Katarakt Nedir, Belirtileri Nelerdir, Tedavisi Nasıl Olur?

Katarakt, gözümüzün doğal lensinin bulanıklaşması sonucu görme kaybına yol açan bir göz hastalığıdır. Lensin içinde biriken protein lifleri, ışığın göze girişini engeller ve görüntünün net olmasını bozar.

Kataraktın belirtileri arasında bulanık görme, ışıkların parlaması, renklerde solma ve çift görme yer alır. Katarakt, başarılı bir ameliyatla tedavi edilebilir ve görme kalitesini büyük ölçüde iyileştirir. Erken teşhis ve düzenli göz muayeneleri önemlidir.

Katarakt Nedir?

Halk dilinde “perde inme” olarak bilenen katarakt, gözün içinde bulunan ve görmeyi sağlayan doğal merceğin saydamlığını kaybederek matlaşarak sanki buğulu bir camın arkasından bakıyormuş hissi vermesidir.

Katarakt, ışığın geçişini engelleyerek bulanık görmeye neden olan ve körlük oluşmasına neden olabilecek bir göz hastalığıdır. Genellikle yaşa bağlı olarak ortaya çıkan katarakt iki gözde birden ortaya çıkabileceği gibi bir gözde oluştuktan sonra diğer gözde de oluşur.

Katarakt genel olarak yaşa bağlı olarak orta yaş ve üstünde meydana gelirken doğuştan bebeklerde de katarakt olabilmektedir. Kalıcı körlük nedenlerinden olan katarakt aile tarafından anlaşılması zordur. Bu nedenle bebeğinizin göz muayenesini ihmal etmeyiniz.

Kataraktın Nedenleri Nelerdir?

Katarakt oluşumu genellikle yaşla orantılıdır. Orta yaş ve üstü kişilerde göz merceğinin yaşlanması sonucunda katarakt oluşumu başlar. Protein ve eski hücreleri biriktiren göz merceği (lens) etrafı kapalı olmasından dolayı bunları dışarı atamaz ve gözüm saydamlığını kaybetmesine neden olur. 

Aynı zamanda güneş gözlüğü kullanmamak kataraktın daha erken yaşta oluşmasına neden olmaktadır. Ucuz ve sağlıksız güneş gözlüğü kullanımı gözün daha fazla zarar görmesiyle birlikte katarakt oluşumunu tetiklemektedir. Kataraktın başlıca nedeni olan yaşlılığın yanı sıra diğer nedenleri:

• Diyabet
• Yüksek tansiyon
• Tiroid bezi hastalıkları
• Uzun süre güneş ışığına maruz kalma yani güneş gözlüğü kullanmama
• Göze alınan darbe
• Uzun süreli ilaç kullanımı
• C vitamini eksikliği
• Annenin gebelikte kullanılan ilaçlar ve geçirdiği kızamık gibi hastalıklar bebekte katarakt oluşumuna neden olur.

Çocuklarda Katarakt

Katarakt yaşlılık hastalıklarından biri olarak bilinse de çocuklarda da katarakta rastlanılmaktadır. Konjenital katarakt genellikle doğumda teşhis edilir. Teşhis ve tedavi edilmeyen katarakt bebeklerde körlüğe neden olmaktadır.

Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Ana bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ertuğrul Mirza, bebeklerde ve çocuklarda rastlanan kataraktın nedenleri hakkında şu ifadelerde bulundu; “Toplumda sadece yaşlı insanlarda görüldüğü zannedilen katarakt hastalığı yeni doğan çocuklarda da görülen bir göz hastalığıdır.

Gözdeki doğal merceğin saydamlığını kaybetmesi sonucu oluşan hastalık, doğuştan gelen çocuk hastalıklarında ilk sırada yer almakta. Bunda genetik nedenler başta olmak üzere, annenin hamilelikte geçirdiği hastalıklar, özellikle enfeksiyon hastalıkları, anne karnında gelişimsel bozukluklar ve akraba evlilikleri bu hastalığın nedenleri arasındadır.” dedi.

Çocuklarda doğuştan oluşan kataraktın körlüğe neden olmaması için teşhisin çok önemli olduğunu vurgulayan Mirza; “Çocuklarda doğuştan katarakt hastalığına erken teşhis çok önemli. Eğer hastalık erken fark edilirse, ameliyatla gözdeki bu sorun kolayca çözülebilir.

O yüzden ailelerin, çocuklarının özellikle göz bebeklerinde ‘gri beyaz’ bir renkte perde gördüklerinde hemen doktara başvurmaları önerilmektedir. Eğer geç kalınırsa kataraktan dolayı çocuğun ve yeni doğan çocuğun gerek göz gerekse beyinde görme merkezleri gelişmez ve geç yapılan müdahaleden beklenen görme sonucu alınamaz.

Çocuklarda doğuştan oluşan katarakt tedavi edilmezse, çocuğun ileri yaşlarda görme fonksiyonu %10’a kadar düşebilir. Gözdeki bu hastalığın erken teşhis ve ameliyatında çocuğun katarakt belirtisi gördüğünde hemen bir göz doktoruna başvurması çok önemli.” ifadelerini kullandı.

Kataraktın Belirtileri Nelerdir?

Katarakt, gözün doğal lensinin bulanıklaşması sonucu görme kaybına neden olan bir göz hastalığıdır. Genellikle yaşlılıkla ilişkilendirilen bir durumdur, ancak bazen doğuştan veya travma sonucu da gelişebilir. Kataraktın belirtileri, hastalığın ilerleyişine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İşte kataraktın belirtilerine dair birkaç önemli ipucu:

1. Bulanık veya Donuk Görme

Kataraktın en yaygın belirtisi, görüntülerin bulanık veya donuk görünmesidir. Hastalar, dünyayı sanki bir perdenin ardından izliyormuş gibi hissedebilirler. Görüş netliği giderek azalır ve renkler soluklaşabilir.

2. Işıkların Parlaması veya Halo Oluşumu

Katarakt olan kişiler, parlak ışıklara veya güneşe baktıklarında parlamalar veya halkalar görebilirler. Bu durum, gece sürüşlerinde veya gece görüşte güçlük yaşanmasına yol açabilir.

3. Renklerde Solma

Katarakt ilerledikçe, hastalar renkleri daha az canlı veya soluk algılayabilirler. Özellikle mavi veya mor tonlarda solma sıkça görülen bir belirtidir.

4. Kontrast Duyusunda Azalma

Kataraktlı kişiler, nesneler arasındaki kontrastı ayırt etmekte zorlanabilirler. Örneğin, siyah yazıların beyaz bir sayfada okunması güçleşebilir.

5. Çift Görme

Bazı katarakt hastaları, çift veya bulanık görme yaşayabilirler. İki göz arasındaki uyumsuzluk nedeniyle oluşan bu durum, günlük yaşamı etkileyebilir.

6. Görme Kaybı

Katarakt ilerledikçe, hastaların görme alanı daralabilir. Görme kaybı genellikle başlangıçta hafif olabilir, ancak zamanla daha belirgin hale gelebilir.

Eğer yukarıdaki belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, bir göz doktoruna başvurmanız önemlidir. Göz doktoru, katarakt teşhisi koymak için göz muayenesi yapacak ve uygun tedavi seçeneklerini değerlendirecektir.

Unutmayın, erken teşhis edilen katarakt durumlarında tedavi seçenekleri daha etkili olabilir. Tedavi seçenekleri arasında gözlükler, kontakt lensler ve cerrahi müdahale bulunabilir. Göz doktorunuz, sizin için en uygun tedavi planını belirleyecektir.

Kataraktın Tedavisi Nasıl Yapılır?

Oldukça önemli olan ve tedavi edilmemesine karşın körlüğe neden olabilen bir hastalık olan katarakt ilaçla tedavi edilemez. Hastanın tedavisi ancak ameliyat ile yapılmaktadır. Sıklıkla kullanılan tedavi yöntemi ise “Fakoemulsifikasyon” dur.

Günümüzde başarı oranı oldukça yüksek olan ve kısaca “Fako” olarak adlandırılan yöntem ile gözde küçük bir delik açılarak mercek yerleştirilir. Oldukça kısa süren bi işlemde narkoza gerek yoktur.

Kataraktta erken teşhis ve tedavi oldukça önemlidir. Yapılan ameliyat ile hastanın görmesi kısa sürede düzene girer. Tedavi sonrası iyileşme süreci ortalama 15 gündür. Bu 15 günlük süre içerisinde hastanın dikkat etmesi gereken en önemli hususlar; gözü ovuşturmamak, göze baskı uygulayacak hareket ve davranışlardan kaçınmanın yanı sıra öne doğru eğilmek göze bir baskı uygulayacaktır. Hasta iyileşme sürecinde öne doğru eğilmekten kaçınmalıdır.

Katarakt ameliyatının yapılması için kataraktın olgunlaşmasını ve ilerlemesini beklemeye gerek yoktur. Katarakt ameliyatında kullanılan mercek ömür boyu gözde kalacağından kalitesi ve gözle olan uyumluluğu oldukça önemlidir. Aynı zamanda katarakt ameliyatı olan kişilerde tekrardan katarakt oluşumu tekrarlanmaz.

Ameliyat Sonrası Gözlük Kullanılır Mı?

Katarakt ameliyatı, katarakt nedeniyle bulanıklaşan doğal lensin çıkarılıp yerine yapay bir lensin yerleştirilmesini içeren bir cerrahi işlemdir. Ameliyat sonrası, hastaların genellikle iyileşme süreci hızlı olur ve görme kalitesi önemli ölçüde iyileşir. Ancak, bazı durumlarda katarakt ameliyatı sonrası gözlük kullanımına ihtiyaç duyulabilir.

Katarakt ameliyatı sırasında yerleştirilen yapay lensler, genellikle kişinin uzak görüş yeteneğini geri kazandırmaya yardımcı olur. Bu, ameliyat sonrası hastaların uzaktaki nesneleri daha net görmelerini sağlar. Ancak, yakın görüş yeteneği bazen etkilenebilir. Yakını görmek için gözlük kullanımı gerekebilir.

Katarakt ameliyatı sonrası kullanılan gözlükler genellikle iki farklı tipe ayrılabilir:

• Uzak Görüş Gözlükleri: Katarakt ameliyatı sonrası, uzaktaki nesneleri net bir şekilde görebilmek için bazı hastaların hâlâ gözlüklere ihtiyacı olabilir. Bunlar genellikle miyop veya hipermetropi gibi uzak görüş sorunları için reçeteli gözlüklerdir.
• Yakın Görüş Gözlükleri: Ameliyat sonrası bazı hastalarda yakın görüş yeteneği etkilenebilir. Bu durumda, yakını daha net görmek için okuma gözlükleri veya çoklu odaklı lensler kullanılabilir. Bu tür gözlükler, yakın mesafedeki nesneleri daha net görmeye yardımcı olabilir.

Ancak, her katarakt ameliyatı sonrası hasta için gözlük kullanımı gerekliliği farklı olabilir. Bazı hastalar ameliyat sonrası gözlüksüz bir yaşam sürebilirken, bazıları hâlâ gözlüklere ihtiyaç duyabilir. Bunun nedeni, ameliyat sonrası görme durumunun hastadan hastaya değişebilmesidir.

Katarakt ameliyatı sonrası gözlük ihtiyacı belirlenirken, göz doktorunuzun tavsiyeleri ve reçeteleri önemlidir. Muayene sonrasında, doktorunuz gözlerinizi ve görme durumunuzu değerlendirecek ve size en uygun gözlük tedavisiyle ilgili önerilerde bulunacaktır.

Katarakt göz nasıl görür?

Katarakt ortalama 50 ile 60 yaşları arasında ortaya çıkar. Bu yaşlarda göz merceği matlaşır ve sertleşmeye başlar. Belirtileri arasında renklerin canlılığında azalma ve görme kalitesinde düşme meydana gelir. Kişi, araba farlarından rahatsız olur, sisli havalarda veya karanlıkta detayları göremez.

Gözde katarakt nasıl geçer?

Kataraktı damlayla, gözlükle veya ilaçla geçirmek mümkün değildir. Kataraktı düzelttiği iddia edilen ilaçlar ve bitkiler günümüze kadar denenmiştir fakat katarktı tedavi etmemektedir. Kataraktın tedavisi ameliyattır.

Gözde katarakt ilerlerse ne olur?

Katarakt tedavi edilmediği taktirde görme tamamen yok olur. Kataraktın zamanında tedavi edilmemesi sonucunda başka sorunlar doğar. Göz tansiyonu artarak glokom hastalığı ortaya çıkar. Gözde sürekli ağrı olur.

Katarakt muayenesi nasıl yapılır?

Katarakt biomikroskopik muayenesi ile konulur. Katarakt cam gibi saydam olan merceğin şeffaflığını kaybederek bulanık görmeye neden olmasıdır. Biomikroskopik muayenesi ile teşhis konur.

Katarakt ne kadar sürede ilerler?

Oluşumu ve hızları kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir. Bazı hastalarda çok hızlı ilerleyebilmektedir. 1 yıl içerisinde görme tamamen kapatılır. Bazı hastalarda daha yavaş ilerlemektedir.

Katarakt kimlerde görülür?

Katarakt genellikle bir yaşlılık hastalığıdır. Hastaların %90'ı 60 yaşın üzerindedir. Her yaş grubunda da görülmesi muhtemel olan katarakt yeni doğan bebeklerde de olabilir. Orta yaşlarda, çocuklarda veya gençlerde katarakta rastlamak mümkündür.

Katarakt körlük yapar mı?

Göze perde inmesi olarak bilinen katarakt körlük nedenleri arasında ilk sırada yer alır. Her yıl ortalama 25 milyon kişide görülmektedir. Dünyadaki kör kişi sayısının %50'sini katarakt oluşturmaktadır.