Belkıs Şevket Hanım Kimdir?

Bilgin ve aydın bazı kadınlarımız 2. Meşrutiyet’in ilanının ardından İstanbul’ da, Müdâfaa-i Hukûk-u Nisvân Cemiyeti (Kadınların Haklarını Savunma Derneği) kurmakla kalmayıp, “Kadınlar Dünyası” adında bir dergi çıkarmaya başlamışlardır. Bu dernek üyeleri bir taraftan kadın-erkek eşitliği için emek sarf ederken bir yandan da Türk kadınlarının batı medeniyetinin kadınları gibi bir konumlarının olması için çabalıyorlardı. Havacılığın henüz başlangıç aşamasında olduğu bu dönemde batıda sportif amaçlı kadın pilotlar yetişmekte, hatta uçuş yarışlarına bile katılmaktaydı. Bu olayları takip eden Türk Kadınlar Derneği, kendisini göklerde de tanıtmak istedi. Dernek üyesi olan çocuk terbiyesi ve müzik öğretmeni Belkıs Şevket’in uçuşunu gerçekleştirebilmek için dernek bir toplantı yaparak dernek üyelerinden Mesadet Bedirhen’in kocası Süreyya Bey’i Safraköy’deki Tayyare Mektebi Müdürlüğü’ne gönderdi. Tayyare Mektebi Müdürü Veli Bey, 1’inci Kolordu Komutanlığı’ndan alınacak yazılı izinle istenen gün ve saatte arzularının gerçekleşebileceğini sözlü ve yazılı olarak ifade etti.

30 Kasım 1913 Pazar günü, havanın uygun olmaması durumunda ertesi gün uçurulmasına karar verilmiştir. Uçuş gününe kadar geçen sürede Belkıs Şevket’in duygularının bir kısmı kendi ifadeleriyle şu şekildeydi:

“……..sabırsızlıkla pazar gününü bekliyor ve daima odamdaki barometreye bakıyordum. Of… barometre düşüyordu. Evet, birkaç saat sonra şiddetli lodosla yağmur yağıyordu. Artık hüznümü sormayınız… Pazar günü aralıklı olarak yağmur yağdı fakat barometre yükseliyordu. Gece rüzgâr durdu. Yağmur dindi. Şimşek çakan bulutlar sıyrıldı. Yıldızların ve gezegenlerin parlak ışıkları gökyüzünü süslüyordu. Ertesi gün için havanın açacağından umutluydum. Geceleyin sık sık yataktan kalkıp penceremden dışarıya baktım dersem, sakın gülmeyiniz. Sabah ezanı okunurken kalktım. Biraz sonra tatlı ve ılık bir sonbahar gününü müjdeleyen güneşin ışınları odanın pencerelerini yaldızlıyordu. Oh… ne kadar güzel bir gün, tam anlamıyla bir uçuş havası…”

Belkıs Şevket Hanım, 1 Aralık 1913’te saat 11.00’de dernek başkanı ve üyelerle beraber otomobille Yeşilköy’e hareket etti, saat 13.00’te Safraköy Meydanı’nda okul müdürü ve subayları tarafından karşılandı.

Yerli ve yabancı basın mensuplarının katıldığı bu şenlikte halktan da birçok izleyici yer aldı. Bu uçuş ile dernek yalnızca Türk kadınının propagandasını yapmakla kalmayıp aynı zamanda orduya bir uçak hediye edebilmek için para yardımı sağlayabilmeyi de amaçlamıştır. Bu amaçla bir sepet dolusu bastırılan kartlarda şu cümleler vardı;

“Osmanlı Müdâfaa-i Hukûk-u Nisvân Cemiyeti azasından ve Kadınlar Dünyası muhabirlerinden Osmanlı ve İslam kadınlığı namına havada tayrân ederken (uçarken) “Kadınlar Dünyası” ismi ile muhterem ordumuza bir tayyare ihdâsını (hediye edilmesini) bilâ tefrîk-i cins ve mezhep (Irk ve mezhep ayrımı gözetmeksizin) Osmanlı kadınlığından bekler.”

Belkıs Şevket, beraber geldiği babasının elini öper ve ardından sepetle birlikte tayyareye biner. Birkaç kelimelik kısa bir nutuk çekmesinin ardından “Osmanlı” adını taşıyan tayyarenin motoru çalışır. Üsteğmen Fethi Bey’in kontrolündeki tayyare, 15.14’te 200.metre irtifadan İstanbul-Şişli-Hürriyet Abidesi-Üsküdar-Kadıköy güzergâhını takip ederek her bölgedeki kalabalık üzerine sepetteki yardım isteği kartlarını dağıtır.

Ne yazık ki bu gayret amacına ulaşamamış, üç hafta sürebilen bağış kampanyasında ancak 2622 Kuruş toplanabilmişti fakat o tarihlerde bir tayyarenin fiyatı 1000 Lira kadardı. Belkıs Şevket’in bu uçuşu Avrupa basınında da takdir görmüştür. Safraköy’de bu uçuşu izleyenler arasında yer alan “Berlınertageblatt” gazetesi muhabiri aynı adlı gazetede, “üzerinde dikkatle durulması gereken cesurca bir jest ifadeleriyle” haber yapmıştır.

Belkıs Şevket Hanım bu cesur girişimle gelecek nesil Türk Kadınlarına önemli bir mesaj vermiştir: Türk kadınları, fırsat tanındığı takdirde her türlü işi hakkıyla yerine getirebilir.