Biruni Kimdir? Birinu Hayatı ve Eserleri
Yaşadığı dönemde yaptığı çalışmalarla başarılı işlere imza atan Biruni, birçok tarihçi tarafından araştırılıyor. Bu içeriğimizde ise sizler için Biruni'nin hayatını hazırladık. İşte Biruni kimdir? ve Biruni eserleri neler?
Biruni Kimdir?
4 Eylül 973 ve 13 Aralık 1048 tarihleri arasında yaşamış olan Biruni’nin gerçek adı Ebu Reyhan Muhammed bin Ahmed el-Biruni’dir. Günümüzde Özbekistan’da olan Kat şehrinde doğmuştur ve İslam’ın Altın Çağ döneminde astronomi, gökbilim, matematik ve doğa hakkında yaptığı çalışmalarla tanınmıştır.
Biruni Hayatı
Biruni, 973 yılında Özbekistan sınırları içerisinde olan Harezm’de dünyaya geldi. Daha çocukluk yaşlarında babası vefat etti ve doğduğu yerin Afrigoğulları hanedanı kendisine sahip çıktı. Burada erken yaşta matematik ve astroloji dalında ders gördü. Biruni’nin gelişmesinde önemli rol oynayan hocaların ismi İbn-i Irak ve Abdussamed bin Hakîm'dir. 17 yaşına geldiğinde ilk eserini ortaya çıkaran Birinu, ardından İran’a gitti.
Geldiğinde Ziyariler kendisine kapıları açtı ve Biruni, burada yaşamaya başladı. El Âsâr'ul Bâkiye isimli eserini geldikten çok kısa bir süre sonra yazmıştır. Sadece 2 yıl çalışıp yeniden doğduğu şehre geri dönen Birüni, Ebu’l Vefa ile beraber gökyüzü ve uzay hakkında inceleme yaptılar.
Gazneli Mahmut’un 1017’de Harezm şehrini zorla ele geçirerek Biruni’yi Gazne şehrine getirdi. Artık Biruni, burada Gazneliler’in kontrolü altında çalışmaya başladı. Kendisini sevdirmeyi başaran Biruni, Hindistan seferinde yer adlı. Çalışmaları Hintli bilim insanlarının ilgisini topladı ve araştırmalarını Nendene şehrinde yapmaya başladı.
Daha sonra Hintlilierin kullandığı Sanskritçeyi öğrendi ve topluma ayak uydurdu. Tekrardan Gazne’ye gelerek ölene kadar burada kaldı. Hayatının son zamanlarında birçok önemli eserini bu zamanda yazmıştır. 13 Aralık 1048 yılında ölen Birüni’nin bazı kaynaklar İrani kökenli olduğunu söylerken bazılardı da Türk olduğunu savunmaktadır.
Biruni Eserleri
Biruni, yaşadığı süre boyunca birçok farklı dalda sayısız eser ortaya çıkarmıştır. İşte karşınızda Biruni’nin en bilindik 7 eseri sizlerle.
- Kitâbü's-Saydele fî Tıp
- Kitâb'üt-Tahkîk Mâ li'l-Hind
- Kitâbü'l-Cemâhir fî Mâ'rifet-i Cevâ-hir
- Kitâbü't-Tefhîm fî Evâili Sıbaâti't-Tencîm
- Tahdîd'ü Nihâyeti'l-Emâkin li Tas-hîh-i Mesâfet'il-Mesâkin
- El-Âsâr'il-Bâkiye an'il-Kurûni'i-Hâli-ye
- El-Kanûn'ül-Mes'ûdî