AML, normal kan hücrelerinin üretimini etkileyerek kanama ve morluk riskini artırır. Hastalar, hafif bir darbe veya çizik sonucunda bile aşırı morarmalara veya kolayca kanamalara maruz kalabilirler. Dişeti kanamaları, burun kanamaları ve derideki noktasal kanamalar sıkça görülen belirtiler arasındadır.

İnfeksiyonlara Yatkınlık

AML hastalarında bağışıklık sistemi zayıflar, bu da enfeksiyonlara karşı artan duyarlılığa neden olur. Sık sık tekrarlayan veya ciddi enfeksiyonlar, hastalığın bir belirtisi olabilir. Yüksek ateş, boğaz ağrısı, öksürük veya idrar yaparken yanma gibi enfeksiyon belirtileri gözlemlenebilir.

Ateş

AML hastalarında sıklıkla ateş yükselmesi görülür. Bu, enfeksiyonlara bağlı olabilir veya lösemik hücrelerin kemik iliği ve vücutta iltihaplanmaya neden olmasıyla ilişkilendirilebilir. Ateş, tedavi gerektiren ciddi bir durum olarak kabul edilir ve derhal doktora başvurulmalıdır.

Kilo Kaybı ve İştahsızlık

AML hastalarında kilo kaybı ve iştahsızlık yaygın belirtilerdir. Hastalar, genellikle yiyecek yemekten hoşlanmazlar veya tat alma duyusu değişebilir. Bu nedenle kilo kaybı gözlenebilir.

Akut Miyeloid Lösemi Nedenleri Nelerdir?

Akut Miyeloid Lösemi (AML), kan hücrelerinin olgunlaşmasını engelleyen anormal miyeloblast adı verilen hücrelerin hızla birikmesine neden olan bir kan kanseri türüdür. AML'nin tam olarak neyin neden olduğu bilinmemektedir, ancak bazı risk faktörleri ve potansiyel nedenler tanımlanmıştır. İşte Akut Miyeloid Lösemi'nin bilinen nedenlerinden bazıları:

Genetik Faktörler

Bazı genetik bozukluklar, AML riskini artırabilir. Down sendromu gibi bazı genetik sendromlar ve kalıtsal kemik iliği hastalıkları (örneğin, Fanconi anemisi) AML gelişme riskini artıran faktörler arasındadır. Ayrıca, bazı gen mutasyonları da AML'ye yatkınlığı artırabilir.

Radyasyona Maruz Kalma

Yüksek dozda radyasyona maruz kalma, AML'nin oluşumunda bir risk faktörüdür. Özellikle kemoterapi veya radyoterapi gibi kanser tedavilerinde uzun süreli maruziyet, AML riskini artırabilir. Ayrıca, nükleer santral kazaları veya radyoaktif maddelere maruz kalma da risk faktörleri arasında sayılabilir.

Kimyasal Maruziyet

Uzun süreli benzen ve diğer bazı kimyasallara maruz kalma, AML riskini artırabilir. Bu kimyasallar, endüstriyel çalışma alanlarında veya bazı tarım faaliyetlerinde bulunabilir.

Önceki Kemoterapi veya Radyoterapi Tedavileri

Önceden geçirilen kemoterapi veya radyoterapi tedavileri, birinci kanser tedavisi veya başka bir hastalık için yapılmış olsun, kemik iliği hücrelerini etkileyebilir ve AML riskini artırabilir.

Yaşlanma

Yaşlılık, AML riskini artıran bir faktördür. Bu kanser türü genellikle 60 yaşından sonra daha yaygın olarak görülür. Yaşlanma süreciyle birlikte DNA hasarı birikme eğilimindedir ve bu da AML'nin gelişme riskini artırabilir.

Sigara İçme

Sigara içmek, AML riskini artıran faktörlerden biridir. Sigara dumanında bulunan kimyasallar, kan hücrelerinin olgunlaşmasını etkileyebilir ve kanser riskini artırabilir.

Akut Miyeloid Lösemi Teşhisi Nasıl Konulur?

Akut Miyeloid Lösemi (AML), kan hücrelerinin olgunlaşmasını engelleyen anormal miyeloblast adı verilen hücrelerin hızla birikmesine neden olan bir kan kanseri türüdür. AML teşhisi, bir dizi test ve değerlendirme sürecini içerir. İşte Akut Miyeloid Lösemi'nin teşhisinde kullanılan yaygın yöntemler:

Fizik Muayene

Doktor, hastanın tıbbi geçmişini ve semptomlarını değerlendirecektir. Fizik muayene sırasında, lenf düğümleri, karaciğer, dalak ve diğer organlar üzerinde büyüme veya hassasiyet belirtileri aranır.

Kan Testleri

Kan testleri, AML teşhisi için temel bir adımdır. Tam kan sayımı (CBC) ve periferik yayma, kan hücrelerinin sayısını, büyüklüğünü ve şeklini değerlendirmek için kullanılır. AML hastalarında genellikle anormal kan hücreleri (miyeloblastlar) artmış olarak bulunur. Ayrıca, kan testleri, kan pıhtılaşma fonksiyonunu ve böbrek ve karaciğer fonksiyonlarını değerlendirmek için yapılabilir.

Kemik İliği Biyopsisi

AML teşhisi genellikle kemik iliği biyopsisi ile doğrulanır. Bu işlem, genellikle kalça kemiğinde bulunan kemik iliği örneğinin alınmasını içerir. Genellikle lokal anestezi altında yapılır. Biyopsi örneği, patoloji laboratuvarında incelenerek anormal hücrelerin varlığı ve miktarı değerlendirilir.

Sitogenetik ve Moleküler Testler

AML'nin genetik özelliklerini belirlemek için sitogenetik ve moleküler testler yapılabilir. Sitogenetik testler, kromozomlardaki yapısal veya sayısal anormallikleri tespit eder. Moleküler testler, belirli gen mutasyonlarını veya genetik değişiklikleri tespit edebilir. Bu testler, hastalığın seyrini tahmin etmek ve tedaviye yanıtı öngörmek açısından önemlidir.

Akut Miyeloid Lösemi Tedavisi

Akut Miyeloid Lösemi (AML), kan hücrelerinin olgunlaşmasını engelleyen anormal miyeloblast adı verilen hücrelerin hızla birikmesine neden olan bir kan kanseri türüdür. AML tedavisi, hastalığın evresine, genetik özelliklerine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak planlanır. İşte Akut Miyeloid Lösemi tedavisinde kullanılan yaygın yöntemler:

Kemoterapi

AML tedavisinde en yaygın kullanılan yöntem kemoterapidir. Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmek veya büyümelerini durdurmak için kullanılan ilaçların kullanılmasıdır. Tedavi genellikle bir dizi kemoterapi ilacının kombinasyonunu içerir. Kemoterapi, kemik iliğindeki anormal hücreleri hedef alır ve normal kan hücrelerinin üretimini yeniden sağlamak için sağlıklı kök hücrelerin kemik iliğine yerleşmesini destekler.

Kemik İliği Nakli

Kemik iliği nakli veya kök hücre nakli, yüksek dozda kemoterapi veya radyoterapi alındıktan sonra sağlıklı kemik iliği kök hücrelerinin transfüzyonunu içerir. Bu süreç, kemik iliği hücrelerinin önceki kemoterapi veya radyoterapiyle yok edildiği durumlarda kullanılır. Nakil, sağlıklı kemik iliği kök hücrelerinin alıcıda yeni, sağlıklı kan hücrelerinin üretimini başlatmasını amaçlar.

Hedefe Yönelik Tedaviler

Son yıllarda, AML tedavisinde hedefe yönelik ilaçlar kullanımı artmıştır. Bu ilaçlar, spesifik genetik mutasyonlara veya hedef proteinlere etki ederek kanser hücrelerinin büyümesini durdurabilir veya öldürebilir. Hedefe yönelik tedaviler genellikle belirli gen mutasyonlarını taşıyan AML hastaları için kullanılır ve genetik test sonuçlarına dayanarak bireyselleştirilir.

Destekleyici Tedaviler

AML tedavisi sırasında hastaların yan etkileri yönetmek ve genel sağlığı korumak için destekleyici tedaviler uygulanır. Bu tedaviler arasında antiemetikler (kemoterapinin neden olduğu bulantı ve kusmayı önlemek için ilaçlar), kan transfüzyonu (kırmızı kan hücreleri veya trombositlerin eksikliğinde), antibiyotikler (enfeksiyon riskini azaltmak için) ve diğer semptomları yönetmek için destekleyici ilaçlar bulunabilir.

AML tedavisi, agresif bir tedavi rejimi gerektirebilir ve yan etkileri ciddi olabilir. Hastalar genellikle tedavi sürecinde takip ve izlem için sık sık doktor ziyaretleri gerektirir. Tedavi yakından doktor tarafından yönlendirilir ve bireyselleştirilir.

Akut miyeloid lösemi ne demek?

AML, kemik iliğinde başlayarak hızlı bir şekilde vücut içerisinde yayılım gösteren bir kan kanseridir. Hızlı bir şekilde kana bulaşabilmesi nedeniyle kısa sürede yayılım gösteren lösemi türü, lenf düğümleri, testis ve dalak gibi organlara bulaşabilmektedir. Burada da farklı hastalıklar oluşturması nedeniyle oldukça tehlikelidir.

Akut miyeloid lösemi hastası ne kadar yaşar?

Bu durum yaş faktörüne bağlı olarak değişmektedir. Genç hastalarda medyan hastalıksız yaşam süresi 2 yıl ve total kür oranı %30-40 arasındadır. Yaşlı AML hastalarında ise bu oranlar ciddi biçimde düşmektedir. Hastalıksız yaşam süresi ortalama olarak 9-12 ay arasındadır.

Akut miyeloid lösemi tamamen iyileşir mi?

Akut miyeloid lösemi hastalığı gün geçtikçe daha fazla kişide ortaya çıksa da yeni tedavi yöntemleri sayesinde hastaların iyileşmesi sağlanıyor. Akut löseminin iyileşme oranı riskli tiplerinde yüzde 75'e kadar çıktığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla bu hastalığın tamamen ortadan kaldırılabileceğini söyleyelim.

Akut miyeloid lösemi semptomları nelerdir?

AML hastalığına sahip olan bireyleri göstermiş olduğu bazı semptomlarla anlayabiliriz. Bunlar solunum sıkıntısı, kanama ve morarmaların çok kolay olması, cilt altında noktasal kanama görülmesi, halsizlik, çabuk yorulma, kilo kaybı, iştahsızlık ve ateştir.

Akut miyeloid lösemi tedavi edilmezse ne olur?

Akut miyeloid lösemi tedavi edilmediği takdirde lösemi hücreleri vücut içerisinde yayılmaya başlar. Buna bağlı olarak da vücudun çeşitli organlarında hasar oluşur. Bu hasar da git gide ilerleyerek hastanın kaybına neden olur.

Hangi lösemi tehlikeli?

Özellikle AML hastalığı oldukça hızlı seyretmesi nedeniyle tehlikelidir. Tedavi edilmediği takdirde lösemi hücreleri hızlıca yayılır ve çeşitli organlarda hasar oluşturur. Bunun sonucunda da farklı hastalıklar ortaya çıkar. Bu yüzden AML hastalığının tedavi edilmediği takdirde birkaç hafta ya da ay içerisinde hastanın kaybedileceğini söyleyelim.