I. Dünya Savaşına Giden Yol: Bunalım Dönemi
20. yüzyıl yaklaşırken Avrupa devletleri sert bir sömürge rekabetine girmişti. 1900’lerin başına gelindiğinde dünyanın neredeyse tamamı paylaşılmıştı. Toprakları yeryüzünün yüzde 12,3’ünü kaplayan altı büyük devlet: İngiltere, Fransa, Rusya, Almanya, ABD ve Japonya, yeryüzü topraklarının yüzde 48,5’ini kaplayan sömürgelere sahipti.
Buna Hollanda, Belçika gibi küçük devletlerin sömürgesi durumundaki dünya topraklarının yüzde 7,4’ü ile yarı sömürge konumundaki devletlerin yüzde 10,8’i eklendiği zaman yerkürenin toplam yüzde 66,7’sinin yani üçte ikisinin doğrudan ya da dolaylı olarak emperyalist devletlerin denetimi altına girdiği görülür.
Ancak bu paylaşımda siyasal birliğini geç kurmuş, buna karşın çok hızlı bir sanayileşme yaşayan Almanya ile yine siyasal birliğini geç kuran İtalya geride kalmıştı. Özellikle Almanya’nın sömürge dağılımının yeniden düzenlenmesi için izlediği revizyonist politikalar önce Avrupa’da bloklaşmaları ortaya çıkaracak, ardından I. Dünya Savaşı’na giden yolu açacaktı.
Kırım Savaşı’nda ve sonrasında farklı siyasal amaçlarla kaygan bir zeminde süren ittifak arayışları ve bir araya gelişlerde önemli değişiklikler de oldu. Kırım Savaşı’nda Rusya’ya karşı sömürge yollarını korumak için Osmanlı İmparatorluğu’nun yanında yer alan ve Osmanlı’nın toprak bütünlüğünü savunan İngiltere, 1877-78 Osmalı-Rus Savaşı sonrasında politikasını değiştirecekti.
Osmanlı’nın toprak bütünlüğünü artık koruyamayacağını düşünen İngiltere, büyüyen Alman tehlikesi karşısında Rusya ile yan yana gelirken, dikkatini Ortadoğu’ya çeviren Almanya ise giderek Osmanlı Devleti ile yakınlaşacaktı. Avrupa, 1900 yılından itibaren giderek daha derinleşen biçimde iki koalisyon arasında bölündü.
Bir tarafta çekirdeğinde Almanya ve Avusturya Macaristan’ın olduğu İttifak Devletleri (Central Powers), diğer tarafta çekirdeğinde İngiltere-Rusya ve Fransa’nın bulunduğu İtilaf Devletleri (Allied Powers). İki blok arasındaki rekabet kısa bir süre sonra I. Dünya Savaşı’nın başlamasına neden olacaktı.
