Grip Hakkında 15 Şaşırtıcı Gerçek: Tarih, Salgınlar ve Etkileri
İspanyol Gribi’nden Domuz Gribi’ne, grip virüsünün çarpıcı geçmişi ve dünya çapındaki etkileri. Tarihteki en büyük salgınlar ve tedavi masraflarını şimdi öğrenin.
Yayınlanma:
Güncelleme:
Grip, “influenza” adlı virüsün neden olduğu ve özellikle kış aylarında sık görülen bir solunum yolu enfeksiyonudur. Hastalık hakkında bilinmeyen pek çok şaşırtıcı gerçek vardır. Aşağıdaki bilgiler, grip virüsünün geçmişi, yol açtığı salgınlar ve tedavi masrafları gibi önemli noktaları gözler önüne seriyor.
Grip ile İlgili Şaşırtıcı Gerçekler
1. Dünya Çapında Her Yıl 5 Milyon Kişi Hastaneye Başvuruyor
- Küresel Ölçek: Yılda 5 milyona yakın insan griple ilgili şikayetlerle hastanelere gider.
- ABD İstatistiği: Her yıl yaklaşık 200.000 kişi grip nedeniyle hastaneye başvurur, 36.000 kişi ise yaşamını yitirir.
- Ölüm Oranı: Dünyada her yıl 500.000’i aşkın kişi grip bağlantılı nedenlerle hayatını kaybeder.
2. Grip Nedeniyle Ölenlerin Sayısı, Bazı Dünya Savaşlarından Daha Fazla
- İspanyol Gribi: Özellikle Birinci Dünya Savaşı, İkinci Dünya Savaşı, Kore ve Vietnam savaşlarında ölen toplam insan sayısından daha fazlasını öldürmüştür.
- Tehlikeli Hastalık: İspanyol gribinin yaygınlığı ve öldürücülüğü, tarihin en büyük salgınlarından birine işaret eder.
3. Tedavi Masrafları Milyarlarca Dolardan Fazladır
- Ekonomik Yük: ABD’de her yıl grip salgınlarının ilaç, hastane ve iş gücü kaybı maliyeti milyarlarca doları aşıyor.
- İlaç Masrafları: Salgın dönemlerinde antiviral ilaçlara olan talep artar, bu da sağlık giderlerini yükseltir.
4. 1900’lerden Beri Dört Büyük Grip Salgını Yaşandı
- Domuz Gribi (2009): Son büyük salgınlardan biri, dünya genelinde hızla yayıldı.
- Hong Kong Gribi: Bir milyona yakın insanın hayatını kaybettiği bir diğer büyük salgındır.
- Asya Gribi: Çin kökenli olan ve 1-4 milyon can aldığı tahmin edilen salgınlar arasındadır.
5. En Ölümcül Olanı İspanyol Gribiydi
- Ölüm Sayısı: Dünya çapında 100 milyona kadar insanın ölümüne neden olduğu tahmin ediliyor.
- Mor Ölüm: Hastaların mor, siyah veya maviye dönüştüğü gözlemlendiği için bu adla da anılır.
- En Çok Etkilenenler: İspanyollardan çok Yerli Amerikalılar bu salgın nedeniyle hayatını kaybetmiştir.
6. Grip Virüsü 30 Güne Kadar Yaşayabilir
- Dayanıklı Yapı: Gözeneksiz yüzeylerde 12-48 saat, düşük sıcaklıklarda ise 30 güne kadar bulaşıcı kalabilir.
- Vücut Sıcaklığı: Yaklaşık 1 hafta boyunca vücut sıcaklığında yaşayabilir.
7. Domuz Gribi İlk Olarak Meksika ve ABD’de Ortaya Çıktı
- İlk Salgın: Mart ve Nisan 2009’da Meksika ve ABD’de görülüp ardından dünyaya yayıldı.
- Hızlı Yayılma: Hemen hemen her ülkeye ulaşan bir pandemi haline geldi.
8. 1957’den Önce Doğanlarda H1N1’e Karşı Bağışıklık Olabilir
- Bağışıklık Teorisi: 1957’den önce doğanlar, önceki grip virüsleri veya aşılar nedeniyle domuz gribine kısmen bağışık olabilir.
- Koruyucu Etki: Bu durum, bazı yaşlı bireylerin domuz gribinden daha az etkilenmesiyle açıklanır.
9. Virüsler “Sümüklü Sıvı” Anlamına Gelir
- Kökeni: Virüs kelimesi Latince’de “sümüksü sıvı” anlamına gelir.
- Kapsid: Genetik materyali koruyan yağ zarıyla kaplı basit bir yapıya sahiptir.
10. Virüsler Bakterilerden Daha Küçük
- Boyut Karşılaştırması: Virüsler, bakterilerden 20-100 kat daha küçüktür.
- Mikroskop Gerekir: Sadece elektron mikroskobu ile görülebilirler.
Grip Tedavisi ve Korunma Yöntemleri
11. SARS Virüsü 774 Kişiyi Öldürdü (DSÖ Verilerine Göre)
- Kapsam: Asya, Avrupa ve Amerika kıtalarında 20’den fazla ülkede 8.000 kişiden 774 ölüm gerçekleşti.
- Salgın Korkusu: Küresel paniğe neden olan SARS, kısa sürede pek çok ülkeye yayıldı.
12. İlk Grip Deneyi Gelincikler Üzerinde Yapıldı
- 1933: İngiliz araştırmacılar Wilson Smith, Christopher Andrews ve Patrick P. Laidlaw; grip virüsünü gelincikler üzerinde deneyerek tanımlamıştır.
13. Grip Aşılarının Kaynağı Tavuklardır
- Yumurta Alerjisi: Aşılar yumurtada üretildiği için yumurta alerjisi olanlarda risk oluşturabilir.
- Doktor Onayı: Özellikle yumurta alerjisi şüphesi bulunanların aşı öncesi mutlaka uzmana danışması önerilir.
14. Bazı Tarihçilere Göre Domuz Gribi 1493’te Başladı
- Tarihsel Görüş: Yerli Amerikalıların, 1493’te gemilerle getirilen domuzlar yüzünden salgının başladığına inanılır.
- Yayılım: Domuzlar, yeni virüs türlerinin insanlara geçmesinde aracı olmuş olabilir.
15. İlk Belgelenmiş İnsan Pandemisi “H2N2” Olarak Adlandırılmıştır
- 1889-1890: Yaklaşık 1 milyon insanın ölümüne neden olan ilk iyi belgelenmiş insan gribi pandemisi.
- H2N2 Salgını: Ortaya çıkan virüs “H2N2” olarak tanımlandı.
YORUMLAR
Yaşam