Divertikülit Nedir, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

Divertikülit nedir? Sağlığımızı etkileyen çeşitli sindirim sistemi rahatsızlıkları içinde yer alan divertikülit, kalın bağırsağın iç yüzeyinde oluşan ve kesecik şeklindeki çıkıntıların enflamasyonu veya enfeksiyonu sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu hastalık, özellikle 40 yaş üstü popülasyonda sıklıkla görülür ve hastalığın şiddetine bağlı olarak çeşitli semptomlarla kendini gösterebilir.

Divertikülit, doğru teşhis ve uygun tedavi ile yönetildiğinde genellikle kontrol altına alınabilir ve ciddi komplikasyonlara yol açmadan tedavi edilebilir. Bu makalede, divertikülitin nedenleri, belirtileri, teşhisi ve tedavisi hakkında daha fazla bilgi edineceğiz, böylece bu rahatsızlıkla ilgili daha iyi bir anlayışa sahip olabileceğiz.

Divertikülit Nedir?

Divertikülit, sindirim sisteminde sıklıkla görülen bir tıbbi durumdur. Divertikülit, divertikül adı verilen küçük, çıkıntılı keseciklerin enflamasyonu veya enfeksiyonu ile karakterizedir. Divertikül, genellikle kalın bağırsağın iç yüzeyinde oluşan küçük keseciklerdir ve divertiküler hastalık adı verilen bir durumun bir parçasıdır. Bu durum, divertiküllerin iltihaplanması veya enfekte olması sonucu ortaya çıkar ve hastalığın ciddiyetine bağlı olarak değişen şiddette semptomlar gösterebilir.

Divertiküler hastalığın temel nedeni tam olarak anlaşılamamış olsa da, çoğu durumda bağırsak hareketlerinin zayıflaması ve dışkının bağırsaklardan geçerken zorlanması ile ilişkilendirilir. Bu durum, bağırsak duvarında basınç oluşturarak divertikül adı verilen keseciklerin oluşmasına yol açar. Bu divertiküller, genellikle kalın bağırsağın alt kısmında yoğunlaşır. Divertiküllerin içine tıkayan dışkı parçacıkları veya bakteriler, enflamasyon ve enfeksiyona neden olabilir, bu durum da divertikülitin ortaya çıkmasına sebep olur.

Divertikülit Neden Olur?

Divertikülit, divertiküller adı verilen küçük keseciklerin enflamasyonu veya enfeksiyonu sonucu oluşan bir tıbbi durumdur. Divertikülitin temel nedeni, bağırsak hareketlerinin zayıflaması ve dışkının bağırsaklardan geçerken zorlanmasıdır. Bu durum, kalın bağırsağın iç yüzeyindeki basınç artışı ve divertikül adı verilen keseciklerin oluşmasına yol açar. Dışkı ve bakteriler, divertiküllerin içine tıkandığında, iltihaplanma ve enfeksiyon gelişir, bu da divertikülitin ana nedenini oluşturur.

1. Yaşlanma

Yaşlanma, divertikülit gelişimiyle bağlantılıdır. Genç yaşlarda divertiküller nadirken, yaş ilerledikçe oluşma olasılığı artar. Bu nedenle divertikülit genellikle 40 yaş üstü kişilerde daha sık görülür.

2. Lif Yetersizliği

Modern beslenme alışkanlıkları, yetersiz lif alımıyla ilişkilidir ve divertikülitin en önemli risk faktörlerinden biridir. Lif açısından zengin gıdaların tüketilmemesi, dışkının bağırsaklardan geçişini zorlaştırarak divertikül oluşumunu kolaylaştırır. Lifli besinler bağırsak hareketlerini düzenler ve bağırsakları düzenli çalıştırarak divertikülit riskini azaltır.

3. Bağırsak Hareketlerinin Zayıflaması

Bağırsak hareketlerinin yavaşlaması veya zayıflaması, dışkının kalın bağırsakta birikmesine neden olur. Bu da bağırsak içi basıncın artmasına yol açar ve divertikül oluşumunu tetikler.

4. Aile Öyküsü

Aile öyküsü, divertikülit riskini artırabilir. Eğer aile bireylerinden birinde veya birkaçında divertiküler hastalık mevcutsa, diğer aile bireylerinde de benzer sorunlar ortaya çıkma olasılığı artabilir.

5. Sigara ve Alkol Kullanımı

Sigara içmek ve aşırı alkol tüketmek, bağırsak sağlığını olumsuz etkileyebilir ve divertikülit riskini artırabilir.

Divertikülit Belirtileri Nelerdir?

Divertikülit, kalın bağırsağın iç yüzeyinde oluşan divertikül adı verilen keseciklerin enflamasyonu veya enfeksiyonu ile karakterize bir hastalıktır. Bu durum, çoğu zaman hafif semptomlarla başlayabilir ancak ciddi vakalarda şiddetli ağrılar ve komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Divertikülitin belirtileri, hastalığın şiddetine ve yaygınlığına bağlı olarak değişebilir. İşte divertikülitin yaygın belirtileri:

Karın Ağrısı

Divertikülitin en yaygın belirtisi şiddetli karın ağrısıdır. Ağrı genellikle sol alt karın bölgesinde yoğunlaşır ve bazen alt sırt veya pelvik bölgeye yayılabilir. Ağrı, ani başlayabilir ve sürekli veya kramp tarzında olabilir. Özellikle dışkılama sonrasında ağrı artabilir.

Ateş

Divertikülitin enfeksiyonel bir durum olması nedeniyle, hastalarda ateş yükselmesi görülebilir. Hafif ateşten yüksek ateşe kadar değişen derecelerde olabilir.

İshal veya Kabızlık

Divertikülit, bağırsak hareketlerini etkileyebilir. Bu nedenle, hastalarda kabızlık veya ishal meydana gelebilir. İshal bazen kanlı olabilir.

Mide Bulantısı ve Kusma

Şiddetli divertikülit vakalarında, hastalarda mide bulantısı ve kusma görülebilir.

Duyarlılık ve Hassasiyet

Divertikülitin etkilediği bölgeye dokunma ile karın bölgesinde hassasiyet ve duyarlılık hissedilebilir.

Gaz ve Şişkinlik

Divertikülitin neden olduğu bağırsak rahatsızlıkları, gaz ve şişkinliğe yol açabilir.

İdrar Yolları Semptomları

Nadir durumlarda, divertikülitin idrar yollarına baskı yapması sonucu idrar yapma sırasında zorlanma veya ağrı yaşanabilir.

Divertikülit Tedavisi Nasıl Olur?

Divetikülit tedavisi hastalığın şiddetine göre değişir. Hafif vakalarda hafif, sıvı ve bol vitamin içeren sağlıklı beslenme diyetleri ve egzersizler yeterli olabilir. Bu tedavi antibiyotik ve ağrı kesicilerle desteklenebilir. Ağır vakalarda hastanede tedavi gerekebilir, ağızdan beslenme kesilir ve abdominal apse oluşumları boşaltılabilir. Bazı durumlarda ameliyat da gerekebilir.

Hafif vakaların tedavisi evde devam eder. Hasta bol bol sebze, meyve ve tahıllı gıdalar tüketmelidir. Kırmızı et gibi bağırsakta zor çözünen gıdalardan kaçınılmalıdır. Buna ek olarak bol bol sıvı tüketilir.

Ağır vakaların hastaneye yatırılma sebebi ağızdan yemek yemenin kesilmesidir. Serumla beslenen hastaya antibiyotikler verilir. Hastalığın şiddetli dönemi geçince hasta özel diyetlerle beslenmeye başlayabilir.

Divertükülitin en ağır durumu bağırsakta meydana gelen yırtılmadır. Peritonit denilen bu durum yaşanırsa hasta ameliyata alınır. Sorun yaratan bağırsak bölgesi ameliyatla alınır. Başka bir sorun yoksa alınan kısımlar arası bağırsaklar birleştirilir.

Bağırsağın hastalıklı bölümünün çıkarıldığı ve kalan bölümlerin tekrar birleştirildiği cerrahi girişim başka teknikleri de gerektirir. Bazı hastalara geçici olarak kolostomi (kolonun bir kısmı karın duvarına bağlanarak dışkının akması için bir açıklığın oluşturulduğu ameliyat) uygulanması yapılabilir.

Divertikülit Hastası Nasıl Beslenmeli?

Divertikülit, kalın bağırsağın iç yüzeyinde oluşan divertikül adı verilen keseciklerin enflamasyonu veya enfeksiyonu ile karakterize bir hastalıktır. Bu nedenle, divertikülit hastalarının beslenmelerini düzenlemeleri önemlidir. Uygun bir diyetle divertikülit semptomlarını azaltmak ve hastalığın ilerlemesini önlemek mümkündür. İşte divertikülit hastalarının nasıl beslenmeleri gerektiği hakkında bazı önemli noktalar:

Yeterli Lif Alımı

Divertikülit hastaları için en önemli beslenme önerisi, yeterli lif alımını sağlamaktır. Lif açısından zengin gıdalar, bağırsak hareketlerini düzenler ve dışkının bağırsaklardan geçişini kolaylaştırarak divertikül oluşumunu engeller. Bu sayede, divertikülit hastalarının kabızlık riski azalır. Lif açısından zengin besinler arasında tam tahıllar, meyveler, sebzeler ve baklagiller bulunur.

Su Tüketimi

Lif tüketimi artırıldığında, vücut için yeterli su alımı da önem kazanır. Lif, suyu bağırsaklarda emer ve bu nedenle bol su içmek, divertikülit hastalarının dışkılarını yumuşatarak bağırsak hareketlerini kolaylaştırır.

Yumuşak Gıdalar Tercih Edin

Divertikülit hastaları, lifli gıdaların yanı sıra yumuşak gıdaları da tercih etmelidir. Sulu meyveler, pişmiş sebzeler, yoğurt ve püre gibi gıdalar, bağırsakları tahriş etmeden sindirilebilir ve semptomların şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir.

Lif Takviyeleri

Divertikülit hastaları lif alımını yeterli düzeyde sağlamakta zorlanıyorsa, doktorları tarafından önerilen lif takviyeleri kullanabilirler. Bu takviyeler, lif açısından zengin toz veya tablet formunda bulunabilir ve günlük lif ihtiyacını karşılamaya yardımcı olabilir.

Kızartılmış ve Baharatlı Yiyeceklerden Kaçının

Kızartılmış ve baharatlı yiyecekler, bağırsakları tahriş edebilir ve divertikülit semptomlarını kötüleştirebilir. Bu tür yiyeceklerden mümkün olduğunca kaçınmak faydalı olacaktır.

Alkol ve Kafein Tüketimini Sınırlayın

Alkol ve kafeinli içecekler bağırsaklarda tahrişe neden olabilir ve divertikülit hastalarında semptomların artmasına yol açabilir. Bu nedenle, alkol ve kafein tüketimini sınırlamak önemlidir.

Düzenli ve Küçük Porsiyonlarla Beslenin

Divertikülit hastaları, düzenli ve küçük porsiyonlarla beslenmeye özen göstermelidir. Büyük öğünler, bağırsaklarda baskı oluşturabilir ve semptomları şiddetlendirebilir.

Divertikülit tehlikeli mi?

Divertikülit fazla ilerlerse tehlikeli olabilir. Bağırsak delinmesi sorunuyla farklı komplikasyonlar gelişebilir. Bu gibi durumlarda antibiyotik ve ağrı kesiciler hastayı rahatlatmaz. Durum anlaşıldığında hastanın acil olarak ameliyata alınması gerekir. Ameliyatta genelde sorun çözülür ve sorunlu bölgeler tedavi edilebilir.

Divertikül kendiliğinden geçer mi?

Divertikül hastalığı eğer çok hafifse kendiliğinden de geçebilir. Böyle bir bağırsak sorunu yaşanıyorsa yeme içmeye dikkat edilmeli ve sağlıklı beslenmeye dönülmelidir. Bu sayede hastalığın ilerlemesi önlenir ve yaşanan belirtiler iyileşme gösterebilir. Ancak yine de sorun düzelmiyorsa doktora başvurmak gerekir.

Divertikül hastaları ne yememeli?

Divertikül hastaları bağırsakta zor çözünen kırmızı et, fazla yağ, posalı yiyecekler ve katı gıdaları yememelidir. Bunların yerine sıvı beslenmeye özen göstermeli, kolay sindirilen yiyecekleri tercih etmeli ve bol bol sıvı tüketmelidir. Sağlıklı beslenmenin yanında hastalar hareketsiz kalmamalı ve her gün yürüyüş ve egzersiz yapmalıdır.

Divertikülit ağrısı nerede olur?

Divertikülit şiddetli bir karın ağrısıyla kendini belli eder. Karında katılık ve hassasiyet hissedilebilir. Bu belirtiye kabızlık, ateş ve titreme eşlik ediyorsa divertikülitten şüphelenilebilir. Bu belirtiler görüldüğünde kısa sürede doktora başvurulmalı, sorun ilerlemeden önlem alınması gerekir. Böylece tedavi daha kolay hale gelir.

Divertikülit için hangi doktora gidilir?

Divertikülit için hastanelerin genel cerrahi ve gastroenteroloji bölümlerine başvurulabilir. Bu bölümlerdeki uzman doktorlar hastalığın tespitini yapabilir ve durumunu belirleyebilir. Yapılan testlerin verilerine göre bir tedavi planı oluşturulabilir. Hasta gerekirse farklı bölümlere de yönlendirilebilir.

Divertikül kanama yapar mı?

Divertikül hastalarında durum çok ilerlemişse nadir olarak kanama da görülebilir. Bu durum rektal kanama ile ortaya çıkabilmektedir. Kanamalar çok ciddi belirtilerdir ve göz ardı edilmemelidir. Farklı hastalık ve rahatsızlıklarla da karışabilmektedir. Bu sebeple kanama belirtisinde kısa sürede doktora başvurmak önemlidir.