Böbrek ve Karaciğer Nakli Sonrası Beslenme

Böbrek ve karaciğer nakli, işinin ehli doktorlar tarafından yapıldığında ve vücut organı kabul ettiğinde hastanın dikkat etmesi gereken tek şey doğru beslenmektir. Karaciğer veya böbrek nakli olan bireyler beslenme konusuna özen göstermelidir.

Böbrek ve Karaciğer Nakli Sonrası Beslenmede Dikkat Edilecekler

Canlı donör olduğunda böbrek naklinde böbreğin biri, karaciğer naklinde karaciğerin büyük bir kısmı alınır. Ameliyat sonrasında belirli bir dönem yoğun bakımda kalır. Hasta odaya çıktıktan sonra zamanla sondası ve drenleri çıkarılır.

Daha sonra serum verilmesi de kesilir ve hasta su içmeye teşvik edilir. Hastanın gün içerisinde birkaç kez yürümesi gerekir. Ameliyattan birkaç gün sonra hasta rahatça tek başına yürüyebilecek duruma gelir.

Her şey iyi gittiği takdirde hasta iki hafta içerisinde taburcu edilir. Hastanede kalınan süreç ve sonrasında hasta bazı ilaçlar kullanır. Bu ilaçlardan bazıları bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlardır.

Bu yüzden beslenmeye dikkat edildiği gibi enfeksiyon riskine karşı hijyene de son derece dikkat edilmelidir. Gelin nelere dikkat edilmesi gerektiğine birlikte bakalım.

İşte nakil sonrası beslenme hakkında bilinmesi gerekenler;

1. Tuz Kullanmayın

Eğer kullanılacaksa çok az miktarda kullanılmalı. Ancak tuzu zaten zeytin, peynir, ekmek gibi besinlerden karşıladığınız için tuzu kullanmamanız önerilir. Yemeklerinizde tat katmak için kekik, nane, karabiber gibi baharatlar kullanabilirsiniz.

2. Şeker Kullanmayın

Kek, bisküvi, hamur tatlıları, pekmez gibi besinler tüketmemeniz önerilir. Tatlı ihtiyacınızı sütlü tatlılardan karşılayabilir veya meyve yiyebilirsiniz. Meyve yemeğin üzerine yenmemeli. Belli bir süre geçince ara öğün gibi yenmeli. Sütlü tatlılar da çok az şekerle yapılmalıdır.

3. Beyaz Ekmek Yemeyin

Tam buğday ekmeği veya çavdar ekmeği yemeniz önerilir. Ekmeği evde yapacaksanız tam buğday unu kullanın. Aynı şekilde pirinç yerine bulgur ve makarna yerine kepekli makarna tercih etmelisiniz.

4. Kızartma Kesinlikle Yemeyin

Yemeklerinizi haşlama, fırın, buğulama ya da ızgara yöntemleri ile pişirin. Yağda yapılan kızartmalar böbreklerinize ve karaciğerinize ciddi oranda zarar vermektedir. Bu yüzden hiçbir şekilde kızartma besinler tüketmeyin.

5. Şarküteri Ürünleri ve Sakatat Yemeyin

Salam, sosis, sucuk gibi içerisinde birçok katkı maddesini barındıran şarküteri ürünleri ile sakatatları (beyin, böbrek, karaciğer...) tüketmeyin. 

6. Asitli İçeceklerden Uzak Durun

Hazır meyve suları, asitli içecekler ve alkol tüketiminden kaçının. Alkol, asitli içecekler ve hazır meyve suları hem karaciğerin hem de böbreğin görevini yerine getirmesine engel olan son derece tehlikeli bir içeceklerdir.

7. Katkılı Besinlerden Uzak Durun

Hazır çorbalar, hazır gıdalar, et suyu, tavuk suyu gibi içerisinde katkı maddesi barındıran gıdalardan da uzak durmalı ve doktor kontrolüne gittiğinizde doktorunuz onay vermediği müddetçe dışarıdan yemek yememelisiniz.

8. Pastörize Ürün Tercih Edin

Süt, yoğurt, peynir gibi ürünler pastörize tercih edilmeli, açık olarak kesinlikle alınmamalıdır. Açık olarak satılan ürünler içerisinde bakteri barındırır. Yoğurdu evde mayalayacaksanız pastörize süt tercih edilmelidir. Sokak sütü kullanmayın.

9. Besin Etiketini Okuyun

Marketten almış olduğunuz ürünlerin içeriğine mutlaka göz atın. Bu, alışkanlıklarınızdan biri olsun. Üretim ve son kullanma tarihlerine mutlaka bakın. İçerisinde tüketmemeniz gereken bir şey varsa o ürünü almayın.

10. Günlük Yemek Pişirin

Özellikle evde tek yaşayan bireylerin 2-3 günlük yemekleri yememesi gerekir. Yemekleri yaparken hijyene dikkat edilmesi gerektiği gibi yemeğin günlük olması da önemlidir. 24 saatte bir yemek pişirin.

11. Mevsimine Göre Beslenin

Mevsiminde olan sebze ve meyveleri tercih edin. Meyveleri mümkün olduğu kadar kabukları ile beraber yemeye özen gösterin. Sebzeleri ise kızartmadan yiyin. Eğer evinizin bir bahçesi varsa sebzeleri kendiniz üretin.

12. Az Yağ Kullanın

Yemeklerinizde ve salatalarınızda mümkün olduğunca az yağ kullanın. Eğer kullanacaksanız özellikle zeytinyağ kullanmaya özen gösterin ve katı yağlardan uzak durun.

13. Kontrollü Yemek Yiyin

Böbrek nakli olan hastalar için şu bilgi önemlidir: Diyaliz esnasında yasak olan besinler artık yasak değildir ama kontrollü yemeye dikkat edilmelidir.

14. Kilo Almayın

Kullandığınız ilaçlar iştahınızı açabilir. Ancak kilo almamanız gerekir çünkü kullandığınız ilaçlar kan şekerinizi yükseltir. Alacağınız kilo da kan şekerinizi yükseltebileceğinden şeker hastası olabilirsiniz. Kiloluysanız da kilo vermelisiniz. Böylece risk azalır. Haftada bir kilonuza mutlaka bakın. Her şeye rağmen yine de kilo alıyorsanız bir diyetisyenden yardım alın.

15. Acılı Besin Tüketmeyin

Acılı besinler iştah açacağından tüketmemelisiniz. Aynı zamanda sık sık acı tüketmek böbreklerinize zarar verir. Bu yüzden olabildiğince acı içeren besinler tüketmemeye özen göstermelisiniz.

16. Öğünlere ve Düzenli Beslenmeye Dikkat edin

Az miktarda yiyerek günde 5-6 kez beslenmeniz tavsiye edilir. Öğün aralarına ara öğünler koyabilirsiniz. Düzenli olarak beslenmekte son derece önemlidir. Öğünlerinizi aksatmamaya özen gösterin.

17. Önerilen Miktarda Su İçin

Günde 2,5-3 litre su içmeniz önerilir. Böbreklerinizin doğru çalışabilmesi için günlük ihtiyacınız olan 2,5 litre su içmeyi unutmayın. Böbrek nakli olan bireylerin normal insanlara göre daha fazla su içmesi gerekir.

18. Fiziksel Aktivitelerinize Dikkat Edin

Nakilden sonra hareketlerinize dikkat edin. Eğilmemeye özen gösterin. Eğer eğilecekseniz tek bacağınız üzerinde eğilip dizinizi yere koyun. Böylece karın kaslarınıza yüklenmek yerine bacağınızdan yardım almış olursunuz.

19. Ağır Kaldırmayın

Nakil sonrası kesinlikle ağır kaldırmayın ve ağır iş yapmayın. İlk üç ay ağır iş yapmamanız önerilir. Doktorunuz önermeden işe başlamamalısınız. Eğer ağır işte çalışıyorsanız izne ayrılın. Bu süreçte dikkatli olmalısınız.

20. Protein Bakımından Zengin Beslenin

Karaciğer nakli olan hastaların ayrıca dikkat etmesi gereken konu proteinden zengin beslenmeleri gerektiğidir. Tavuk, et, süt, yumurta, kuru baklagiller tüketilmeli. Sebze yenmeli, günde 25 gr posa alınmalı. Meyve ve ekmekten de alınabilir.

Böbrek nakli olan kişi ne yememeli?

Sigara ve alkol kullanımından mutlaka kaçınılması gerekir. Zencefil, papaya, nar, zerdeçal,  greyfurt, ananas haricinde tüm meyveler tüketilebilir. Kolestrol içeriği olan besinler yasaktır. Tansiyonun yüksek olması durumunda ise tuz tüketilmemelidir.

Karaciğer nakli olan en fazla kaç yıl yaşar?

Karaciğer nakli olan kişinin nakilden sonraki durumu çok önemlidir. Hastaların eğer nakili kusursuz geçtiyse ve hasta nakilden sonra beslenmesine, hareketlerine dikkat ediyorsa en az 5 yıl yaşar.

Böbrek nakli olduktan sonra nelere dikkat edilmeli?

Böbrek nakli olduktan sonra beslenmenize, ağır kaldırmamaya, hareketlerinize dikkat etmeniz gerekir. Toplu yapılan etkinliklerden bir müddet uzak durmak sağlığınız açısından daha iyi olacaktır. Nakil üzerinden 6 ay geçtikten sonra toplu alanlara girebilirsiniz.

Karaciğer ameliyatı olan ne yemeli?

Karaciğer ameliyatı olan kişiler bisküvi, kek, şeker gibi gıdalardan kaçınmalı, hazır meyve suları tüketmemelidir. Her zaman taze meyveleri yemeli, düşük kalorili besinlere yönelmeli, günlük 2,5 litre su içmelidir.

Böbrek hastaları kahvaltıda ne yemeli?

Böbrek hastaları kahvaltıda muz, üzüm, avokado, ıspanak, domates, koyu yeşil yapraklı sebzeler, çerez, süt, süt ürünleri, kuruyemiş tüketebilir. Sebze veya meyve tüketirken taze olmasına dikkat etmelidir.

Böbrek nakli sonrası kaç yıl gider?

Böbrek nakli sonrasında hastaların yarısı 25 yıla sağlıklı girer. Yarısı ise 10 yıl diyalizden uzak ve sağlıklı yaşar. Nakil olan hastaların birçoğu eski yaşantısına geri döner, hiçbir şekilde sorun yaşamaz. Tek dikkat etmesi gereken şey böbrekleri zorlamamak ve zarar verecek besinleri tüketmemek olacaktır.