Kan Uyuşmazlığı Nedir, İğnesi ve Testi Nasıl Yapılır?

Kan Uyuşmazlığı Nedir?

Anne adayında bulunan Rh antikorlarının karnındaki bebekle uyuşmaması ve bebekteki kırmızı kan hücrelerini yok etmeye başlaması durumuna kan uyuşmazlığı denir. Anne ve babanın birbirinden farklı negatif ve pozitif kanlara sahip olması durumunda gerçekleşebilir. Bebeğin sağlığını ciddi boyutlarda etkileyebilecek bu durum kan uyuşmazlığı iğnesi ile tedavi edilebilir. 

Kan Uyuşmazlığı Neden Olur?

Kan uyuşmazlığına anne ve babanın kan grubu farkı, kan grubundaki negatif ve pozitif Rh farkları, ilk doğumda anne karnında kalan Rh antikorları neden olabilir. Uyuşmayan kan ve annedeki antikorlar bebeğin kırmızı kan hücrelerini yok etmeye başlar. Bu durum hem annede hem de bebekte ciddi problemler oluşturur.

Vücuda oksijen taşımakla görevli alyuvarların üzerinde bulunan antijenik yapıdaki proteinler, kan grubunu belirlemektedir. Kan grubunda D proteini olan kişilere pozitif, olmayanlara ise negatif denmektedir.

Anne adayının negatif, baba adayının pozitif olduğu durumlarda bebeğin pozitif kan grubuna sahip olması, kan uyuşmazlığına yol açabilmektedir. Bu sebeple kan uyuşmazlığı bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin, dikkat etmesi gereken konulardan biridir.  Hamilelikte oluşabilen kan uyuşmazlığının erkenden tespit edilmesi tedaviyi çok kolay hale getirir.

A, B, AB ve 0 grupları arasında da uyuşmazlık yaşanabilmektedir. Bu durum anne adayının 0, baba adayının ise diğer kan gruplarından birini taşımasından dolayı olmaktadır. Bazı durumlarda kan uyuşmazlığı hafif seyrederek, bebekte risk oluşturmayan sarılığa da neden olabilir.

Kan Uyuşmazlığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kan uyuşmazlığı tedavisi için önce gebe anneye kan uyuşmazlığı testi yapılmalı ardından da çıkan sonuca göre kan uyuşmazlığı iğnesi uygulanmalıdır.

Kan Uyuşmazlığı Testi

İndirekt Coombs Testi (ICT) de denilen kan uyuşmazlığı testi, anne ile babanın uyumsuz kan gruplarına sahip olması durumda yapılır. Bu test için gebeliğin başlangıcında anneden kan alınır. İncelemede anne ile bebek arasındaki kan etkileşimi belirlenir. Sonuç negatif çıksa da sağlıklı bir doğum için anneye ayda bir bu testler tekrarlanır.

Kan uyuşmazlığı testinin sonucu pozitif çıkarsa anne adayına kan uyuşmazlığı tedavileri uygulanır. Bu noktada anneye Rh immünglobulin adlı ilacın iğnesi yapılır. Bu iğne halk arasında kan uyuşmazlığı aşısı olarak da bilinir.

Kan Uyuşmazlığı İğnesi

Kan Uyuşmazlığı İğnesi, gebe anne kanının bebeğinkiyle uyumlu olmaması durumda bebeğin sağlığının korunması için yapılan ilaçlı tedavi iğnesidir. Anneye uygulanan iğne gebeliğin 28. haftasında ve doğumdan sonraki 3 gün içinde yapılır. Anti-D immunglobulin adı da verilen bu iğne annedeki antikorların bebeğin kanına karışmasını ve saldırmasını öner.

Kan uyuşmazlığı riski durumlarında doğan bebeğin RH değerleri kontrol edilir. Eğer değerler negatifse anneye doğum sonrası kan uyuşmazlığı iğnesi uygulanmaz. 

Kan Uyuşmazlığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Anneye kan uyuşmazlığı tedavisi uygulanmazsa Rh antikorları bebeğin kırmızı kan hücrelerine saldırır ve onları yok etmeye başlar. Bu ciddi komplikasyon birçok hastalık ve soruna neden olabilir. Kan uyuşmazlığının neden olduğu hastalıklar arasında şiddetli sarılık, karaciğer genişlemesi, dalakta büyüme, hayati organlarda bozulma, sıvı birikmesi ve beyin hasarı bulunur.

Hangi kan grupları arasında kan uyuşmazlığı olur?

Kan uyuşmazlığı tablosuna göre anne negatif baba pozitif kan grubunda ise kan uyuşmazlığı olabilir. A grubu B ve AB grubuna, B kan grubu A ve AB grubuna, 0 grubu A, B ve AB grubuna karşı antikor taşır. AB kan grubu hiç bir gruptan etkilenmez, 0 ise kendisi dışında her gruptan etkilenebilir.

Kan uyuşmazlığı iğnesi ne zaman yapılır?

Kan uyuşmazlığı iğnesi hamileliğin 28. haftası ile doğum sonrasındaki 3 gün içinde yapılabilir. Eğer çocuk anneye uyumlu kan grubunda dünyaya gelirse doğum sonrasındaki kan uyuşmazlığı iğnesine gerek kalmaz. Ayrıca bu durumda ikinci gebelik de güvenli hale gelir ve anneye bir daha iğne yapılmaz.

Kan uyuşmazlığı tehlikeli mi?

Kan uyuşmazlığı hayati tehlikelere neden olan ciddi bir problemdir. Bebeğin yaşamsal fonksiyonlarını etkileyecek hastalıklara sahip olmasına ve ölü doğmasına neden olabilir. Doğum sonrası da devam eden komplikasyonlar bebeğin sonradan ölmesine de neden olabilir. Bunun için doğum öncesi önlem almak şarttır.

Kan uyuşmazlığı olunca evlenmeye engel olur mu?

Kan uyuşmazlığı tedavisi olan ve önlem alınabilen bir problemdir. Bu sebeple kan uyuşmazlığının evliliğe engel oluşturacak bir özelliği bulunmaz. Anne adayı sık sık doktor kontrolüne giderek bebeğinin sağlığı takip etmeli, gerekli durumlarda tedavi görmelidir.

Kan uyuşmazlığında hamile kalınır mı?

Kan uyuşmazlığı hamileliğe engel olmaz. Sadece takip edilmesi gereken önemli bir durumdur. Eğer kan uyuşmazlığı şüphesi ya da tanıdı varsa önlemler alınmalı ve uzman doktorların kontrolünde gerekli tedaviler görülmelidir. Anneye kan uyuşmazlığı iğnesi yapılarak sorun rahatlıkla giderilebilir.

Eşler arasında kan uyuşmazlığı ne demek?

Eşler arasında kan uyuşmazlığı eşlerin birbirine zıt kan gruplarına sahip olması anlamına gelir. Bu durum çiftlerden birinin negatifken diğerinin pozitif kan grubuna sahip olması ya da kan gruplarının birbirlerine karşı antikor üretmesi halinde oluşur. Bu durum erken tespit edildiği taktirde tehlike ya da risk oluşturmaz, tedavisi bulunur.