Doğuştan Kalça Çıkığı Nedir? Neden Olur ve Nasıl Geçer?

Erken teşhisin oldukça önemli olduğu doğuştan gelen kalça çıkıklığı kesinlikle ihmal edilmemelidir. Aksi halde çeşitli sakatlıklara sebebiyet verebilir. Bu içeriğimizde doğuştan kalça çıkıklığı hakkında bilinmesi gereken tüm bilgileri bir araya getirdik.

İşte bebeklerde kalça çıkığı hakkında her şey...

Doğuştan Kalça Çıkıklığı Nedir?

Doğuştan kalça çıkıklığı, bebeklerin doğumdan itibaren kalça eklemlerinin normal pozisyonundan sapması anlamına gelir. Tıp literatüründe "Gelişimsel Displaziya" veya "Konjenital Kalça Dislokasyonu" olarak da adlandırılan bu durum, bebeğin kalça eklemlerinin yerinden çıkmasına veya doğru bir şekilde oturmamasına neden olabilir.

Kalça eklemleri, femur kemiği (uyluk kemiği) ile pelvik kemik arasında oluşan bir eklem sistemidir. Normalde, femur kemiği pelvisin içinde uygun bir pozisyonda oturur ve eklemin dengeli bir şekilde çalışmasını sağlar. Ancak doğuştan kalça çıkıklığı olan bebeklerde, bu uyumlu pozisyon bozulur ve femur kemiği kalça ekleminden kayar veya yerinden çıkar.

Doğuştan kalça çıkıklığı, bebeklerde en sık görülen ortopedik problemlerden biridir ve genellikle kız çocuklarda daha sık görülür. Nedeni tam olarak bilinmese de, kalıtımsal faktörler, rahim içindeki pozisyon veya hormonal etkiler gibi çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Ayrıca, breech pozisyonunda doğan bebeklerde veya ailede daha önce kalça çıkığı olan bireylerde görülme riski daha yüksektir.

Doğuştan kalça çıkıklığı, genellikle doğumdan hemen sonra fark edilebilir. Bebeğin bacaklarında simetrisizlik, kalçalarda asimetrik katlantı, bacak uzunluklarında farklılık veya bacakların sınırlı hareket kabiliyeti gibi belirtiler gözlemlenebilir. Bununla birlikte, bazı vakalarda belirtiler sadece hafif olabilir ve tanı konulması biraz daha zor olabilir.

Erken teşhis ve tedavi, doğuştan kalça çıkıklığı olan bebeklerin sağlıklı bir şekilde büyümesini ve gelişmesini sağlamak için büyük önem taşır. Doktorlar genellikle bebeklerin kalça eklemlerini fiziksel muayene ve ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleriyle değerlendirir. Bu sayede kalça çıkığı olan bebeklerin tanısı konulabilir ve uygun tedavi süreci başlatılabilir.

Bebeklerde Kalça Çıkığı Nedenleri

Bebeklerde kalça çıkığı, doğumdan itibaren kalça ekleminin normal pozisyonundan sapması veya yerinden çıkmasıdır. Bu durum, bebeğin kalça ekleminin sağlıklı bir şekilde gelişmesini engelleyebilir ve ilerleyen yaşlarda sorunlara yol açabilir. Bebeklerde kalça çıkığına yol açabilen birkaç farklı neden vardır.

Genetik Faktörler

Kalça çıkığı, ailesinde daha önce kalça çıkığı olan kişilerde görülme olasılığı daha yüksek olan bebeklerde daha sık görülür. Genetik faktörler, kalça ekleminin doğru şekilde gelişmesini etkileyen bazı anatomik özelliklerin aktarılmasına neden olabilir.

Rahim İçi Pozisyon

Bebeğin rahim içindeki pozisyonu da kalça çıkığı riskini etkileyebilir. Özellikle breech pozisyonunda (bebeğin başının yerine poposunun veya ayaklarının aşağıda olduğu durum) olan bebeklerde kalça çıkığı görülme riski artar.

Rahimde Sıkışma

Bebeğin rahim içinde sıkışması veya dar bir alanda büyümesi, kalça eklemi üzerinde baskıya neden olabilir. Bu da kalça çıkığı riskini artırabilir.

Hormonal Etkiler

Bazı hormonal faktörlerin, bebeğin kalça ekleminin doğru gelişmesini etkileyebileceği düşünülmektedir. Özellikle kız bebeklerde hormonal etkilerin kalça çıkığı riskini artırabileceği belirtilmektedir.

Yetersiz Rahim Pozisyonu

Rahim içinde bebeğin sınırlı hareket kabiliyeti veya uygun pozisyonda olmaması, kalça ekleminin normal gelişmesini engelleyebilir.

Kalça çıkığı, genellikle birden fazla faktörün bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Örneğin, genetik yatkınlığı olan bir bebek, rahim içinde breech pozisyonunda büyüyebilir ve hormonal faktörler de eklenirse kalça çıkığı riski daha da artar.

Doğuştan Kalça Çıkığı Çeşitleri

Doğuştan kalça çıkıklığı, bebeklerin doğumdan itibaren kalça ekleminin normal pozisyonundan sapması veya yerinden çıkmasıdır. Bu durum, kalça eklemi üzerindeki baskıyı ve düzensiz hareketi beraberinde getirir. Doğuştan kalça çıkıklığı, farklı şekillerde ortaya çıkabilir ve çeşitli tiplere sahip olabilir. İşte yaygın olarak görülen doğuştan kalça çıkıklığı çeşitleri:

Kalça Dislokasyonu

Kalça dislokasyonu, kalça ekleminde tam bir yer değişikliği anlamına gelir. Femur başı (uyluk kemiği) normal yerinden çıkar ve pelvisin içinde uygun bir pozisyonda oturmaz. Bu durumda, kalça eklemi tamamen bozulur ve uygun şekilde çalışamaz.

Kalça Subluksasyonu

Kalça subluksasyonu, kalça ekleminde kısmi bir yer değişikliği olduğu anlamına gelir. Femur başı, pelvisin içindeki normal pozisyonuna göre kısmi bir kayma yaşar. Bu durum, kalça eklemi üzerinde hala baskı oluşturur, ancak tam bir yer değişikliği değildir.

Kalça Dysplazisi

Kalça dysplazisi, kalça eklemi ile ilgili yapısal bir sorunun olduğu durumlarda ortaya çıkar. Kalça ekleminin normal gelişmesi engellenir ve eklemin uygun pozisyonunu koruyabilme yeteneği zayıflar. Kalça dysplazisi, ilerleyen yaşlarda kalça çıkıklığına yol açabilecek bir risk faktörüdür.

Doğuştan kalça çıkıklığı çeşitleri, tanı ve tedavi sürecinde önemlidir. Bu çeşitlerin belirlenmesi, uygun tedavi yöntemini belirlemede yardımcı olur. Doktorlar, bebeklerin kalça eklemlerini değerlendirirken röntgen, ultrasonografi veya MR gibi görüntüleme tekniklerini kullanabilir. Bu incelemeler, doğru tanıyı koymak ve uygun tedavi planını oluşturmak için önemlidir.

Bebeklerde Kalça Çıkıklığı Belirtileri

Bebeklerde kalça çıkıklığı, doğumdan itibaren kalça ekleminin normal pozisyonundan sapması veya yerinden çıkması anlamına gelir. Bu durum, bebeğin kalça ekleminin sağlıklı bir şekilde gelişmesini engelleyebilir. Bebeklerde kalça çıkıklığı belirtileri, dikkatle gözlemlenmesi gereken belirli işaretlerdir. İşte bebeklerde kalça çıkıklığının yaygın belirtileri:

Asimetrik Katlantı

Bebeğin kalçalarında veya uyluklarında asimetrik katlantılar veya cilt kıvrımlarında farklılıklar gözlemlenebilir. Bir kalçada diğerinden daha az katlantı veya belirgin olmayan bir katlantı, kalça çıkıklığı belirtisi olabilir.

Bacak Uzunluğu Farkı

Bebeğin bacaklarında uzunluk farkı varsa, kalça çıkıklığı düşünülebilir. Bir bacak diğerinden daha kısa veya daha uzun görünebilir. Bu fark, kalça ekleminden kaynaklanan dengesizlikten kaynaklanabilir.

Simetrisiz Hareket

Bebeğin bacaklarının hareketinde simetrisizlik gözlemlenebilir. Bir bacağı diğerine göre daha az hareket ettirebilir veya bacaklarındaki hareket açıklığı sınırlı olabilir. Bebek, bacaklarını eşit şekilde açamama veya bacaklarını belli bir yöne doğru bükme eğiliminde olabilir.

Tıkırtı Sesleri

Bebeğin kalça eklemi üzerinde hareket ederken tıkırtı veya klik sesleri duyulabilir. Bu sesler, kalça eklemi üzerindeki uyumsuzluktan kaynaklanabilir ve kalça çıkıklığını işaret edebilir.

Yürüme Problemleri

Kalça çıkığı, bebeklerin yürüme becerilerini etkileyebilir. İlerleyen yaşlarda, çıkık kalça ile yürüme sırasında topallama, zorluk veya dengesizlik görülebilir.

Bebeklerde kalça çıkıklığı belirtileri, doğumdan hemen sonra veya bebek büyüdükçe fark edilebilir. Bu belirtilerden herhangi biri veya birkaçı gözlemlenirse, bir çocuk doktoruna başvurmak önemlidir. Doktor, fiziksel muayene yaparak ve gerekli görüntüleme yöntemlerini kullanarak kalça çıkığı teşhisini doğrulayabilir.

Doğuştan Kalça Çıkıklığı Tedavisi

Doğuştan kalça çıkıklığı, bebeklerin doğumdan itibaren kalça ekleminin normal pozisyonundan sapması veya yerinden çıkmasıdır. Bu durum, bebeğin kalça ekleminin sağlıklı bir şekilde gelişmesini engelleyebilir. Doğuştan kalça çıkıklığı tedavisi, erken teşhis ve uygun yöntemlerin kullanılmasıyla bebeğin kalça ekleminin doğru pozisyonda olmasını sağlamayı hedefler. İşte doğuştan kalça çıkıklığı tedavisinde kullanılan bazı yöntemler:

Pelvik Askılar

Pelvik askılar, bebeğin kalça eklemini doğru pozisyonda tutmak için kullanılan bir tedavi seçeneğidir. Genellikle birinci basamak tedavi olarak tercih edilir. Bebeğin pelvisine ve bacaklarına yerleştirilen özel bir kemer veya bandaj kullanılarak uygulanır. Pelvik askılar, bebeğin kalça eklemine uygun bir pozisyon sağlamak ve normal gelişimini desteklemek amacıyla düzenli olarak ayarlanır.

Kalça Çizmeleri

Kalça çizmeleri, daha ciddi kalça çıkıkları için kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bebeğin bacaklarını sabitlemek ve kalça eklemini doğru pozisyonda tutmak için özel olarak tasarlanmış çizmeler kullanılır. Kalça çizmeleri genellikle bir ortopedi uzmanı tarafından takılmakta ve düzenli kontrollerle ayarlanmaktadır. Bu tedavi yöntemi genellikle birkaç ay veya daha uzun bir süre boyunca devam eder.

Alçı Tedavisi

Bazı durumlarda, kalça çıkığının düzeltilmesi ve kalça eklemine doğru pozisyonun verilmesi için alçı tedavisi uygulanabilir. Bebeğin bacakları alçıya alınır ve kalça eklemi sabitlenir. Alçı tedavisi genellikle daha karmaşık ve şiddetli kalça çıkıkları için tercih edilir. Alçı, bebeğin büyümesine bağlı olarak periyodik olarak değiştirilir.

Cerrahi Müdahale

Bazı durumlarda, diğer tedavi yöntemleri yeterli sonuçları vermezse veya kalça çıkığı ilerlemeye devam ederse cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahale, kalça ekleminin doğru pozisyonda yerleştirilmesi ve stabilizasyonu için kullanılır. Bu genellikle uzman bir ortopedi cerrahi tarafından gerçekleştirilir ve genellikle diğer tedavi yöntemleri başarısız olduğunda uygulanır.

Bebeklerde kalça çıkığı nasıl geçer?

Erken tespit edilen kalça çıkıklarının tedavisi ilk 6 aya kadar atel gibi yöntemlerle yapılmaktadır. 6 aydan büyük bebeklerde ise ameliyatla çıkık femur başının yerine yerleştirilme işlemi yapılır. Daha sonra da alçı yapılır.

Bebeklerde kalça çıkığı kendiliğinden geçer mi?

Yenidoğan bebeklerde yer alan bazı çıkıklar 2-3 hafta içerisinde kendiliğinden geçebilmektedir. Ancak 3 hafta sonraki muayenede çıkıklarda iyileşme olmadıysa bir an önce tedaviye başlanmalıdır.

Bebeklerde kalça çıkığı muayenesi ne zaman yapılır?

Kalça çıkığı muayenesi ultrason taramasıyla yapılmaktadır. Ultrason taraması ise ilk 1 ile 3 ay arasında bir zaman diliminde yapılmaktadır. Çocuk Ortopedisi doktorlarının yaptığı bu tarama sonucunda olası rahatsızlıklar tespit edilmektedir.

Bebeklerde kalça çıkığı olunca ne olur?

Bu rahatsızlık bir an önce tedavi edilmediği takdirde ayak kısalığı ve topallama gibi problemlere neden olur. Bunların yanında kalça ve belde kireçlenmeye de yol açabilir. Bu sebeple rahatsızlığın bir an önce tedavi edilmesi gerekiyor.

Kalça çıkığı olan çocuk yürüyebilir mi?

Kalça çıkığı olan çocuklarda yürüyebilmektedir. Ancak çocukta kalça çıkığı varsa ve tedavi edilmediği zaman yürüme aksak şekilde olacaktır.

Kanguru kalça çıkığı yapar mı?

Normal şartlarda kanguruda ağırlık her iki omuza ve bele eşit dağıldığı için kalça çıkığı gibi bir durum oluşmaz. Ancak bazı bebeklerin kalça kısmına bulunan oyuk oturma esnasında boşlukta kalmaktadır. Bu da kalça çıkığına neden olabilir. Ergonomik tasarıma sahip olan kangurularda böyle sorunlarla karşılaşmayacağınızı söyleyelim.

Kalça çıkığı ne kadar sürede iyileşir?

Yenidoğan döneminde erken teşhis edilen kalça çıkıkları Pavlik bandaj ile kısa sürede iyileştirilebilmektedir. İlk 3 ayda kalçanın kemik ve kıkırdak dokuları hızlıca iyileşmektedir. Bazı durumlarda tedavi 1 ayda bile bitebilmektedir.

Yeni doğan bebeklerde kalça çıkığı nasıl anlaşılır?

Bebeğinizde kalça çıkığı olduğundan şüpheleniyorsanız birkaç şeye bakmanız gerekiyor. İki bacak arasında uzunluk farkı olması, bebeğin bacağının dışarı doğru açılamaması, emekleme ve yürüme fonksiyonlarında bozukluk olması kalça çıkığını göstermektedir. Bu durumda bir an önce doktora başvurmalısınız.