Bronşektazi Nedir, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

Bronşektazi Nedir?

Bronşektazi, akciğere giden yolların yani bronşların genetik bozukluk ya da hastalık nedeniyle kalıcı olarak genişlemesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Akciğerdeki hava yollarının iyi çalışmaması, iltihaplanması veya hasar görmesi sonucunda ortaya çıkan bronşektazi, bronşların geri dönüşü olmaksızın genişlemesi anlamına gelir.

Bronşektazi, öksürük ve kronik balgam çıkarma ile karakterize bir hastalık olarak nitelendirilmiştir. Bronşektazi çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebileceği gibi doğumsal nedenlerle de oluşabilir.

Bebeklerde ve küçük çocuklarda görülen bronşektazi, bronşlardaki doğuştan gelen bozukluk ya da kistik fibrozis nedeniyle ortaya çıkabilir. Yetişkinlerde ise kimyasala maruz kalma, tüberküloz, astım ve KOAH gibi hastalıklar sonrasında ortaya çıkabilir.

Önceden ciddi sorunlara yol açan ölümcül bir hastalık olan bronşektazinin görülme sıklığı günümüzde azalmıştır. Bunun nedeni tüberküloz aşısının bulunması ve çeşitli akciğer hastalıklarının tedavisinin yapılabilmesidir. Gelişmekte olan ülkelerde ise kötü yaşam koşulları, yetersiz hijyen, hastane ve doktor yetersizliği gibi sebeplerden ötürü sıkça görülmektedir.

Bronşektazi Neden Olur?

Bronşektazinin nedeni farklı akciğer hastalıkları ve genetik nedenlerdir. Ancak genelde birçok vakanın neden hastalığa yakalandığı bilinmemektedir. Çocukluk çağında görülen boğmaca, kızamık, tüberküloz, pnömoni ve adenovirüs gibi hastalıklar edinsel, yani sonradan meydana gelen bronşetakziye neden olabilir. Bebeklerde görülen bronşetakzi genellikle doğumsal etkenlerle ortaya çıkmaktadır.

Hava yolları duvarının hasar görmesi sonucunda genişleyen bronşlarda mukusumsu yapı meydana gelir. Akciğerlerde biriken mukusu dışarıya çıkarmak oldukça zordur. Bu nedenle bronşektaziye sahip kişiler sıklıkla hasta olur. Çünkü bronşlardan temizlenemeyen iltihap zamanla enfeksiyonlar yaratır ve ateş, halsizlik ve üşüme gibi belirtilere yol açar.

Bronşektazi nedenlerinin başında akciğer enfeksiyonları gelir. Tüberküloz gibi hastalıklar bronşektazinin başlıca nedenidir. Nadir olarak genetik nedenlerle ortaya çıkmaktadır. Bazı bebekler bronşları geniş olarak doğabilmektedir.

Bunun yanı sıra boğaza kaçan yabancı cisimler, iyi huylu bronş tümörleri ve kistik fibrozi gibi farklı nedenler de nadir olarak bronşektaziye neden olabilmektedir.

Bronşektazi Belirtileri Nelerdir?

Bronşektazi belirtileri arasında bronşların sürekli olarak iltihaplanması, öksürük ile birlikte görülen sarı yeşil balgam, bronşlarda oluşan iltihap nedeniyle balgamda kan görülmesi, kan kusma, pnömoni, nefes darlığı, göğüs ağrısı, halsizlik ve zayıflama bulunur. Belirtiler bronşetakziye neden olan durumlar, yaygınlığı ve bulunduğu alana göre değişkenlik göstermektedir.

Bronşetakziyi diğer solunum yolu enfeksiyonlarından ayıran faktör balgam miktarının 1-2 bardak miktarında olmasıdır. Yani bu hastalıkta çıkarılan balgam oldukça yüksektir. Ancak balgamın yanı sıra kanlı balgam veya kan kusma gibi belirtiler gözlemleniyorsa bir an önce doktora başvurulmalıdır. Bu durum bronş cidarında bulunan bir damarın yırtıldığını ifade edeceği gibi oldukça tehlikelidir.

Genellikle akciğerin tek tarafında meydana gelen bronşetakzi, bazı durumlarda her iki tarafta da meydana gelebilir. Eğer iki tarafta bronşetakzi sorunu mevcut ise nefes darlığı kaçınılmaz olacaktır.

Bronşektazi Nasıl Teşhis Edilir?

Bronşetakzi belirtilerinin diğer solunum yolu hastalıklardan farklı olması teşhisi kolaylaştıran etkenlerdendir. Öncelikle kişide bronşetakzi belirtilerinin gözlemlenmesi durumunda bir an önce doktora başvurması önerilmektedir. Her hastalıkta olduğu gibi erken teşhis oldukça önemlidir.

Bronşektazi teşhisinde akciğer röntgeninden sonra bronşetakzi belirtileri gözlemlenmiş ise bilgisayarlı tomografi çekilerek detaylı bir inceleme yapılır. Tümör veya tehlike oluşturabilecek yabancı bir cisimden şüphelenilmesi durumunda bronoskopi işlemi yapılmaktadır. Veriler ışığında hastaya bronşektazi tanısı konulabilir.

Bronşektazi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bronşetakzi tedavisi hastalığın yaygınlığı ve derecesine bağlı olarak ilaç tedavisi veya cerrahi bir müdahale ile uygulanabilir. Uygulanan ilaç tedavisi ile enfeksiyon ve iltihap oluşumunun önlenmesi amaçlanmaktadır. Böylece enfeksiyon atakları kontrol altına alınır ve hastalığın belirtileri azaltılabilir. Cerrahi işlemde ise bronşektaziye neden olabilecek tıkanıklık ve faktörler giderilebilir.

Hastanın her yıl grip aşısı olması ve grip aşısının yanı sıra 5 yılda bir pnömoni aşısı olması oldukça önemlidir. Çünkü bu hastalıklar bronşektazi hastalığının etkisini artırabilir. Ancak bu aşıları olmadan önce doktorunuzdan onay almanız önerilmektedir.

İlaç tedavisinde balgamın incelenmesi sonucunda kullanılacak antibiyotiğe karar verilir. Antibiyotiğin yanı sıra balgam söktürücü veya balgam sulandırıcı ilaçlar kullanılarak balgamın kolayca atılması sağlanır.

Cerrahi müdahale ise akciğer dokusu incelenir ve bronşetakzinin yaygınlığı belirlenir. Bronşetakzi yalnızca tek bir bölümde bulunuyor ve diğer akciğer dokuları sağlıklı ise hastalıklı kısım cerrahi müdahale ile alınır. Ancak bu işlemin yapılması için kalacak diğer akciğer dokularının sağlıklı olması gereklidir.

Bronşektazi nelere sebep olur?

Bronşektazi hastanın sık sık akciğer enfeksiyonlarına yakalanmasına neden olur. Sürekli ortaya çıkan hastalıklar nedeniyle nefes darlığı ve öksürük krizleri görülür. Ağız kokusu, kilo kaybı ve gelişim geriliği gibi sorunlar da ortaya çıkabilmektedir. Erken müdahale için doktora başvurmak gerekir.

Bronşektazi akciğer filminde çıkar mı?

Bronşektazi akciğer filmi yani röntgende belli olabilir ancak daha detaylı inceleme ve tanı için bilgisayarlı tomografi gerekebilir. Bu sayede uzman doktorlar hastalığın boyutunu ve nedenini daha iyi anlar ve buna göre bir tedavi planı oluşturabilir. Öte yandan hastalığın belirtileri de tanı için yeterli veriyi verebilir.

Bronşektazi KOAH mıdır?

Bronşektazi ile KOAH aynı şey değildir. KOAH bronşların iltihaplanıp daralmasıyla ortaya çıkar. Bronşektazi iste bronşların aşırı genişlemesinin neden olduğu bir hastalıktır. Çeşitli akciğer hastalıkları bu iki hastalıkla da karışabilmektedir. Belirtiler birbirlerine benzediğinden kesin tanı için doktora başvurmak şarttır.

Bronşektazi kimlerde görülür?

Bronşektazi ciddi akciğer rahatsızlıkları yaşayan herkeste, akciğer enfeksiyonu geçiren çocuklarda ve genetik nedenlerden dolayı bronşlarından bozukluk olan bebeklerde görülebilmektedir. Genelde bir hastalığın neden olduğu bronşektazi bronşların genişlemesiyle farklı akciğer hastalıklarına da sebebiyet verebilir.

Bronşektazi hastalarının yaşam süresi ne kadar?

Bronşektazi hastalığı eskiden çok fazla ölüme neden olan bir hastalıktı ancak şimdi gelişen tedavi yöntemleri sayesinde etkileri azaldı. Bronşektazi hastalarının yaşam süresi 55 yıla kadar yükseltildi. Çeşitli yöntemlerle belirtiler kontrol altına hastalar yaşamlarını sürdürebilmekte ve yaşam kalitelerini artırabilmektedir.

Bronşektazi ölümcül mü?

Bronşektazi eğer tedavi edilmezse farklı ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir ve bu durum ölümcül olabilir. Ancak belirtileri azaltıcı tedavi yöntemleriyle hasta enfeksiyon ve komplikasyonlardan korunabilir, yaşamını daha rahat sürdürebilir. Solunum yolu enfeksiyonlarından korunan hastanın nefes darlığı problemleri aza indirgenir.