Çocuk ve Ergenlerde Depresyon Nedir, Belirtileri Nelerdir?
Ergenlerde ve Çocuklarda Depresyon Neden Olur?
Çocuk ve ergenlerde depresyon, genetik ve çevresel birçok faktörden kaynaklanabilir. Bunlar arasında ailesel ve genetik risk faktörleri, psikososyal zorluklar, stresli yaşam olayları, ebeveynlerdeki psikopatolojiler ve düşük sosyoekonomik durumlar bulunur. Depresyonun nedenleri arasında ebeveynlerin boşanması, aile içi şiddet veya uzun süreli stresli yaşam olayları gibi faktörler de sayılabilir.
Genetik yatkınlık önemli bir rol oynar. İkiz ve evlat edinme çalışmaları, genetik faktörlerin depresyonun aktarımında %50 oranında etkili olduğunu göstermektedir. Depresyonu olan ebeveynlerin çocuklarında psikopatoloji oranlarının yüksek olduğu, ailede depresyon geçmişinin çocuğun ruhsal sağlığını etkileyebileceği belirtilmektedir.
Depresyon Genetik midir?
Anne-baba veya büyükanne-büyükbabada depresyon ya da anksiyete geçmişi olması, çocuklarda depresyon riskini artırır. İkiz çalışmaları, depresif ebeveynlerin çocuklarında depresyon ve anksiyete bozukluğu oranlarının yüksek olduğunu göstermektedir. Araştırmalar, birinci derece akrabalarında depresyon geçmişi olan çocukların, bu rahatsızlığa daha yatkın olduğunu ortaya koymaktadır.
Özellikle erken yaşta depresyon geçiren bireylerin yakın akrabalarında bu oran daha yüksektir. Her iki ebeveynde de psikopatoloji varsa (örneğin; annede depresyon, babada alkolizm gibi), çocuk ve ergenlerde depresyon görülme riski önemli ölçüde artar.
Depresyon Hangi Yaşta Daha Çok Görülür?
Epidemiyolojik çalışmalar, depresyonun görülme sıklığının yaşla birlikte arttığını göstermektedir. Okul öncesi dönemde depresyon oranı %0.9 iken, okul çağındaki çocuklarda bu oran %1.9’a, ergenlik döneminde ise %4.7’ye yükselir. Özellikle ergenlik döneminde hormonal değişimlerin etkisiyle depresyon oranları artış gösterebilir.
Pediatri kliniklerinde yatan çocukların %7'sinde depresyon saptanmıştır. Psikiyatri kliniklerinde izlenen çocukların %28'inde ve yatarak tedavi gören çocukların %59'unda depresyon tanısı konulmaktadır. Depresyon oranları prepubertal dönemde cinsiyet farkı göstermezken, ergenlikle birlikte kızlarda belirgin bir artış görülür. Kız ergenlerin, hormonal ve sosyal faktörler nedeniyle erkeklere oranla daha fazla depresyon belirtileri gösterdiği bildirilmiştir.
Çocuklarda ve Ergenlerde Depresyon Tanısı
Çocuk ve ergenlerde depresyonun tanısı, psikiyatrik bozuklukları taklit edebilecek ya da tetikleyebilecek organik durumların ayırt edilmesini gerektirir. Depresyon tanısı koyarken, malignite, çocuk ihmali, ayrılma anksiyetesi ve depresif uyum bozukluğu gibi durumların dışlanması önemlidir.
Ergenlerde madde kullanımı, anksiyete bozuklukları ve erken başlangıçlı şizofreni gibi durumlar dikkatle değerlendirilmelidir. Duygudurum bozuklukları ve şizofrenik bozuklukların ayırıcı tanısında, duygudurum bozukluğu öncelikli olarak ele alınır ve yanıt doğrultusunda tedavi planı şekillendirilir. Depresyonun somatik belirtileri arasında baş ağrısı, karın ağrısı ve göğüs ağrısı yer alır. Bu yakınmalarla polikliniklere başvuran çocukların %15'inde depresyon tanısı konulmuştur.
Çocuklarda ve Ergenlerde Depresyon Tedavisi
Çocuklarda depresyon tedavisinde yaş, depresyonun şiddeti ve aile içi ilişkiler göz önüne alınır. Tedaviye başlarken, çocuğun yaşadığı stresin kaynağı ve sosyal çevresi dikkate alınır. Ailelerin çocuklarıyla kaliteli zaman geçirmesi, çocukların ilgi alanlarına yönlendirilmesi ve ebeveynlerin çocuklarına destekleyici bir yaklaşım sergilemesi önemlidir.
Ergenlerde depresyon tedavisinde, ebeveynlerin çocuğa arkadaş gibi yaklaşması, onunla birlikte aktivitelere katılması ve sorunlarını dinlemesi faydalı olabilir. Ebeveynin eleştirel olmaktan ziyade destekleyici bir tutum sergilemesi, depresyonun etkilerini azaltmada yardımcıdır.
Depresyon Belirtileri Nelerdir?
Bir çocuğun depresyonda olduğu nasıl anlaşılır?
Çocuğun sosyal hayattan, arkadaşlarından ve ailesinden uzaklaşması, kilo kaybı, iştahsızlık ve uyku problemleri depresyonun belirtileridir. Çocuğun davranışlarını yakından takip etmek, depresyonun erken tanısında önemlidir.
Çocuğum depresyonda ne yapmalıyım?
Çocuğunuzla bol vakit geçirip, aile içi tartışmaları azaltarak ve onun ilgi alanlarına yönelik etkinlikler yaparak depresyonun etkilerini hafifletebilirsiniz. Gerekirse profesyonel yardım almanız önerilir.
Çocuk neden depresyona girer?
Aile içi çatışmalar, ebeveyn baskısı ve boşanma gibi durumlar, çocukların depresyona girmesine neden olabilir. Ayrıca, sosyal baskı ve akran zorbalığı gibi dış faktörler de depresyon riskini artırabilir.
Depresyon hangi yaşlarda görülür?
Depresyon, her yaşta ortaya çıkabilse de genellikle 20'li ve 30'lu yaşlarda daha sık görülür. Ancak ergenlik döneminde hormonal değişiklikler ve sosyal faktörler nedeniyle de yaygındır. Kadınlarda depresyon teşhisi, erkeklere oranla daha yüksektir.
Ergenlerde depresyon belirtileri nelerdir?
Ergenlerde mutsuzluk, içe kapanma, ilgi kaybı, huzursuzluk, uyku bozuklukları, öfke patlamaları ve kendine zarar verici davranışlar depresyon belirtilerindendir. Ayrıca, özgüven kaybı ve akademik başarının düşmesi de işaretlerden biridir.
Ergenlerde depresyon geçer mi?
Ergenlik dönemindeki depresyon, erken müdahale ve doğru tedavi ile geçebilir. Ebeveynlerin farkındalığı ve destekleyici yaklaşımı, çocuğun depresyondan çıkmasına yardımcı olur. Erken teşhis ve tedavi, uzun vadede olumlu sonuçlar sağlar.