Bel Fıtığı Nedir, Belirtileri Nelerdir, Nasıl Tedavi Edilir?

Baş ağrısından sonra en çok görülen ağrılardan biri olan bel ağrısı, insanların yaşamlarının bir döneminde çoğunlukla görülen problemler arasındadır. Bel ağrıları iç organ rahatsızlıkları, romatizmal hastalıklar gibi nedenlerle olabilir fakat en çok rastlanan nedeni bel fıtığıdır.

Bel Fıtığı Nedir?

Omurgamızda çok sayıda bulunan kemiklerin arasında, omurganın esnek olmasını sağlayan daire şeklinde diskler bulunmaktadır. Bel fıtığı, esneklik sağlayan bu disklerin yerinden oynamasıyla oluşur.

Yerinden oynayan bu diskler sinirlere baskı yaparak şiddetli ağrıların oluşmasına yol açmaktadır. Genellikle omurganın alt bölümlerinde gerçekleşen bu disk kaymaları nadir de olsa omurganın diğer bölgelerinde de olabilmektedir. 

Bel Fıtığının Belirtileri Nelerdir?

Günlük hayatı ciddi şekilde etkileyen bel fıtığının bazı belirtileri vardır. Eğer bu belirtilerden birini veya daha fazlasını hissediyorsanız mutlaka doktora görünmelisiniz. Bel fıtığının belirtileri şunlardır;

1. Kol veya Bacak Ağrıları

Bel fıtığınız alt sırtınızdaysa, genellikle kalçalarınızda ve baldırda en yoğun acıyı hissedersiniz. Ayrıca ağrı ayağın bir kısmını da içerebilir. Eğer bel fıtığı boynunuzdaysa, ağrı genellikle omuz ve kolda çok yoğun olacaktır. Öksürdüğünüzde, hapşırdığınızda veya omurgayı belirli pozisyonlara getirdiğinizde bu ağrı kolunuza veya bacağınıza çekilebilir.

2. Uyuşma veya Karıncalanma

Bel fıtığının bir belirtisi olarak bel bölgesinde uyuşukluklar oluşabilir. Özellikle sabahları uyandığınız zaman belinizin sağında ya da solunda bir uyuşukluk hissedebilirsiniz.

3. Kaslarda Zayıflık

Disklerin kayması ve bel fıtığının oluşması sonucunda sinirlere daha çok yük biner. Burada basıncın artmasıyla beraber sinirlerin reaksiyon göstermesi sonucunda vücudunuzda çeşitli kasılmalar ya da kas ağrıları görebilirsiniz.

4. Yürüme Güçlüğü

Bel fıtığı sonrasında vücudun çeşitli bölgelerinde ağrılar ve kasılmalar oluşacağı için eskisi kadar rahat hareket edemezsiniz ve bu durum yürümenize bile yansır.

Bel Fıtığının Nedenleri Nelerdir?

Bel fıtığının oluşmasını sağlayacak durumlar veya hareketler vardır. Ters bir hareket yaptığınızda belinizi sakatlayabilme olasılığınız yüksektir. Bu yüzden olabildiğince dikkatli olmalı ve bilinçli davranmalısınız. İşte bel fıtığının nedenleri;

1. Ağır Yük Kaldırmak

Bel fıtığı başlangıcı genelde ağır yük kaldırılmasıyla ortaya çıkar. Eğer bünyenize fazla gelecek bir yükün altına girerseniz ağırlık birden bacaklar yerine bele yüklenebilir ve bu durum fıtık oluşumuna neden olur. Bu yüzden ağır bir eşya taşırken öncelikle eğilmeli, dizlerinizi kırmalı ve ağırlığı bacaklara verecek şekilde yükü kaldırmalısınız.

2. Hareketsizlik

Hareketten uzak bir yaşam sürdürüyorsanız bel fıtığı riskiyle karşı karşıya gelebilirsiniz. Bedeninizin yükünü yalnızca omurga taşımaz. Kaslar ve boyun bölgesi de bu noktada önemlidir ve hareketsiz bir hayat sürmeniz halinde kaslarınız güçsüz kalacağı için omurganın üzerine fazladan bir yük biner ve fıtık ortaya çıkabilir.

3. Ani Hareketler

Ani bir şekilde yapılan hareketler yüzünden omurgada hasar oluşmasına ve bel fıtığına sebebiyet verebilir.

4. Fazla Kilolar

Vücuttaki fazla kilolar disklere ekstra yük binmesine sebep olur. Bu yüzden vücuda zarar veren fazla kilolardan kurtulmak için sağlıklı beslenmeye ve spor yapmaya özen gösterin.

Bel Fıtığından Nasıl Korunabiliriz?

Bel fıtığından korunmak için çeşitli yöntemler vardır. Bunlardan en bilindiği ise spor yapmaktır. Spor yapmak, belinizin ve sırt kaslarınızın kuvvetlenmesini sağlayacaktır. Peki spor haricinde bel fıtığından nasıl korunulur? İşte bel fıtığından korunma yöntemleri;

1. Egzersiz Yapın

Gövde kaslarının güçlendirilmesi, omurganın stabilize olmasına ve desteklenmesine yardımcı olur. Egzersiz yaptığınızda bel güçlendirici hareketler veya sırt kaslarınızı geliştirecek şeyler yapabilirsiniz.

2. İyi Bir Duruş

İyi duruş, omurga ve diskler üzerindeki basıncı azaltır. Sırtınızı düz tutun ve özellikle uzun süre otururken hizalayın. Ağır nesneleri kaldırırken sırtınızı değil bacaklarınızı kullanın.

3. Kilolarınızdan Kurtulun

Fazla kilo, omurga ve disklere daha fazla baskı uygulayarak onları fıtığa daha duyarlı hale getirir. Bu yüzden boy kilo indeksine göre fazla kiloluysanız bir an önce zayıflamanızı tavsiye ediyoruz.

Bel Fıtığı Teşhisi

Bel fıtığı teşhisi için doktorunuz öncelikle sizi fiziksel olarak muayene edecektir. Daha sonra şikayetlerinizi dinleyecek ve bir değerlendirme yapacaktır. Daha sonra teşhisin tam konulması için, bel filmi ve MR istenebilir. Bel fıtığı tedavisinde birkaç yöntem uygulanabilir. Bu yöntemler ise şunlardır;

Cerrahi Dışı Tedavi

Bel fıtığının çok ilerlemediği durumlarda yani yürüme bozukluğu yoksa, kas zayıflığı görülmüyorsa cerrahi işleme gerek kalmadan konservatif tedavi uygulanabilir. Cerrahi dışı tedavinin içerdikleri;

• Dinlenme: 1-2 gün kadar istirahat etmek bel ağrınızı biraz hafifletecektir.
• İlaç: Doktorun verdiği kas gevşetici ilaçlar kullanılabilir.
• Fizik tedavi: Bel kaslarını güçlendirici hareketler düzenli olarak yapılabilir.
• Epidural Steroid Enjeksiyonu: Bölgedeki ağrıyı azaltmak için o bölgeye iğne yapılabilir. Çok şiddetli bel ağrınız varsa iğne ile ağrınızdan bir nebze de olsa kurtulabilirsiniz.

Cerrahi Tedavi

Cerrahi tedavi yöntemi, cerrahi dışı tedavi yöntemi olumlu sonuç vermediği durumlarda uygulanan bir yöntemdir. Bel fıtığının çok ilerlediği durumlarda, hastanın ayakta durmaya zorlandığı, idrarını tutamadığı durumlarda ameliyat yapılır. Günümüzde fıtık ameliyatı son teknoloji aletler ve gelişmiş teknolojiye uygun olarak yapılmaktadır.

Bel Fıtığı Tedavisi Nedir?

Bel fıtığı tedavisi için önerilen başlıca yöntem, düzenli egzersiz ve bel bölgelerini güçlendirecek aktivitelerdir. Eğer fazla kilolarınız varsa da özellikle karın bölgesindeki fazla kilolarınızdan kurtulmanız gerekmektedir. 

Bunların yanı sıra bel ağrılarınız günlük hayatınızı çok fazla etkilediği zamanlarda kas gevşetici kremler ve ağrı kesicileri doktorunuzun önerdiği şekillerde kullanabilirsiniz. Eğer bel fıtığınız ileri boyuttaysa, ameliyat da bir seçenektir.

Bel fıtığı ameliyatlarında diskin sinire baskı yaptığı, dışarı çıkan noktasının kesilmesiyle gerçekleşmektedir. Ancak her bel fıtığı sorunu ameliyat için uygun olmayabilmektedir. Bel fıtığı sorununuzun ayrıntıları için doktora başvurmanız gerekmektedir.

Bel fıtığı neden olur?

Omurga içerisinde bulunan kıkırdağın, yerinden kayıp bacağa ve omuriliğe baskı yapması sonucu bel fıtığı oluşur. Tıptaki ismi herni diskaldir. Yerinden oynayan kıkırdak, sinirlere baskı yaparak çok şiddetli ağrılara yol açar.

Bel fıtığı kimlerde görülür?

30 ve 50 yaş arası erkeklerde bel fıtığı görülme riski daha fazladır. Sürekli olarak ağırlık kaldırmak zorunda olan, ağır işlerde çalışan bireylerde bel fıtığı görülebilir. Bilgisayar başında hareketsiz uzun saatler çalışan kişilerde de bel fıtığı olabilmektedir.

Ağırlık kaldırmak bel fıtığına neden olabilir mi?

Ağır bir şeyler kaldırırken bel bölgesine yüklenmek bel fıtığına yol açar. Bunun için ağır bir şeyler kaldırırken bel bölgesine değil de bacaklara yüklenilmelidir. Spor esnasında "deadlift" gibi beli zorlayan hareketlerin bilinçsizce yapılması da fıtığa neden olabilir.

Kilolu olmak bel fıtığına yol açar mı?

Fazla kilolu olmak beldeki disklere daha çok yük binmesine neden olup bel fıtığına yol açabilir. Bu yüzden olabildiğince kilomuzu korumaya çalışması, kiloluysak kilo verdiren egzersizlere başvurmalıyız.

Araba kullanmak bel fıtığına neden olur mu?

Çok sık araba kullanmak, uzun süreler direksiyon başında oturmak bel fıtığına neden olabilecek bir etkendir. Vücut uzun süre hareketsiz kaldığı için bel fıtığı tetiklenir. 1 saat kullanımdan sonra ara verip dinlenmek gerekir.

Bel fıtığı kendiliğinden iyileşir mi?

Bel fıtığı çoğunlukla kendi kendine iyileşebilmektedir. Ancak bel fıtığını tetikleyecek, daha fazla hasar oluşturmasına yol açacak etkenlerden kaçınılmalı, iyileşmesini sağlayacak egzersizleri eksik etmemek daha etkili olacaktır. Vücudun kendiliğinden yok etmesini sağlayacak enzimler ve hormonlar sayesinde de bel fıtığı ortadan kaldırılabilir.

Fıtık kendini nasıl belli eder?

Fıtık, ağrıların geceleri artması, bacakta uyuşukluk, karıncalanma, bacak ve ayakta güçsüzlük hissi, bacaklarda refleks kaybı, ağrıların gülerken, hapşırırken ya da öksürürken daha da şiddetlenmesi, yürümede zorluk çekmek, fıtık ilerlemişse idrar tutmakta zorlanma, yürüyememe, hemen yorulma şeklinde kendini belli eder.

Bel fıtığı hastaları ne zaman doktora başvurmalıdır?

Kalçadan bacağa doğru vuran ağrı ve uyuşma, bacaklarda görülen uyuşukluk, sırtta hareket etmenizi engelleyecek derecede ağrı, başınızın bir kısmında ağrı oluşuyorsa, uyuşma ve ağrı, kol ve parmakların uçlarında oluşuyorsa doktora başvurulması gerekir.

Bel fıtığı hastalarının dikkat etmesi gereken şeyler nelerdir?

Otururken belinizi boşta bırakmayın. Arkanıza mutlaka bir yastık koyun. Ağır kaldırmamaya özen gösterin. Eğer kaldıracaksanız da tek elinizi değil, iki elinizi de kullanın. Yere eğilirken belinizi bükmeyin. Onun yerine dizlerinizi bükün.

Yatarken sırt üstü ve sert bir zeminde yatmaya dikkat edin. Masa başında iş yapıyorsanız dik oturmaya gayret gösterin ve belinizin arkasını mutlaka bir şeyle destekleyin. El çantası kullanmayın. Onun yerine sırt çantası kullanın. Beliniz için düzenli olarak egzersiz yapın. Doktora danışmadan herhangi bir ilaç kullanmayın.

Beliniz ağrıdığında yatmak yerine, hareket etmeye gayret edin. Topuklu ayakkabı giymemeye özen gösterin. Bel ağrınız şiddetlendiğinde o bölgeye sıcak veya soğuk kompres uygulayabilirsiniz Her zaman dik durmaya özen gösterin. Kilolu iseniz kilolarınızdan kurtulmaya çalışın. Belinizde ağrıyan bölgeye kas gevşetici merhem uygulayabilirsiniz. Bu ağrınızın biraz hafiflemesine yardımcı olacaktır.