Dünyanın En İlginç 10 Psikolojik Rahatsızlığı
Psikoloji dünyası, insan zihninin derinliklerine indikçe bizi şaşırtan ve merak uyandıran pek çok rahatsızlıkla doludur. Bu rahatsızlıklar, yalnızca bireylerin yaşamını değil, aynı zamanda çevrelerindeki insanları da derinden etkileyebilir. Dünyanın en ilginç psikolojik rahatsızlıkları, bazen inanılmaz derecede nadir ve tuhaf, bazen de oldukça yaygın ve tanıdık olabilir. Bu yazıda, hem bilim dünyasında hem de toplumda dikkat çeken ve çoğu zaman şaşkınlık yaratan 10 benzersiz psikolojik rahatsızlığı keşfedeceğiz. Her bir rahatsızlık, insan zihninin karmaşıklığını ve kırılganlığını gözler önüne seriyor. Hazırsanız, bu ilginç ve bazen ürkütücü zihinsel yolculuğa başlayalım.
EN İLGİNÇ PSİKOLOJİK HASTALIKLAR
İnsanların bedensel sağlığı kadar ruhsal sağlığı da çok önemlidir. Bedensel olarak nasıl bir hastalık yaşıyorsak aynı şekilde ruhsal olarak da hastalıklar yaşıyoruz. Bu hastalıklar kimi zaman hayatı olumsuz yönde çok etkilemezken bazen de hayatı zindan edecek derecede olumsuz etkileyebiliyor.
Psikoloji, kendi içerisinde temel olarak kısa süreli ve uzun süreli olarak ikiye ayrılıyor. Kısa süreli olan ruhsal sorunlar, gündelik yaşamı ciddi derece etkilemeyen ve zamanla kendiliğinden geçen hastalıklardır.
İşte en sıra dışı psikolojik rahatsızlıklar;
1. Alice Harikalar Diyarında
Alice Harikalar Diyarında Sendromu, diğer adıyla Todd sendromu, kişinin beden algısını ve çevresini algılama şeklini bozan nadir görülen bir nörolojik rahatsızlıktır. Bu sendromu yaşayan kişiler, tıpkı Lewis Carroll'un romanındaki Alice gibi, nesneleri ve bedenlerini normalden farklı boyutlarda, şekillerde veya uzaklıklarda algılayabilirler.
Sendromun Belirtileri:
- Mikropsi: Nesnelerin normalden daha küçük görünmesi
- Makropsi: Nesnelerin normalden daha büyük görünmesi
- Teleopsi: Nesnelerin normalden daha uzak görünmesi
- Pelopsi: Nesnelerin normalden daha yakın görünmesi
- Beden Algısı Bozukluğu: Kişinin kendi bedenini normalden farklı algılaması
- Zaman Algısı Bozukluğu: Zamanın normalden daha hızlı veya daha yavaş geçmesi
- Duyusal Halüsinasyonlar: Görsel, işitsel veya dokunsal halüsinasyonlar görme
- Baş Dönmesi ve Mide Bulantısı
Sendromun Nedenleri:
Alice Harikalar Diyarında Sendromu'nun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, migren, kafa travması, Epstein-Barr virüs enfeksiyonu veya psikedelik madde kullanımı gibi faktörlerin tetikleyici olabileceği düşünülmektedir.
Ruh Sağlığını Korumanın Yolları
2. Hayalet Bacak
Hayalet bacak sendromu, ampütasyondan sonra kişinin kesilen bacağının sanki hala varmış gibi hissetmesi ve bu bacakta ağrı duyması durumudur. Bu sendrom, ampütasyondan geçenlerin %80'ini etkileyen yaygın bir olgudur.
Sendromun Belirtileri:
- Kesilen bacakta ağrı, karıncalanma, yanma, kaşıntı veya uyuşma hissi
- Kesilen bacakta hareket etme veya kıpırdatma hissi
- Kesilen bacağın şeklinin veya boyutunun değişmesi hissi
- Kesilen bacağın varlığına dair güçlü bir inanç
Sendromun Nedenleri:
Hayalet bacak sendromunun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, sinir sistemi ve beyin ile ilgili çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Ampütasyon sonrası sinirlerin hasar görmesi, beyindeki duyu haritalarında değişikliklere neden olabilir ve bu da kesilen uzuvda ağrı ve diğer duyusal hislerin yaşanmasına yol açabilir.
3. Vücut Bütünlüğü Kimlik Bozukluğu
Vücut Bütünlüğü Kimlik Bozukluğu (VBKB), kişinin kendi bedeninin bir veya birden fazla uzvuna karşı yoğun bir yabancılık ve istensizlik hissi duyduğu nadir bir psikolojik rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığa sahip kişiler, sanki bu uzuvlar bedenlerine ait değilmiş gibi hisseder ve onlardan kurtulmak için güçlü bir istek duyarlar.
Sendromun Belirtileri:
- Kişinin kendi bedeninin bir veya birden fazla uzvuna karşı yoğun bir yabancılık ve istensizlik hissi duyması
- Bu uzuvlardan kurtulma veya onları ampüte ettirme takıntısı
- Uzuvların işlevsiz veya çirkin olduğu inancı
- Uzuvların varlığının kişinin kimliğine ve benlik algısına engel olduğuna dair inanç
- Uzuvların kesilmesiyle ilgili yoğun düşünceler ve fanteziler
- Uzuvları gizlemek veya kamufle etmek için aşırı çaba gösterme
- Kendine zarar verme davranışları
Sendromun Nedenleri:
VBKB'nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, beyindeki nörolojik işlev bozuklukları, travmatik deneyimler, genetik faktörler ve psikolojik etkenlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
4. Munchausen
Munchausen Sendromu, kişinin hasta olduğunu veya yaralandığını taklit ettiği ve hatta kendi kendine hastalık yarattığı nadir bir psikolojik rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığa sahip kişiler, ilgi ve şefkat görme, tıbbi prosedürlere maruz kalma veya semptomlarını kontrol etme gibi çeşitli nedenlerden dolayı hasta rolü yaparlar.
Sendromun Belirtileri:
- Kişinin tıbbi bir durum olduğunu veya yaralandığını taklit etmesi
- Ciddi hastalık veya yaralanma iddialarında bulunması
- Tıbbi muayenelerde ve testlerde sahte bulgular üretmesi
- Hastaneye yatırılmaya veya ameliyat olmaya çalışması
- Tıbbi personelden ve aileden ilgi ve şefkat talep etmesi
- Semptomlarını abartması veya uydurması
- Seyahat etmesi ve farklı hastanelerde aynı semptomları göstermesi
- Tıbbi personelden ve aileden şüphe duyması ve düşmanca tavırlar sergilemesi
Sendromun Nedenleri:
Munchausen Sendromu'nun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, travmatik çocukluk deneyimleri, terk edilme korkusu, düşük benlik saygısı ve ilgi görme ihtiyacı gibi çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
Psikolojik Savaş Hakkında Bilinmesi Gerekenler
5. Mitomani
Mitomani, diğer adıyla düşlemsel yalan söyleme bozukluğu, kişinin sürekli ve tekrarlayan bir şekilde yalan söyleme ihtiyacı duyduğu bir psikolojik rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığa sahip kişiler, genellikle kendi başarılarını, yeteneklerini veya deneyimlerini abartarak veya tamamen uydurarak yalanlar söylerler. Mitomanlar, yalan söylediklerinin farkında olabilirler, ancak yalan söyleme ihtiyacını kontrol etmekte zorlanırlar.
Mitomani Belirtileri:
- Kişinin sürekli ve tekrarlayan bir şekilde yalan söyleme ihtiyacı duyması
- Yalanların genellikle kişinin kendi başarılarını, yeteneklerini veya deneyimlerini abartması veya tamamen uydurması şeklinde olması
- Yalanların genellikle maddi çıkar veya kişisel kazanç sağlama amacıyla söylenmemesi
- Yalanların kişinin günlük hayatını ve işlevselliğini önemli ölçüde etkilemesi
- Kişinin yalan söylediğinin farkında olması, ancak yalan söyleme ihtiyacını kontrol etmekte zorlanması
- Kişinin yalanlarına inanmaya başlaması ve gerçekliği algılamada güçlük çekmesi
Mitomani Nedenleri:
Mitomani'nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, travmatik çocukluk deneyimleri, düşük benlik saygısı, ilgi görme ihtiyacı, anksiyete ve depresyon gibi çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
6. Dilde Aksan Bozulması
Dilde Aksan Bozukluğu, diğer adıyla yabancı aksan sendromu (YAS), kişinin ana dilini birden bire farklı bir aksanla konuşmaya başlamasıyla karakterize edilen nadir bir nörolojik konuşma bozukluğudur. Bu rahatsızlığa sahip kişiler, sanki başka bir ülkeden gelmişler gibi veya farklı bir dil öğrenmeye çalışıyorlarmış gibi konuşurlar. YAS, dünyada sadece 100 civarında kişide görülmüştür ve her yaştan insanı etkileyebilir.
Dilde Aksan Bozulması Belirtileri:
- Kişinin ana dilini farklı bir aksanla konuşmaya başlaması
- Konuşma temposunda ve ritminde değişiklikler
- Ses tonunda değişiklikler
- Kelimeleri telaffuz etmede zorluk
- Dilbilgisel hatalar
- Anlatımda zorluk
Dilde Aksan Bozulması'nın Nedenleri:
YAS'ın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, beyindeki dil işleme bölgelerini etkileyen çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Bu faktörler arasında şunlar yer alabilir:
- Beyin kanaması veya felç
- Kafa travması
- Beyin tümörü
- Enfeksiyon
- Otokimmün hastalıklar
- Psikolojik travma
7. Capgras
Capgras Sendromu, kişinin tanıdık kişileri yabancı olarak algıladığı nadir bir psikolojik rahatsızlıktır. Bu sendromu yaşayan kişiler, genellikle yakın aile üyelerini veya arkadaşlarını tanımadıklarını, hatta sahtekar olduklarını düşünürler. Capgras Sendromu, genellikle sanrılarla birlikte görülür ve kişinin gerçeklik algısını önemli ölçüde bozabilir.
Capgras Sendromu Belirtileri:
- Kişinin tanıdık kişileri yabancı olarak algılaması
- Yabancı kişilerin tanıdık olduğunu düşünmesi
- Tanıdık kişilerin sahtekar veya taklitçi olduğunu düşünmesi
- Tanıdık kişilere karşı korku, öfke veya şüphe duyması
- Sanrılar
- Halüsinasyonlar
- Delüzyonal düşünce sistemi
- Gerçeklik algısında bozulma
Capgras Sendromu Nedenleri:
Capgras Sendromu'nun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, beyindeki temporal lob ve parietal lob gibi bölgeleri etkileyen çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Bu faktörler arasında şunlar yer alabilir:
- Beyin kanaması veya felç
- Kafa travması
- Beyin tümörü
- Enfeksiyon
- Otokimmün hastalıklar
- Demans
- Şizofreni
- Bipolar bozukluk
Ruhsal Sorunlardan Kaynaklı 10 Hastalık
8. Othello
Othello Sendromu veya delüzyonel kıskançlık sendromu, kişinin partnerinin kendisine sadakatsiz olduğuna dair sanrısal bir inanç beslediği nadir bir psikolojik rahatsızlıktır. Bu sendromu yaşayan kişiler, genellikle partnerlerinin her hareketini ve sözünü şüpheyle yorumlarlar ve onları aldattıklarına dair somut bir kanıt olmasa bile bu inanca saplantılı hale gelirler. Othello Sendromu, kişinin günlük hayatını ve ilişkilerini önemli ölçüde etkileyebilir ve şiddet de dahil olmak üzere ciddi sonuçlara yol açabilir.
Othello Sendromu Belirtileri:
- Partnerinin sadakatsiz olduğuna dair aşırı ve temelsiz bir inanç
- Partnerinin her hareketini ve sözünü şüpheyle yorumlama
- Partnerinin telefonlarını ve mesajlarını kontrol etme
- Partnerinin izini takip etme
- Partnerini kıskançlık krizlerine sokacak davranışlarda bulunma
- Saldırganlık veya şiddet
- Depresyon, anksiyete ve obsesif kompulsif bozukluk gibi eşlik eden semptomlar
Othello Sendromu Nedenleri:
Othello Sendromu'nun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, beyindeki dopamin ve serotonin gibi nörotransmitterlerin dengesizliği, düşük benlik saygısı, travmatik çocukluk deneyimleri, güvensizlik ve kıskançlık gibi kişilik özellikleri ve geçmişte yaşanan aldatma deneyimleri gibi çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
9. Yürüyen Ceset
Yürüyen Ceset Sendromu, kişinin kendisinin öldüğüne, çürüdüğüne veya ruhsuz bir varlık olduğuna dair sanrısal bir inanç beslediği nadir bir psikolojik rahatsızlıktır. Bu sendromu yaşayan kişiler, genellikle hayatta olma hislerini kaybederler, duygularını ve hislerini hissedemezler ve kendilerini sanki bir makine veya robot gibi hissederler. Yürüyen Ceset Sendromu, genellikle şizofreni, bipolar bozukluk ve major depresif bozukluk gibi diğer psikiyatrik bozukluklara eşlik eder.
Yürüyen Ceset Sendromu Belirtileri:
- Kendisinin öldüğüne, çürüdüğüne veya ruhsuz bir varlık olduğuna dair sanrısal inanç
- Hayatta olma hissinin kaybı
- Duyguları ve hisleri hissedememe
- Kendini bir makine veya robot gibi hissetme
- Gerçeklik algısında bozulma
- Konuşma ve hareketlerde yavaşlama
- Depresyon, anksiyete ve sosyal izolasyon gibi eşlik eden semptomlar
Yürüyen Ceset Sendromu Nedenleri:
Yürüyen Ceset Sendromu'nun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, beyindeki dopamin ve serotonin gibi nörotransmitterlerin dengesizliği, genetik faktörler, travmatik deneyimler ve diğer psikiyatrik bozukluklar gibi çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
10. Erotomani
Erotomani, diğer adıyla aşık olma sanrısı, kişinin yüksek statülü veya tanınmış birinin kendisine aşık olduğuna dair sanrısal bir inanç beslediği nadir bir psikolojik rahatsızlıktır. Bu sendromu yaşayan kişiler, genellikle bu kişinin kendilerine ilgi gösterdiğine dair sinyaller aldıklarını düşünürler ve bu sinyalleri yanlış yorumlarlar. Erotomani, genellikle şizofreni, bipolar bozukluk ve major depresif bozukluk gibi diğer psikiyatrik bozukluklara eşlik eder.
Erotomani Belirtileri:
- Yüksek statülü veya tanınmış birinin kendisine aşık olduğuna dair sanrısal inanç
- Bu kişinin kendisine ilgi gösterdiğine dair sinyalleri yanlış yorumlama
- Bu kişiyle iletişim kurma girişimleri
- Bu kişiye mektuplar veya hediyeler gönderme
- Bu kişinin peşinden gitme
- Gerçeklik algısında bozulma
- Delüzyonal düşünce sistemi
- Obsesif davranışlar
Erotomani Nedenleri:
Erotomani'nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, beyindeki dopamin ve serotonin gibi nörotransmitterlerin dengesizliği, düşük benlik saygısı, travmatik deneyimler ve diğer psikiyatrik bozukluklar gibi çeşitli faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
Kaç çeşit psikolojik rahatsızlık var?
Dünyada 250'nin üzerinde tanımlanmış psikolojik rahatsızlık vardır. Bunlardan bazıları depresyon, sosyal fobi, bipolar, panik bozukluğu, yaygın anksiyete bozukluğu olarak gösterilebilir.
En tehlikeli psikolojik hastalıklar nelerdir?
En ürkütücü ve tehlikeli psikolojik rahatsızlıklar arasında; Alice Harikalar Diyarında Sendromu (Todd Sendromu), Apotemnophilia (Vücut Bütünlüğüne İlişkin Kimlik Bozukluğu), Boanthropy (Öküz Sendromu), Capgras Sendromu (Sahtekar Sendromu), Yabancı El Sendromu, Likantropi, Cotard Sendromu ve Diyojen Sendromu yer alır.
Psikolojik sorunların belirtileri nelerdir?
Psikolojik sorunların belirtileri kas ağrıları, yorgunluk, halsizlik, umutsuz hisse kapılma, duş almak veya yemek yemek gibi işleri yaparken zorlanma, uyku düzeninde bozulma, uykudan yorgun uyanma ve iştahsızlık olarak belirlenir.
Psikolojik rahatsızlık ne demek?
Psikolojik bozukluk kişinin davranışlarda ve diğer bireylerle olan iletişiminde olan bozukluğa verilen isimdir. Sosyal fobi, panik atak, sosyal fobi, anksiyete psikolojik rahatsızlıklara verilebilecek örneklerdendir.
İnsan neden psikolojik hasta olur?
Ruhsal hastalıklar genelde insanın yaşamında karşılaşmış olduğu zorluklar sonrasında ortaya çıkar. Bu zorluklar arasında yalnızlık, özgüven kaybı, sevilen kişilerin ölümü, işsizlik yer alır.
Çok sinirli olmak hangi hastalığın belirtisi?
Kişilik bozuklukları, alkol veya madde kullanımı, depresyon, kaygı bozuklukları, uyku sendromu, şeker hastalığı, epilepsi, bazı tiroid hastalıkları sinirlilik yaratabilmektedir.