Diz Kireçlenmesi Nedir? Neden Olur ve Nasıl Geçer?

En sık görülen eklem kireçlenmelerinden biri olan diz kireçlenmesi, eklem ağrısına ve eklem tutukluğuna yol açan bir hastalıktır. Diz ağrılarının temel nedeni olan diz kireçlenmesi, yaş ilerledikçe ortaya çıkmaktadır.

Bu içeriğimizde diz kireçlenmesi nedir, neden olur, nasıl geçer, ne iyi gelir, belirtileri ve egzersizleri nelerdir, bitkisel tedavisi var mı, tedavisi ve ameliyatı nasıldır gibi soruları yanıtlayacağız.

Diz Kireçlenmesi (Diz Osteoartriti) Nedir?

Diz kireçlenmesi, tıbbi olarak osteoartrit olarak adlandırılan bir durumdur. Diz eklemindeki kıkırdakların zamanla yıpranması ve aşınması sonucu ortaya çıkar. Bu durum, birçok insanın yaşlandıkça karşılaştığı bir sorundur ve genellikle dizlerin aşırı kullanımı veya travma sonucu meydana gelir.

Diz kireçlenmesi, diz eklemindeki kıkırdakların bozulmasıyla karakterizedir. Kıkırdak, kemik uçlarını kaplayan pürüzsüz bir doku tabakasıdır ve eklemlerin sürtünmeyi azaltmasına ve darbelere dayanmasına yardımcı olur. Ancak, kıkırdak hasar gördüğünde, diz ekleminde ağrı, sertlik ve hareket kısıtlılığı gibi belirtiler ortaya çıkar.

Bu durumda, kıkırdak yüzeyi pürüzlüleşebilir, incelme veya erozyon gösterebilir. Ayrıca, kıkırdakta çatlaklar ve yırtıklar oluşabilir. Bu değişiklikler diz eklemindeki kemiklerin doğrudan temasına neden olur ve ağrıya yol açar. Ayrıca, eklem sıvısının azalmasıyla birlikte dizde şişlik ve iltihaplanma görülebilir.

Diz kireçlenmesi genellikle yaşlanmayla ilişkilendirilir, çünkü kıkırdak zamanla doğal olarak aşınır ve yenilenme yeteneği azalır. Bununla birlikte, obezite, diz ekleminin tekrarlayan stresine maruz kalma, eklem deformiteleri, genetik faktörler ve diz yaralanmaları gibi diğer risk faktörleri de bu duruma katkıda bulunabilir.

Diz Kireçlenmesi Neden Olur?

Diz kireçlenmesi, diz eklemindeki kıkırdakların yıpranması ve bozulması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Birçok faktör diz kireçlenmesinin gelişimine katkıda bulunabilir. İşte diz kireçlenmesinin oluşumunda rol oynayan başlıca nedenler:

Yaşlanma

Yaşlanma, diz kireçlenmesinin en yaygın nedenlerinden biridir. Kıkırdaklar yaşlandıkça doğal olarak aşınır ve yenilenme yetenekleri azalır. Bu nedenle, yaşlılıkla birlikte diz ekleminde kıkırdak bozulması ve kireçlenme riski artar.

Aşırı kullanım ve tekrarlayan stres

Diz eklemini sürekli olarak aşırı kullanmak veya tekrarlayan streslere maruz bırakmak, kıkırdakta hasara neden olabilir. Özellikle diz üzerinde aşırı yük taşıyan sporlar, meslekler veya aktiviteler diz kireçlenmesi riskini artırabilir.

Obezite

Fazla kilolu olmak, diz ekleminin üzerine ek bir yük bindirir. Bu ek yük, diz kıkırdaklarında aşınma ve bozulmaya neden olabilir. Obezite ayrıca eklem iltihabını artırabilir ve diz kireçlenmesinin ilerlemesini hızlandırabilir.

Genetik faktörler

Diz kireçlenmesi, genetik yatkınlık da dahil olmak üzere genetik faktörlerden etkilenebilir. Ailede kireçlenme geçmişi olan kişiler, bu rahatsızlığa yakalanma riski daha yüksek olabilir.

Diz yaralanmaları

Diz yaralanmaları, diz eklemindeki kıkırdaklara zarar verebilir ve kireçlenme riskini artırabilir. Özellikle diz kapağı kırıkları, bağ yaralanmaları veya menisküs yırtıkları gibi ciddi yaralanmalar diz kireçlenmesine yol açabilir.

Eklem deformiteleri

Bazı kişiler, doğuştan veya sonradan gelişen eklem deformitelerine sahip olabilir. Örneğin, diz eklemi üzerinde eğriliği olan veya aşırı yüklenen eklemler, kıkırdakların düzgün çalışmasını engelleyerek kireçlenmeye neden olabilir.

Diz Kireçlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Diz kireçlenmesi, diz eklemindeki kıkırdakların yıpranması ve bozulması sonucu ortaya çıkar. Bu durumda, bir dizi belirti ortaya çıkabilir. İşte diz kireçlenmesinin yaygın belirtileri:

1. Diz ağrısı

Diz kireçlenmesi en sık görülen belirtidir. Diz ekleminde ağrı, sızlama veya rahatsızlık hissi meydana gelir. Başlangıçta hafif olabilir, ancak zamanla şiddeti artabilir. Ağrı genellikle aktivite sonrasında veya uzun süre oturup kalktıktan sonra artabilir.

2. Diz sertliği

Diz kireçlenmesi olan kişiler, diz ekleminde sertlik hissi yaşayabilirler. Özellikle sabahları veya uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra dizin hareket ettirilmesi zor olabilir. Diz sertliği genellikle hareket ettirildikten sonra hafifler.

3. Hareket kısıtlılığı

Kireçlenme ilerledikçe, diz ekleminde hareket kısıtlılığı gelişebilir. Dizin tam olarak bükülmesi veya düzleştirilmesi zor olabilir. Merdiven çıkma veya uzun süreli yürüyüş gibi günlük aktivitelerde zorluk yaşanabilir.

4. Diz şişliği

Diz kireçlenmesi olan kişilerde dizde şişlik ve ödem görülebilir. Kıkırdak hasarı ve iltihaplanma sonucu eklem sıvısının artmasıyla diz şişebilir. Bu durum, dizin hareketini daha da zorlaştırabilir.

5. Sesler

Kireçlenme ilerledikçe, diz ekleminde çatlak sesleri veya tıkırtılar duyulabilir. Bu sesler, kemiklerin birbirine sürtünmesi veya kıkırdakta oluşan değişikliklerden kaynaklanabilir.

6. Zayıflık ve istikrarsızlık hissi

Diz kireçlenmesi, diz ekleminin stabilitesini etkileyebilir. Bu nedenle, dizde zayıflık veya istikrarsızlık hissi oluşabilir. Kişi, güçlü bir destek hissi veren dizlik veya baston kullanma ihtiyacı duyabilir.

Diz Kireçlenmesi Tedavisi

Diz kireçlenmesi, diz eklemindeki kıkırdakların yıpranması ve bozulması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Tedavi, semptomların hafifletilmesi, hareket kabiliyetinin artırılması ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesini amaçlar. İşte diz kireçlenmesi tedavisinde yaygın olarak kullanılan yöntemler:

İlaçlar

Diz kireçlenmesi ağrısını hafifletmek ve iltihabı azaltmak için doktorlar genellikle ağrı kesiciler, anti-enflamatuar ilaçlar veya kortikosteroid enjeksiyonları reçete ederler. Bu ilaçlar semptomları geçici olarak hafifletebilir ve ağrıyı kontrol altına alabilir.

Fizik tedavi

Fizik tedavi, diz kireçlenmesi olan kişilere ağrıyı azaltmaya, kasları güçlendirmeye ve eklem hareketliliğini artırmaya yardımcı olabilir. Fizyoterapistler, özel egzersizler, manuel terapi ve diğer tedavi yöntemleriyle kişilere bireysel bir tedavi planı sunarlar.

Egzersiz

Diz kireçlenmesi olan kişiler için uygun egzersizler, kasları güçlendirmeye ve eklem hareketliliğini artırmaya yardımcı olabilir. Düşük etkili aerobik egzersizler (yüzme, bisiklet sürme) ve direnç egzersizleri genellikle önerilir. Ancak, egzersiz programı her bireye özgü olmalı ve doktor veya fizyoterapist eşliğinde yapılmalıdır.

Kilo kontrolü

Obezite, diz kireçlenmesi üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Eklem üzerine binen yükü azaltmak için kilo vermek önemlidir. Sağlıklı bir kiloya ulaşmak veya kilo kontrolünü sağlamak, diz kireçlenmesinin semptomlarını azaltabilir ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.

Destekleyici cihazlar

Diz kireçlenmesi olan kişilere destekleyici cihazlar önerilebilir. Örneğin, dizlikler veya bastonlar, dizin stabilitesini artırabilir, ağrıyı azaltabilir ve günlük aktivitelerde destek sağlayabilir.

Diz Kireçlenmesi Ameliyatı

Doktor yaşanan diz kireçlenmesinin cerrahi dışı yöntemlerle tedavi edilemeyeceğini tespit etmişse ameliyat yöntemine başvurmaktadır. Ancak hastanın durumuna ve özelliklerine göre bir yol izlenmelidir.

Diz kireçlenmesi ameliyatları her hastada aynı şekilde yapılmamaktadır. Doktor artroskopik debridman, PRP tedavisi ve diz protezi yöntemlerinden birini hastanın durumuna göre seçip uygulayacaktır.

Diz kireçlenmesi nasıl tedavi edilir?

Diz kireçlenmesini tedavi etmek istiyorsanız mutlaka uzman bir doktora görünmelisiniz. Alanında uzman bir doktor gerekli tetkikleri ve muayeneyi yaptıktan sonra tedavi sürecini başlatacaktır. Bu süreçte ise masaj, elektroterapi, hidroterapi, sıcak ve soğuk uygulamalarını kullanacaktır.

Diz kireçlenmesine ne iyi gelir?

Diz kireçlenmesine iyi gelen birkaç yöntem bulunuyor. Bunlar PRP, bantlama teknikleri, diz içine hyaluronik asit enjeksiyonları ve buz tedavisidir. Saymış olduğumuz yöntemleri kullanarak diz kireçlenmesinin etkilerini azaltabilirsiniz.

Dizlerde kireçlenme semptomları nelerdir?

Dizlerde oluşan kireçlenme birkaç belirtiyle kendisini göstermektedir. Diz ekleminde sertlik ve şişlik, çıtırtı sesi, şekil bozukluğu ve diz hareketlerinde kısıtlılık bu belirtilerden en çok karşılaşılanlarıdır.

Yürüyüş yapmak kireçlenmeye iyi gelir mi?

Yürüyüş yapmanın çevre kaslarını güçlendirici etkisi bulunmaktadır. Ancak uzun mesafelerde ve zorlanarak yapılan yürüyüşler kireçlenmeye iyi gelmez. Tam tersi etki göstererek kireçlenmeyi hızlandırır.

Dizinde kireçlenme olanlar ne yapmalı?

Dizlerinde kireçlenme problemi yaşayan kişilerin kullanabileceği birkaç tedavi yöntemi bulunuyor. Bunlar ağrı kesici ilaçlar almak, fizik tedavi görmek, kıkırdak güçlendirici ilaçlar kullanmak, egzersiz yapmak, dize yüklenmeyi azaltmak ve kilo vermektir.

Diz kireçlenme ağrısı nereye vurur?

Kireçlenme dizin iç bölümünde veya diz kapağında oluşmaktadır. Bu rahatsızlık yüzünden kişilerin merdivenden inip çıkması ve oturup kalkması zorlaşmaktadır. Kireçlenme dizlerde ağrıya, eklemlerde ise çıtırtıya neden olmaktadır.

Diz kireçlenmesi ameliyatsız geçer mi?

Ameliyatsız bir şekilde de diz kireçlenmesi geçebilmektedir. Ancak pek çok yöntemin bir arada kullanılması gerekiyor. Bu sayede eklem ağrılarınızı azaltabilir ve yaşanan tutukluluğu giderebilirsiniz.

Diz kireçlenmesi kimlerde görülür?

Orta yaş ve üzerindeki bireylerde görülen diz kireçlenmesi, daha çok 50 yaşın üzerindeki kadınlarda oluşmaktadır. Ancak diz kireçlenmesi günümüzde aşırı kilo yüzünden daha erken yaşlarda ortaya çıkmaya başlamıştır. Kilo nedeniyle dizlerdeki yük daha fazla arttığı için kireçlenme daha çok karşımıza çıkmaktadır.