Kabakulak Nedir, Belirtileri Nelerdir, Nasıl Tedavi Edilir?

 Kabakulak Nedir?

Çocuk hastalıkları olarak nitelendirilen hastalıklardan olan kabakulak, tıp dilinde “parotitis epidemica” olarak adlandırılmaktadır. Kabakulak, virüslerin neden olduğu bir rahatsızlıktır.

Bulaşıcı bir hastalık olan kabakulak, kulağın ön ve arkasındaki tükürük bezlerinin şişmesine neden olmaktadır. Genellikle ilkbahar ve kış aylarında görülen bu rahatsızlık, oldukça ağrılı geçmektedir. 

Kabakulak, çocukluk döneminde geçirilmediği takdirde yetişkinlerde de görülmektedir. Basit bir hastalık olarak görülse de zaman zaman menenjit, ensefalit, işitme kaybı ve testis iltihabı gibi hastalıklara neden olabilir.

Dünyada oldukça sık görülen bir rahatsızlık olan kabakulak kulağın alt tarafında şişlik oluşmasına neden olur. Kabakulağa neden olan virüs havada damlacık şeklinde bulunur. Bu virüsler kişinin öksürmesi, hapşırması veya başkalarını öpmesiyle birlikte kolayca bulaşabilir.

Kabakulak virüsü taşıyan kişiler okul ve benzeri toplu yaşama alanlarından kaçınmalılardır. Aksi halde solunan hava ile virüsün bulaşma ihtimali oldukça yüksektir. Virüs vücuda bulaştıktan 3 hafta sonra belirtiler gözlemlenir.

Virüs bu sürede kuluçkaya yatar ve vücuda yayılır. Bir kere kabakulak rahatsızlığı geçiren kişilerin bünyeleri hastalığa karşı bağışıklık kazanır ve bir daha tekrarlama görülmez.

Kabakulak Belirtileri Nelerdir?

Kabakulak hastalığının belirtileri arasında; çenenin alt arka tarafındaki şişlik, boğazda ve tükürük bezlerinde ağrı, yemek yerken hissedilen ağrı, ateş, baş ağrısı, halsizlik ve yorgunluk, yumurtalıkların iltihaplanması nedeniyle karın ağrısı, iştah kaybı, bulantı, kusma görülür.

Kabakulağın Neden Olduğu Hastalıklar

Kabakulak virüsü kana karışarak çeşitli organlara yayılır. Yayıldığı organlarda iltihaplanmaya neden olan virüs, beyin zarına ulaşması sonucunda menenjite neden olabilir. Eğer hastada şiddetli baş ağrısı, kusma ve ense sertliği görülürse bir an önce doktora başvurulmalıdır. 

Kabakulak beyine oluşturduğu tahribatın yanı sıra çeşitli organlarda da iltihaplanmaya yol açar. Bu iltihaplanmalar böbrek, pankreas ve sinirlerde meydana gelebilir. Aynı zamanda kadın ve erkeklerin yumurtalıklarında meydana gelen iltihaplanma kısırlağa neden olmaktadır. 

Kabakulak dikkat edilmediği takdirde birçok ciddi hastalığı da beraberinde getirmektedir. Hastalığın şiddetiyle doğru orantılı olarak işitme kaybına neden olabilir. Aynı zamanda gebelik sürecinde meydana gelen kabakulak rahatsızlığı gebeliğin ilk aylarında ise düşüğe neden olabilir.

Kabakulak rahatsızlığına yakalanan kişiler bol bol dinlenmeli ve sağlıklı beslenmeye özen göstermelilerdir. Bir süre okul ve iş hayatlarına ara vermeleri hem hastalığın bulaşıcılığı açısından hem de kişinin tedavisi bakımından oldukça önemlidir.

Kabakulak Teşhisi

Kabakulak tanısı oldukça kolaydır. Diğer hastalıklarla benzer belirtiler göstermemesi tanının konulmasını kolaylaştırmaktadır. Tükürük bezlerindeki şişlik ve doktorun fiziksel muayenesi sonucunda kesin tanı konulmaktadır.

Kabakulak Tedavisi

Nadiren de olsa kabakulak tedavisinde kan testi de yapılmaktadır. Kabakulak tedavisi genellikle evde uygulanmaktadır. Belirtiler 2 hafta sürer ve sonrasında iyileşme süreci başlamaktadır. Hastalık sürecinde baş ağrısı için ağrı kesiciler kullanılabilirken aynı zamanda ateşi kontrol altına almak içinde ateş düşürücü şuruplar kullanılabilir. Ancak bu ilaçlar mutlaka doktor onayında ve kontrolünde kullanılmalıdır.

Hasta sağlıklı ve vitamin bakımından zengin gıdalarla beslenmeye özen göstermelidir. Özellikle bol bol su içmeli ve C vitamini bakımından zengin gıdaları tercih etmelidir. Kişinin istirahat ettiği odanın temizliğine dikkat edilmelidir. Aynı zamanda asitli içeceklerden kaçınılmalıdır. Hastanın 10 gün yatak istirahati iyileşme sürecini hızlandıracaktır.

Kabakulak Aşısı

Kabakulak aşısı da diğer çocuk hastalıklarında olduğu gibi 2 doz şeklinde uygulanmaktadır. Birinci doz, 1 – 1,5 yaş aralığında olmalıdır. İkinci doz ise 4-5 yaşlarında uygulanmalıdır. Tek doz yetersiz kalacağından hastalığa karşı herhangi bir koruma sağlamayacaktır. Aşı uygulanmadan önce hasta mutlaka bir kontrolden geçmelidir.

Kanser ve aids gibi bağışıklığı doğrudan etkileyen hastalıklarda aşı yapılmadan önce mutlaka doktor onayı alınmalıdır. Ayrıca aşı yapıldıktan sonra ilk 3 ay hamile kalınmamalıdır. Aynı zamanda hamilelerin bu aşıyı yaptırmaları yasaktır.

Kabakulak öldürür mü?

Kabakulak hastalığı iyileşebilen bir hastalıktır. Aşısı yapılmış kişilerde hafif bir şekilde atlatmak mümkündür. Aşı olmayan çocuklar ciddi sorunlar yaşarlar. Kalıcı hasarlara sebebiyet veren bu hastalık ölümle dahi sonuçlanabilmektedir. Kabakulak aşısı olmayan kişiler ciddi şekilde hasar görmektedir.

Kabakulakta neresi ağrır?

Kabakulak hastalığında özellikle kulakların yakınında bulunan parotis adı verilen tükürük bezleri ağrımaktadır. Yüzün her iki tarafına konumlandırılmış bu bezlerin şişmesine neden olan hastalık, adını bezlerin şişmesinden almaktadır.

Kabakulak için ne yapmalı?

Kabakulak virüs kaynaklı bir hastalıktır. Hastalığın tedavisinde antibiyotik kullanılmaz. Kendi kendine geçebilen hastalık olan kabakulak, tehlikeli değildir. Hastalığın etkin bir tedavisi yoktur. Küçüklükte yapılmış bir aşınız var ise hiçbir sorun yaşamadan atlatabilirsiniz.

Kabakulak şişliği kaç günde iner?

Kabakulak şişliği ortalama 5 ile 6 gün içerisinde inmektedir. Maksimum 1 hafta sürer. Ilık su ile ağrı azaltılabilir. Kabakulak hastalarında şişmenin başlamasından itibaren dokuz gün süreyle kabalık ortamlardan uzak durması gerekir.

Kabakulak olan ne yemeli?

Kabakulak hastalığına yakalanmış bireyler ateş nedeniyle oluşan su kaybını önlemek için bok miktarda sıvı almalıdır. Çorba, yoğurt, bitki çayı gibi çiğnenmesi zor olmayan yiyecekleri bol bol tüketin. Tükürük bezlerinde ağrıya sebep olan asitli yiyeceklerden kaçının.

Kabakulak tedavi edilmezse ne olur?

Kabakulak hastalığı  tedavi edilmediği taktirde menenjit ve ensefalite hastalıklarına yol açar. Menenjit, omurilik ve beyninizin etrafındaki zarların şişmesi anlamına gelir. Ensefalit ise beynin iltihaplanmasıdır. Kabakulak geçirirken bilinç kaybı veya şiddetli baş ağrınız var ise mutlaka doktora başvurun.

Aşıya rağmen kabakulak olunur mu?

Aşıya rağmen  kabakulak enfeksiyonu olma ihtimaliniz vardır. İlk doz aşılama sonrasında kabakulak hastalığına karşı %78, ikinci dozda %88 civarında direnç kazanırsınız. Kabakulak olma ihtimaliniz %12'dir.

Kabakulağın yan etkileri nelerdir?

Kabakulak hastalığı birçok hastalığa yol açmaktadır. Örneğin beyin iltihabı, beyin zarı ve omurilik iltihabı, orçit, gibi hastalıklara neden olabilmektedir. Son derece dikkatli olunması gerekir. Doktora başvurulmalıdır.

Kabakulak her yaşta olur mu?

Kabakulak hastalığı genellikle çocuklarda görülür. Belirtileri ise kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Hastalığın ilk belirtileri çoğu insanda aynıdır. Her yaştan insanda görülebilen bir hastalıktır.